نحوه ثبت و اعلام مشاغل زیان آور

مشاغل سخت و زیان‌آور فقط محدود به زیر آفتاب داغ کارکردن، در ارتفاع 5 متری از سطح زمین بودن یا استخراج معدن در اعماق زمین نیست. مشاغل سخت تعریف گسترده‌ای دارد که در این مقاله به آن پرداخته‌ایم. نحوه ثبت و اعلام مشاغل زیان‌آور هم موضوع دیگری است.

نحوه ثبت و اعلام مشاغل زیان‌آور:

کسانی که در کارهای سخت و زیان‌آور مشغول فعالیت هستند از چند طریق می‌توانند برای ثبت مشاغل زیان‌آور درخواست دهند:

1. کارفرما با پر کردن برگه‌های مربوطه اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی محل سکونت یا اشتغال، برای ثبت و اعلام مشاغل زیان‌آور درخواست دهد.
2. کارگران خودشان برای ثبت و اعلام مشاغل زیان‌آور درخواست دهند.
3. تشکل‌هایی مانند وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، وزارت کار و آور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی شغلی را در ردیف مشاغل سخت به حساب بیاورند.

مشاور مالی

مرجع رسیدگی به درخواست سختی کار چه نهادی است:

پس از درخواست سختی شغل، با توجه به سوابق کارگاره باید توسط میزان سختی شغل توسط این گروه از افراد بررسی و ارزیابی شود:

• کارشناسان بهداشت حرفه‌ای وزارت بهداشت
• کارشناسان وزارت درمان و آموزش پزشکی
• بازرسان وزارت کار و امور اجتماعی
• اعضای کمیته بدوی و تجدیدنظر استان

چگونگی اعمال استانداردهای محیط کار:

کارفرمایان کارگاه‌هایی که از نظر اعضای کمیته بدوی و تجدیدنظر استان به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور شناخته و معرفی شده‌اند، موظف هستند ظرف دو سال از تاریخ ابلاغ تصمیم کمیته شوراها، نسبت به ایمن‌سازی عوامل و شرایط محیط کار مطابق استانداردهای مشخص شده اقدام نمایند.

چگونگی ایمنی و ایجاد استانداردها در محیط کار، در قانون کار و آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی ثبت شده است و کارفرمایان موظف هستند مطابق این استانداردها، اقدامات لازم برای ایمن سازی محیط کار را انجام دهند و نتیجه را کتباً به کمیته بدوی اعلام نمایند.

مشاغل سخت و زیان‌آور چه کارهایی هستند:

مشاغل سخت و زیان‌آور این ویژگی‌ها را دارند:

در مشاغل سخت عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محیط کار خارج از حد استانداردها است.

کسانی که در مشاغل سخت کار می‌کنند، دائماً در معرض آسیب‌های جسمی، روحی، روانی و بیماری‌های شغلی و عوارض ناشی از آن می‌شوند.

با ۲ دسته مشاغل سخت و زیان‌آور اشنا شوید:

مشاغل سخت و زیان‌آور را به دو گروه تقسیم می‌کند مشاغل سخت گروه الف و ب

1- مشاغل سخت “گروه الف”، آن دسته شغل‌هایی هستند که سختی کار به ماهیت شغل بستگی دارد و کارفرما با تعمیرات بهداشتی و ایمنی می‌تواند سختی و زیان‌آوری آن را کاهش دهد و در صورتیکه کارفرما تمهیدات ایمنی و بهداشتی را رعایت کند و سختی این مشاغل از بین می‌رود.

2- مشاغل سخت “گروه ب”، این دسته از مشاغل ماهیتاً سخت و زیان‌آور بوده و هر چقدر که تمهیدات بهداشتی و ایمنی در آن رعایت شود باز هم سختی آن کم نمی‌شود.

خدمات مالیاتی و حسابداری

تعیین سختی و زیان‌آوری کار:

همان طور که قبلاً اشاره شد سختی و زیان‌آور بودن کار بر حسب نوع “الف” یا “ب” بر حسب درخواست کارگر، کارفرما، تشکل‌های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی مشخص می‌شود.

برای بررسی وضعیت سختیِ کار در هر کارگاه، باید وضعیت ایمنی آن توسط کارشناسان بهداشت درمان و آموزش پزشکی و بازرسان وزارت کار و امور اجتماعی بررسی شود.

ارزیابی سوابق کارگاه نیز باید انجام شود.

در نهایت سختی کار توسط کمیته کارشناسان موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی و کمیته استانی موضوع ماده 8 مشخص و تأیید می‌شود.

اعتراض به رأی صادره کمیته استانی:

کمیته استانی پس از دریافت درخواست سختی کار فرم‌های مربوطه را برای بررسی شرایط و اقدامات بعدی به شعبه تأمین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال می‌کند. در این مرحله رونوشتی برای تأیید اطلاعات بیمه شده یا فرد متقاضی فرستاده می‌شود.

پس از ارسال فرم‌ها در صورتی که متقاضی به رأی صادره معترض باشد می‌تواند فرم شماره ۴ اطلاعات را از اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی محل اشتغال دریافت کند و پس از تکمیل آن را همراه با مدارک لازم به اداره کار تعاون کار و رفاه اجتماعی بفرستد.

رأی کمیته بدوی پس از ۱۵ روزه داری از تاریخ ابلاغ رأی قابل تجدیدنظر است.

لیست مشاغل سخت و زیان‌آور که باید بدانید:

• اولین شغل سخت و زیان‌آور کار در معدن است. (کار در معدن شامل کار تحت‌الارضی یا سطح الارضی است)
• استخراج کردن، هرگونه مباشرت یا نظارت مانند جدا کردن، حمل کردن، منفجر کردن مواد از سطح کار و غیره
• کار در اداره تأسیسات آب و برق داخل معدن و کلیه مشاغل مربوط به آن
• کار در مخازن سربسته مانند حفر قنات، چاه و فاضلاب
• کارهایی که در مجاورت کوره‌های ذوب و در معرض بخارات زیان‌آور قرار است، مانند تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره‌ها
• کار کردن که در کارگاه‌های سالامبور سازی، دباغی، روده پاک کنی و غیره فعالیت می‌کنند.
• کارگرانی که به‌طور مستمر در گنداب رودها، جمع‌آوری و دفن زباله‌های شهری فعالیت می‌کنند.
• کارگرانی که در واحدهای دامداری مشغول به کار جمع‌آوری و انتقال انبار و کود هستند.
• کارگران جوشکاری داخل مخازن که در معرض تماس با تشعشعات رادیواکتیو هستند.
• رانندگان حمل و نقل کالا بار و مسافر درون شهری و برون شهری
• راهداران و رانندگان وزارت راه و شهرسازی در جاده‌ها
• کسانی که کارمند آتش نشانی هستند.
• کسانی که به شغل خبرنگاری مشغولند.
• فعالیت‌هایی نظیر هوشبری، مامایی، فوریت‌های پزشکی، کارشناس علوم آزمایشگاهی و مشاغل زیر مجموعه آن
• کسانی که در مرکز روان درمانی کار می‌کنند و در ارتباط مستقیم با بیماران روانی هستند.
• افرادی که در زندان‌ها و ندامتگاه‌ها مشغول به کار هستند و با زندانیان در ارتباط مستقیم‌ هستند.
• مشاغلی که با ارتعاشات سخت در تماس هستند.
• کارگرانی که بیشتر وقتشان به تولید ترکیب سموم و حشره کش ها می‌گذرد.
• کارگرانی که شغل‌شان سمپاشی درختان، ضد عفونی اماکن و طویله‌ها و آشیانه‌ مرغداری ها است.
• کار در محیط هایی که حتی با وجود رعایت مقررات ایمنی باز هم باعث آسیب به گوش کارگران می‌شود.
• کار کردن در محیط‌هایی که فشار زیادی بر روی کارگر وارد می‌شود مانند غواصی
• کار کردن در محیط‌هایی که با اشعه‌های طولانی مدت در تماس هستند مانند اشعه رادیواکتیو و پرتوهای یونساز
• کسانی که داخل مخازن و جوشکاری می‌کنند.
• مشاغل مانند قیر پاشی، شن پاشی، پخت آسفالت دستی و غیره
• کار کردن روی خطوط و پست انتقال برق قوی با فشار ۶۳ کیلوولت و بالاتر
• کارگردان در فضای باز با ارتفاع بیشتر از ۵ متر از سطح زمین مانند داربست، اسکلت، اتاقک متحرک دکل

خدمات مالیاتی

مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور:

به دلیل شرایط حساس و خطرناکی که کارگران در آن فعالیت می‌کنند برای آن‌ها برای آن‌ها در تسهیلات و تمهیداتی در نظر گرفته شده است.

1. کارگران مشاغل سخت از مرخصی سالانه بیشتری برخوردارند.
2. شرایط بازنشستگی پیش از موعد را دارند.
3. ساعت کاری کمتری کمتری نسبت به کارگران عادی دارند.
4. با وجود ساعات کاری کمتری حق بیمه بیشتری دارند.
5. تعداد روزهای مرخصی کارگران مشاغل سخت از بقیه بیشتر است.

حق بیمه در مشاغل سخت و زیان‌آور:

خوب است بدانید کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، به ازای هر سال کاری، یک سال و نیم سابقه کار برای ایشان در نظر گرفته می‌شود.

نکته قابل توجه اینجا است که اگر کارگری هم در مشاغل سخت و زیان‌آور هم در مشاغل عادی کار کرده باشد به ازای هر یک سال کار سال سخت یک سال و نیم سابقه بیمه برایش اعمال می‌شود.

پرداخت حق بیمه بیشتر در مشاغل سخت:

برای پرداخت حق بیمه مشاغل سخت، کارفرما باید زمان ۲۳ درصد حق بیمه مشاغل عادی به اضافه ۴ درصد حق بیمه اضافی پرداخت کنند. بنابراین سهم پرداختی کارفرما در مشاغل سخت ۲۷ درصد است.

تعداد روزهای مرخصی مشاغل سخت و زیان‌آور:

در مقایسه با سایر مشاغل مرخصی سالیانه کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول فعالیت هستند، 5 هفته است. لازم است بدانید استفاده از مرخصی باید در بازه زمانی و در پایان هر ۶ ماه کاری انجام شود.

ساعت کار در مشاغل سخت:

جالب است بدانید ساعت کار در مشاغل سخت نباید بیشتر از ۶ ساعت در روز باشد در طول هفته بیشتر از ۳۶ ساعت نباید کار در مشاغل سخت ثبت شود.

بازنشستگی در کارهای سخت:

مطابق بند ۱ ماده ۱۳ بیمه شدگان با حداقل ۲۰ سال سابقه کار متوالی، بدون توجه به شرط سنی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب با پرداخت حق بیمه مشمول بازنشستگی پیش از موعد هستند.

توالی و تناوب در مشاغل سخت و زیان‌آور:

کسانی که در کارهای سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، در صورت استفاده از این تعطیلات، دچار از بین رفتن توالی شغلی نمی‌شوند.

• استفاده از تعطیلات هفتگی و تعطیلات رسمی
• استفاده از مرخصی استحقاقی
• استفاده از مرخصی ازدواج، فوت همسر، پدر، مادر و فرزند به مدت سه روز
• دریافت دستمزد مرخصی استعلاجی یا استراحت پزشکی حتی اگر با دریافت حقوق باشد یا از غرامت دستمزد ایام بیکاری استفاده کند.

حسابداری شرکتها

ایام در زمان اشتغال بیمه شده

ایام زیر نیز در زمان اشتغال بیمه شده در کارهای سخت باعث از بین رفتن تناوب شغلی او نمی‌شود:

• ایام خدمت وظیفه سربازی در دوران ضرورت و احتیاط به شرط آن که بیمه شده تا دو ماه پس از پایان خدمت به کار سابق خود برگردد یا در کار جدید دیگری که آن هم جزو مشاغل سخت و زیان‌آور باشد مشغول به کار شود.
• دوران توقیف بیمه شده در صورتی که منتهی به محکومیت تحویل شود نیز باعث از بین رفتن توالی اشتغال نمی‌شود حتی زمانی که کارفرما بر اساس تکلیف قانونی حقوق دوران توقف بیمه را پرداخت نکند.
• ایام تعلیق کارگاه یا کارگران که به واسطه عوامل طبیعی یا حوادث و مخاطرات اجتماعی مثل سیل زلزله جنگ و آتش سوزی که خارج از اراده کارگران و کارفرماست و باعث تعطیلی کارگاه شود.
• استفاده از مقرری بیمه بیکاری به شرط آنکه بیمه شده قبل از تمام شدن یا بلافاصله پس از تمام شدن دوره مجبور به کار خود برگردد.
• خدمت کارگران در جبهه به شرط آنکه توسط مراجع ذیصلاح تعیین شود.
• دوران اسارت یا محکومیت سیاسی بیمه شده به شرط آنکه به عنوان آزاده شناخته شود.
• دورانی که کارگر بلاتکلیف بوده و منتظر رأی صادره از سوی هیئت اختلاف یا سایر مراجع قانونی است و در عین حال حقوق نیز دریافت می‌کنند.
• غیبت غیر موجه به مدت ۱۰ روز در سال در کارگاه‌های مشمول قانون کار
• عواملی که باعث می‌شود توالی اشتغال کارگران شاغل در مسائل سخت از بین برود و باعث تناوب اشتغال شود.
• استفاده از مرخصی بدون حقوق اخراج استفاده از اتصال یا بازخرید غیبت غیر موجه بیشتر از ده سال در کارگاه‌های مشمول قانون کار

2 گروه افرادی که برای کار کردن در مشاغل سخت ممنوعیت دارند:

1- مطابق ماده ۷۵ قانون کار، کارفرمایان مجاز استفاده از کارگران زن در مشاغل سخت و زیان‌آور نیستند.

2- مطابق ماده ۸۳ قانون کار استفاده از افراد نوجوان در بازه سنی ۱۵ تا ۱۸ ساله در مشاغل سخت ممنوع است.

سؤالات متداول

1. کدام نهاد یا اداره مسئول لیست کردن و اعلام کارهای سخت و زیان‌آور است؟

   شورای عالی کار، شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت فهرست مشاغل سخت و زیان‌آور را گردآوری کرده و به تصویب وزارت کار و بهداشت می‌رساند.

2. شرایط اضافه کاری در مشاغل سخت و زیان‌آور چگونه است؟

   مطابق ماده ۶۱ قانون کار، اضافه کاری در مشاغل سخت و زیان‌آور ممنوع است.

3. آیا کار کردن در مشاغل سخت و زیان‌آور برای زنان مجاز است؟

   خیر، مطابق ماده ۷۵ قانون کار، زنان نباید در کارهای سخت و زیان‌آور مشغول به کار شوند.

4. در قانون دستمزد و پرداختی به عنوان فوق العاده سختی کار وجود دارد؟

   خیر در قانونی هیچ گونه وجه اضافی به عنوان سختی کار در نظر گرفه نشده است، اما وقتی کارگاه در طرح طبقه بندی مشاغل ثبت شده باشد، فوق العاده سختی کار است که با توجه به ماهیت شغلی ماهیت کار پرداخت می‌شود.

5. کدام نهادها مسئول درخواست سختی کار هستند؟

   کارگران، کارفرمایان، تشکل‌های کارگری و کارفرمایی، صندوق تأمین اجتماعی وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی جزو نهادهایی هستند که می‌توانند برای سختی گار درخواست دهند.

6. تحت الارضی بودن معدن یعنی چه؟

   منظور از تحت‌الارضی بودن معدن، کار کردن در کارگاه‌ها و راهروهای سرپوشیده و تونل‌هایی است که کارگرها در آن مشغول فعالیت هستند.

موسسه مشاوران شما را به خواندن مقاله کارت پیله وری چیست دعوت می نماید.