مدیریت و برنامه‌ریزی هموارسازی سود

مدیریت سود، مداخله مدیران شرکت در گزارشگری مالی، که به نیت و هدف به دست آوردن منافع شخصی انجام شود، مدیریت سود نامیده می شود. این کار هنگامی اتفاق می افتد که مدیر تصمیم داشته باشد رقم های گوناگونی از سودهای واقعی را به سهامداران اطلاع دهد

هموارسازی سود، به معنی استفاده از نوعی از تکنیک‌های حسابداری است تا نوسانات درآمد خالص از یک دوره به دوره دیگر را کمتر شود. در صورت پیروی از اصول حسابداری پذیرفته‌شده حسابداری، این کار غیرقانونی نیست.

حسابداران باهوش می‌توانند حساب‌های مالی را به گونه ای تنظیم کنند تا از قانونی بودن هموارسازی درآمد مطمئن شوند. با این حال متاسفانه گاهی اوقات هموارسازی سود با روش‌های کلاهبرداری انجام می‌شود. روند هموار سازی درآمد شامل جابجایی درآمد و هزینه ها از یک دوره حسابداری به دوره دیگر است، به گونه ای که شرکت در طول چند سال پشت سر هم، از سود تقریبا ثابتی برخوردار باشد.

خدمات حسابداری

رابطه بین مدیریت سود و هموار سازی سود:

مهم‌ترین هدف هموارسازی سود این است که شرکت ‌هایی که روند مناسبی دارند و سود آنها دچار تغییرات عمده نمی‌شود، نسبت به شرکت های مشابه، ارزش بالاتری دارند. به بیانی دیگر هموارسازی سود عبارت است از اعمال نظر مدیریت شرکت در ابتدا و انتهای ثبت حسابداری هزینه ها و درآمدها یا به حساب گرفتن هزینه ها و منتقل کردن انها به سال های بعد، به گونه ای که موجب شود شرکت در طول چند سال مالی پشت سر هم از روند سود بدون تغییرات عمده بهره مند باشد.

در حقیقت هدف از مدیریت این می باشد که شرکت را در نظر سرمایه گذاران و بازار سرمایه با ثبات و دینامیک نمایش دهد. حفظ اعتبار یکی ازهدف های اولیه مدیریت سود است، زیرا اعتبار سبب می شود شرکت فعال و کارا به حساب آید. با کسب جایگاهی مناسب در بین رقبا و بازار سرمایه، سرمایه گذاران و اعتباردهندگان نسبت به شرکت، نظر بهتری داشته و شرکت از صرف هزینه های بیشتر در رقابت با سایر شرکت های مشابه بی نیاز می شود و با هزینه ی کمتر، اعتبار و وام دریافت می کند. انگیزه مهم هموارسازی سود این است که شرکت هایی که روند سود مطلوبی دارند و سود آنها تغییرات عمده ای نمی کند، ارزش بالاتری نسبت به شرکت های مشابه دارند. همچنین هموارسازی سبب می شود که ارزش سهام شرکت در بورس و جذب سرمایه گذاران در آن بالاتر رود.

برای مطالعه مقاله حاشیه فروش چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.

هدف از هموارسازی سود:

هدف از هموارسازی، کم کردن نوسانات درآمدی از یک دوره به دوره دیگر، به گونه ای که گویی شرکت دارای درآمد ثابت است. به این صورت که دوره‌های درآمد بالا در برابر دوره های کم درآمد یا دوره هایی با هزینه ‌های بالا در برابر دوره‌های کم هزینه متناسب شود. حسابداران این کار را به گونه ای قانونی انجام می‌دهند.

دلایل هموارسازی سود:

از دلایل هموارسازی سود می توان به کاهش مالیات، جذب سرمایه گذاران جدید یا بخشی از یک فعالیت تجاری استراتژیک، اشاره کرد. که در پایین به تعریف آنها می پردازیم.

• استراتژی کسب و کار، افزایش هزینه ها یک استراتژی تجاری است که شرکت می‌تواند هنگام سود بالا از آن استفاده کند. برای مثال ممکن است پاداش پرداخت شده به کارمندان را بیشتر کند یا کارگران بیشتری را استخدام کند تا هزینه حقوق و دستمزد را بیشترکند. اگر درآمد کمتر باشد، می‌توانند این استراتژی را به صورت برعکس بکار ببرند. اخراج کارگران یا کاهش پاداش برای کم کردن هزینه ها. این کارها نه تنها باعث ثبات درآمد می‌شود، بلکه به شرکت این امکان را می‌دهد که در شرایط گوناگون کارآمدتر عمل کند.
• کاهش مالیات، به این معنا می باشد که هرچه درآمد بدست آمده بالاتر باشد، مالیات پرداخت شده بیشتر می‌شود. برای جلوگیری از این امر، شرکت‌ها ممکن است کارهایی مانند کمک‌های مالی به خیرین را بیشتر کنند. که این باعث افزایش هزینه‌های قابل قبول و در نتیجه کم کردن مالیات است.
• جذب سرمایه گذاران جدید، سرمایه‌گذاران به دنبال ثابت نگه داشتن سرمایه‌گذاری های خود هستند. اگر صورت مالی یک شرکت، سود را ناپایدار نشان دهد، ممکن است یک سرمایه گذار به خاطر ریسک و عدم اطمینان از سرمایه گذاری خود در شرکت صرف‌نظر کند. شرکتی که بتواند بازده مداوم را از یک سال به سال بعد نشان‌دهد، احتمالاً با دیدن بازده ثابت در مدت زمانی طولانی‌تر، سرمایه‌گذارانی که احساس اطمینان بیشتری می‌کنند را به خود جلب می‌کنند.

برای مطالعه مقاله نقش حسابدار در موفقیت کسب و کار می توانید از این لینک استفاده نمایید.

انواع هموارسازی سود:

• هموارسازی طبیعی: این نوع از هموارسازی سود به جریان‌های سودی گفته می‌شود که از فرآیندهای عملیاتی ذاتا هموار و واقعی بدست می‌آید. مثل صنایع آب و برق و گاز که قیمت نسبتا ثابتی دارند و یا با نرخ ثابتی در حال رشدند حجم فروش و قیمت‌ها به طور ذاتی هموار است.

سودهایی که به طور طبیعی هموار نیستند و تعمدا توسط مدیریت هموار شده‌اند:

• هموارسازی مصنوعی (هموارسازی حسابداری)، این نوع از هموارسازی سود توسط مدیریت صورت می‌گیــــرد و مدیریت برخی از رویدادها و وقایع اقتصادی را کنترل می‌کند و روی آنها تاثیر می‌گذارد. مثـل فروش‌های زودرس یا برعکس آن به تاخیر انداختن فروش واحد تجاری. به عبارت دیگر هموارسازی مصنوعی سود، تنها موجب جابجایی هزینه‌ها و درآمدها بین دوره‌های مالی می‌شود.
• هموارسازی واقعی (هموارسازی معاملاتی یا اقتصادی)، این نوع هموارسازی ناشی از یک رویداد اقتصادی نیست بلکه از اقداماتی ناشی می‌شود که اصطلاحا به آن «دستکاری‌های حسابداری» می‌گویند و تاثیری بر جریانات نقدی واحد تجاری ندارد. هموارسازی واقعی، به رویدادهای واقعی که بر اساس یا بدون توجه به تاثیرات هموارسازی بر سود به عمل آمده است اطلاق می‌شود. در حالی که هموارسازی مصنوعی مربوط به آن دسته از روش‌های حسابداری است که به قصد انتقال درآمدها یا هزینه‌ها از یک دوره به دوره دیگر اعمال می‌شود.

مشاوره مالیات

روش های هموارسازی سود:

• هموارسازی از طریق وقوع رویداد یا شناخت و ثبت آن: مدیریت می‌تواند زمان معامله های واقعی را به طریقی تعیین کند که آنها بر درآمد گزارش شده تاثیر بگذارند و بدین گونه در طول زمان نوسانات آن را مهار کند. در بیشتر مواقع، تعیین زمان طبق برنامه برای وقوع رویدادها پیرو مقررات حسابداری است که بر فرآیند شناخت و ثبت این رویدادها حاکم است.
• هموارسازی از روش تخصیص بر دوره های زمانی: با فرض وقوع رویداد و شناخت و ثبت این رویداد، مدیریت برای تعیین دوره هایی که تحت تاثیر مقادیر کمی این رویدادها قرار می گیرند، از اختیارات بسیاری برخوردار است و می تواند بر آنها کنترل اعمال کند.
• هموارسازی از طریق طبقه بندی (که به آن هموارسازی طبقه ای می گویند): وقتی که آمار و ارقام موجود درباره مدیریت سود و زیان، به غیر از سود خالص (پس از کسر همه هزینه ها از همه درآمدها) موضوع هموارسازی باشد، مدیریت می تواند موارد مربوط به اجزای سود را طبقه بندی نماید و به وسیله آن تغییرات مربوط به دوره زمانی مربوط به این آمار را کم کند.

سخن پایانی:

در پی هموار‌سازی سود، مدیریت شرکت‌ها برای اثبات شرکت خود بر آنند تا با تغییرات در ثبت موارد، تغییرات سود را در طی دوره‌های مالی پنهان ‌کنند. تعدادی از صاحب نظران به این اتفاق نظر رسیده اند که مجاز دانستن روش‌های مختلف در استانداردهای حسابداری، به مدیران کمک می‌کند تا از هر کدام از روش‌ها را با توجه به منافع خود استفاده کنند، هر چند محققین اعتقاد دارند که در بازارهای کارا، مدیران نمی‌توانند با هموارسازی سود، بازار سرمایه را منحرف کنند. به طور کلی با افشای بیشتر اطلاعات، به کمک مدیریت در هموار سازی سود، باعث می‌شود استفاده‌کنندگان از اطلاعات مالی با آگاهی کامل تصمیم‌گیری کنند و مجبور نباشند هزینه بیشتری برای افشای اطلاعات بپردازند.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله تعریف نسبت‌ های سودآوری را به شما پیشنهاد می کنیم.