مجموعه ای از اصول، روش ها و استاندارد های تمامی کشور ها را سیستم حسابداری بین المللی می گویند.
در اجرای حسابداری شرکت ها، حسابداری بین المللی فرآیندی از تلفیق حساب های شرکت اصلی و شعبه های آن و همچنین تبدیل ارز خارجی به پول رایج داخل کشور می باشد.
حسابداری بین المللی:
تعاریف گوناگونی از حسابداری بین المللی موجود می باشد که در اینجا به اصلی ترین مفهوم که توسط ویریچ و همکارانش ارائه شده است، اشاره می شود. این تعریف به سه مفهوم اصلی زیر اشاره دارد:
- حسابداری برای واحد های فرعی شرکت ها
- حسابداری بین المللی تطبیقی
- حسابداری جهانی
نکته ۱: حسابداری جهانی بیشترین فضا را به خود تخصیص می دهد.
نکته ۲: هدف حسابداری جهانی این است که مجموعه ای کامل از اصول حسابداری بین المللی، استاندارد شود.
تبدیل صورت های مالی عملیات در کشور های خارجی:
مجمع های حرفه ای کشور های مختلف جهان، به منظور تبدیل صورت های مالی شرکت های فعال، استاندارد هایی را تدوین کرده اند که در این مطلب به شرح آنها پرداخته می شود.
چگونگی گزارش عملیات شرکت ها و شعبه های آن در خارج از کشور در صورت های مالی تلفیقی و تبدیل ارز به پول رایج آن کشور، از مهم ترین مباحث بیان شده در استاندارد های بین المللی حسابداری می باشند که نرخ تبدیل ارز و نوسان های قیمتی آن عاملی مهم و تعیین کننده به شمار می رود.
عوامل تعیین کننده نرخ تبدیل ارز و پول رایج در کشور های مختلف:
نرخ بهره (نرخ اسمی تضمین شده) که تحت تاثیر نرخ تورم مورد انتظار می باشد
نسبت قیمت نسبی کالا و خدمات در دو کشور مورد نظر (از تقسیم قیمت های دو کشور محاسبه می گردد)
باید به این نکته توجه داشت که متغیر بودن نرخ تورم و قدرت خرید در کشور های مختلف، باعث ایجاد نوسان در نرخ تبدیل ارز و در نهایت ایجاد سود و زیان ناشی از تسعیر ارز می شود.
رویکرد های تبدیل صورت های مالی شرکت های فرعی فعال:
این رویکرد ها در کشور های مختلف به شرح زیر می باشند:
رویکرد اول:
کانون توجه پول رایج در کشور متبوع، شرکت اصلی است و در قدم اول عملیات شرکت فرعی خارجی بر اساس پول رایج آن کشور ثبت و گزارش می شود.
در واقع می توان گفت دارایی ها، بدهی ها، درآمد فروش و هزینه ها بر مبنای پول رایج در کشور شرکت اصلی گزارش می شود.
رویکرد دوم:
در این رویکرد، عملیات شرکت فرعی بر مبنای پول رایج در کشور خارجی رخ می دهد و تاثیری بر پول رایج در کشور متبوع شرکت اصلی نخواهد داشت.
یعنی دارایی ها، بدهی ها، درآمد فروش و هزینه ها بر اساس پول خارجی اندازه گیری می شود ولی از نظر مقاصد گزارشگری، به پول کشور متبوع شرکت اصلی تبدیل می گردد.
نکته: تغییرات نرخ ارز، تاثیری بر عملیات یا گردش جریان وجوه نقد ندارد بجز در مواردی که دارایی های خالص شرکت فرعی مورد مبادله قرار گیرند.
بنابر این، زمانی که دارایی های خالص مبادله نشده اند، تاثیر تغییر نرخ ارز در صورت سود و زیان گزارش نمی شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله بودجه و حسابداری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
رویکرد های تبدیل صورت های مالی شرکت های فرعی فعال در کشور های خارجی
استاندارد SAFS8 و استاندارد های قبل از آن:
بر اساس رویکرد اول، در این استاندارد، از روش های موقتی برای تبدیل صورت های مالی استفاده می شود.
- اکثر اقلام ترازنامه که طبق ارزش های جاری یا آتی گزارش شده باشند، با استفاده از نرخ تبدیل تبدیل ارز جاری تسعیر می شوند.
- اقلامی که طبق قیمت های پیشین گزارش شده باشند، بر اساس نرخ تبدیل ارز در زمان حصول آن، تسعیر می شوند.
- اقلام صورت سود و زیان بر اساس نرخ متوسط تبدیل ارز در دوره مورد گزارش تسعیر می شوند.
نکته: تفاوت های حاصل از تسعیر بر مبنای نرخ های تبدیل به عنوان سود یا زیان تسعیر ارزی در صورت سود و زیان گزارش می شوند.
استاندارد ۵۲ – رویکرد پول عملیاتی:
انتقاد هایی که به استاندارد SAFS8 وارد شد، باعث شد که استاندارد ۵۲ جایگزین استاندارد مذکور گردد که تفاوت هایی با آن دارد و به جای رویکرد اول، از پول عملیاتی استفاده می شود.
پول عملیاتی:
پول رایج در کشور های متبوع شرکت فرعی خارجی می باشد که دریافت ها و پرداخت های آن به نسبت آن پول انجام می گیرد.
سود شرکت فرعی:
این سود بر حسب پول عملیاتی محاسبه می گردد و بر مبنای نرخ تسعیر ارز در طی دوره مالی به پول رایج مورد نظر تبدیل می شود.
در انتهای دوره مالی، تمام اقلام ترازنامه شرکت فرعی، بر مبنای نرخ جاری ارز در انتهای دوره و طبق پول عملیاتی شرکت اصلی بیان می شود.
استاندارد حسابداری شماره ۱۶ ایران – آثار تغییر در نرخ ارز:
این استاندارد، مطابق با استاندارد بین المللی حسابداری ۲۱ و به عنوان آثار تغییرات نرخ ارز، تهیه و تدوین شده است.
گزارش معاملات ارزی به واحد پول عملیاتی:
معاملات ارزی، به معاملاتی گفته می شوند که قیمت آن ها بر اساس ارز تعیین می گردد و یا مستلزم تسویه به ارز می باشند. از جمله نمونه های معاملات ارزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خرید و یا فروش کالا ها و خدماتی که قیمت آن ها بر حسب ارز تعیین می شود
- دریافت و یا پرداخت تسهیلات ارزی
- معاملات مربوط به تحصیل یا فروش دارایی ها
- روش عمل (ثبت و افشا)
عوامل ایجاد کننده تفاوت ها در حسابداری بین الملل:
عوامل کلیدی ایجاد کننده این تفاوت ها عبارتند از:
- بازار های مالی مبتنی بر سرمایه گذاری و دریافت وام
- تقسیم بندی بین بخش خصوصی و ارگان های دولتی در فرآیند سیاست گذاری حسابداری و تدوین استاندارد های مربوط و همچنین تشریک مساعی حرفه حسابداری در این فرآیند
- سیستم حقوقی هر کشور که گزارشگری مالی بر آن مبتنی است.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله حرفه حسابداری در ایران را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
گزارش معاملات ارزی به واحد پول عملیاتی
مدل های گزارشگری مالی:
تفاوت های فوق حسابداری در کشور های مختلف دو مدل گزارشگری مالی توسعه و تکامل یافته در کشور های صنعتی جهان به وجود آورده است:
مدل انگلیسی– آمریکایی:
این گروه بندی شامل کشور های زیر می باشد:
- انگلستان
- ولز
- اسکاتلند
- ایرلند
این گروه بندی دارای ویژگی های زیر است:
- بسیاری از کشور های مشترک المنافع انگلیس و ایالات متحده آمریکا و کانادا و استرالیا می باشد.
- در مدل یک حرفه حسابداری قدرتمندی را در بر می گیرد.
- تا حدی نقش دولت را محدود می کند.
- اهمیت زیادی برای بورس اوراق بهادار و جذب سرمایه قائل است.
- بر ارائه مطلوب صورت های مالی حسابرسی شده تاکید دارد.
مدل اروپایی:
کشور های زیر از مدل اروپایی حسابداری تبعیت می کنند:
- فرانسه
- آلمان
- ژاپن
نکته: کشور های شرق اروپا (بلوک شوروی سابق) در این بخش مورد بررسی قرار نمی گیرند.
این گروه بندی دارای ویژگی های زیر است:
- نقش جامعه حرفه ای حسابداری در این گروه بندی، نسبتا ضعیف است
- نفوذ دولت بر قواعد حسابداری بسیار و تاکید اصلی بر هدف وصول مالیات و حفظ منافع اعتبار دهندگان و سایر طلبکاران است
- نتیجه به کار گیری این مدل، با اهمیت شدن تامین مالی از طریق بانک های عمده به جای سرمایه از طریق بورس اوراق بهادار بوده است
نکته ۱: هدف گزارشگری مالی در مدل اروپایی صرفا رعایت قوانین و مقررات مصوب و ارائه صورت های مالی منطبق با آن می باشد ولی در مدل آمریکایی– انگلیسی در ارائه مطلوب صورت های مالی، محتوای اقتصادی اطلاعات مورد تاکید است.
نکته ۲: فرانسه یک سیستم یکنواخت حسابداری شامل یک رشته سرفصل ملی حساب، بیان و توصیف اصطلاحات فنی و شرح حساب های بدهکار و بستانکار قانون تجارت و قوانین مالیاتی این کشور نفوذ و تاثیر با اهمیتی بر حسابداری و گزارشگری مالی دارد.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله بازده سرمایه گذاری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
کمیته بین المللی استاندارد های حسابداری
کمیته بین المللی استاندارد های حسابداری:
کمیته بین المللی استاندارد های حسابداری (IASC) (International Accountin Standards Committee) در سال ۱۹۷۳ با شرکت ده کشور زیر، تشکیل شد:
- استرالیا
- کانادا
- فرانسه
- آلمان
- ژاپن
- مکزیک
- هلند
- انگلستان
- ایرلند
- آمریکا
لازم به ذکر است که هیچ کشوری اختیار تدوین استاندارد های ملی حسابداری خود را به این کمیته واگذار نکرده است.
این کمیته نقشی بسیار مهم و حیاتی در یکنواخت کردن استاندارد های حسابداری جهان ایفا می کند که در دهه های اخیر تلاش کرده است تعداد روش های پذیرفته شده حسابداری را به منظور ارتقای قابلیت مقایسه کاهش دهد.
فدراسیون بین المللی حسابداری:
فدراسیون بین المللی حسابداری ((IFAC) International Federation of Accountants) که در سال ۱۹۷۷ تشکیل شد، از لحاظ هدف، نقش مکمل کننده را نسبت به کمیته بین المللی حسابداری دارد.
اعضای این فدراسیون نیز سازمان های حرفه ای حسابداری کشور های مختلف جهان می باشند که استاندارد های انتشار شده توسط این فدراسیون نیز مانند استاندارد های کمیته بین المللی استاندارد های حسابداری از لحاظ کشور های مختلف اجرا نمی شوند.
هیئت استاندارد های حسابداری مالی:
گسترش دامنه انتقاد های مطرح شده پیرامون عملکرد هیئت اصول حسابداری، باعث شد این هیئت در اواخر سال ۱۹۷۳ میلادی به طور رسمی منحل شود و هیئت استاندارد های حسابداری مالی ((FASB) Financial Accounting Standard Board) جایگزین آن گردد.
هیئت استاندارد های حسابداری مالی نهادی مستقل در بخش خصوصی می باشد که از سال ۱۹۷۳ میلادی تا کنون، عهده دار مسئولیت تدوین اصول و ضوابط حاکم بر حسابداری و گزارشگری مالی بوده است.
اتحادیه اروپایی:
این اتحادیه در جهت دست یابی به اهداف یکپارچگی اقتصادی، به یکنواخت کردن استاندارد های حسابداری در کشور های عضو نیز علاقه مند شد است. در حال حاضر کشور های فرانسه و آلمان قوانینی را در مورد به کار گیری استاندارد های بین المللی حسابداری در تهیه صورت های مالی تلفیقی شرکت های داخلی و خارجی به تصویب رسانده اند.
سازمان توسعه و همکاری اقتصادی:
این سازمان به یکنواخت کردن استاندارد های حسابداری علاقمند شده است که متشکل از ۲۴ کشور صنعتی غربی می باشد.
در واقع کانون توجه اصلی این سازمان مسائل مالی و اقتصادی است اما اکنون به تدوین اصول و روش های حسابداری نیز علاقه مند شده است.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله ارزش اسمی سهام را به شما پیشنهاد می کنیم.
