انواع مالیات

دولت برای جبران هزینه های خدماتی، نیاز به درآمد دارد که از طریق اخذ مالیات، این درآمد را کسب می کند. همچنین دریافت مالیات باعث تغییرات در روند نقدینگی کشور می گردد که در اقتصاد هر کشور نقش بسزایی را ایفا می کند.

اقتصاددانان پرداخت مالیات را امری ضروری دانسته اند که باعث رشد و ارتقای جامعه می گردد. مالیات یک هزینه اجتماعی است که کشور را در راه بهره برداری از منابع و امکانات خود یاری می دهد. با دریافت مالیات، بخشی از درآمدهای جامعه یا سود حاصله از فعالیت های اقتصادی، به دولت انتقال می یابد.

تعریف مالیات:

به مبلغی گفته می شود که طبق قانون، برای تامین هزینه های عمومی، از افراد حقیقی و حقوقی توسط دولت اخذ می گردد. انواع مالیات در ایران به دو دسته مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم تقسسیم می شوند که به صورت زیر تعریف می گردد.

مالیات های مستقیم و غیر مستقیم:

هرگاه مودی مالیاتی یا کسی که مالیات پرداخت می کند، یک نفر باشد، با آن مالیات مستقیم می گویند در غیر این صورت به آن مالیات غیر مستقیم می گویند.

انواع مالیات مستقیم:

مالیات های مستقیم به دو دسته کلی تقسیم می شوند که در زیر به شرح آنها پرداخته می شود:

1- مالیات بر دارایی:

پایه این نوع مالیات، ثروت شخص پرداخت کننده است که خود به دو دسته تقسیم می گردد:

• مالیات بر ارث: مهمترین نوع مالیات بر دارایی می باشد که از اموال و دارایی های مودی پس از مرگ دریافت می گردد.
• مالیات حق تمبر: این مالیات از طریق ابطال و الصاق تمبر روی اسناد و اوراق، اخذ می گردد که به منظور به رسمیت شناخته شدن اسناد، مورد استفاده قرار می گیرد.

2- مالیات بر درآمد:

مبنای مالیات در این نوع مالیات، درآمد اشخاص است نه ثروت یا دارایی آنها. این نوع، مهمترین نوع مالیات تلقی می شود که به دو شیوه مالیات بر درآمدها بصورت جداگانه و مالیات از مجموع درآمد ها، از اشخاص اخذ می گردد و دارای انواع زیر می باشد:

• مالیات بر درآمد کشاورزی: شامل دامپروری، دامداری، پرورش زنبور عسل، پرورش ماهی و ماهیگیری و … می باشد.
• مالیات بر درآمد حقوق: زمانی که یک شخص برای شخص دیگری کار کند، مشمول مالیات بر حقوق می شود که قسمت مهمی از درآمد دولت از این طریق به دست می آید. پرداخت این مالیات به عهده کارفرما می باشد.
• مالیات بر درآمد مشاغل: درآمد مشاع=غل یعنی درآمدی که شخص حقیقی با اشتغال به مشاغل تجاری، پزشکی و خدماتی، به دست می آورد. این مالیات از فروش کالا یا خدمت پس از کسر هزینه ها محاسبه می گردد.
• مالیات بر درآمد اتفاقی: درآمدهایی که از جایزه و معاملاتی مانند (بخشش زمین یا ملک به شخصی دیگر) به دست می آید. میزان مالیات آن بستگی به نوع و میزان درآمد حاصله دارد.
• مالیات بر درآمد املاک: درآمد حاصل از اجاره ملک را درآمد املاک می گویند و مالیات آن پس از کسر 25 درصد از مبلغ کل اجاره، محاسبه می گردد. این 25 درصد جهت هزینه ها و استهلاک ملک خواهد بود.
• مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی: طبق قوانین از جمع درآمد شرکت های تجاری، مالیات اخذ می گردد.

موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات مالیات بر ارث می باشد.

انواع مالیات غیر مستقیم:

مالیت غیر مستقیم به سه دسته کلی تقسیم می شود که در زیرآمده است:

1- مالیات بر واردات:

این نوع مالیات تابع سیاست های بازرگانی می باشد. مالیات بر واردات علاوه بر اینکه یکی از راه های کسب درآمد برای دولت تلقی می شود، برای حمایت از صنایع داخلی نیز مورد توجه قرار دارد. این نوع مالیات، خود به سه دسته زیر تقسیم می شود:

• حقوق و عوارض گمرکی: این نوع مالیات، از جمله مالیات های هر کشور برای واردات و صادرات است که به آن تعرفه های گمرکی می گویند.
• سود بازرگانی: ارتباط بین حقوق گمرکی و حقوق ورودی به شمار می رود که بر اساس حجم، وزن و یا تعداد محاسبه می شود.
• عوارض بر واردات اتومبیل: این نوع مالیات شامل واردات اتومبیل هایی از قبیل: سواری، وانت یک کابین و دو کابین، مینی بوس، کامیون، کامیونت، دوچرخه و موتور سیکلت و … و همچنین قطعات یدکی آنها می شود.

2- مالیات بر مصرف و فروش کالا و خدمات:

مالیاتی که مصرف کننده در زمان خرید کالا پرداخت می کند. این نوع مالیات در نهایت به وسیله مصرف کننده پرداخت می شود در صورتیکه وظیفه قانونی پرداخت این مالیات به عهده تولید کنندگان و فروشندگان آن کالاست. مالیات بر مصرف دارای انواع زیر می باشد:

• مالیات حاصله از خرید و فروش نوشابه های غیر الکلی
• مالیات حاصله از خرید و فروش الکل طبی و صنعتی
• مالیات حاصله از خرید و فروش سیگار
• مالیات حاصله از خرید و فروش اتومبیل
• مالیات حاصله از خرید و فروش فرآورده های نفتی و پتروشیمی
• مالیات حاصله از خرید و فروش خاویار
• مالیات حاصله از خرید و فروش نوارهای صوتی و تصویری
• مالیات حاصله از خرید و فروش حق اشتراک مخابرات بین المللی و تلفن های خودکار

3- مالیات بر ارزش افزوده:

تفاوت بین کالا یا خدمت عرضه شده با ارزش خریداری شده را مالیات بر ارزش افزوده گویند که شامل عرضه کالا و خدمات و صادرات و واردات آنها می شود.

چه کسانی مشمول پرداخت مالیات هستند:

• اشخاص حقیقی و حقوقی دارای ملک
• اشخاصی که دارای درآمد هستند
• شرکت ها و افرادی که در خارج از ایران هستند ولی در ایران کسب درآمد می کنند
• تمام اشخاص دارای تابعیت ایرانی که در داخل یا خارج از ایران کسب درآمد می کنند
• اشخاص غیر ایرانی که در ایران کسب درآمد می کنند

چه کسانی از پرداخت مالیات، معاف هستند:

افراد و نهاد هایی که معاف از مالیات هستند:

• بنیاد شهید و امور ایثارگران
• کمیته امداد امام خمینی (ره)
• سازمان تبلیغات اسلامی
• دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
• بنیاد مسکن
• بنیاد مستضعفان
• ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره)
• مرکز خدمات حوزه های علمیه
• موسسه پژوهشی فرهنگی
• جامعه المصطفی(ص) العالمیه

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله تعاریف مالیاتی را به شما پیشنهاد می کنیم.