اجرای نظام یکپارچه و کارآمد مالیاتی بدون برخورداری از یک نظام اطلاعاتی دقیق و جامع، امکان پذیر نیست. برخورداری از یک پایگاه اطلاعاتی منسجم در خصوص فعالان اقتصادی و نوع و حجم فعالیتهای آنها لازمه توسعه نظام مالیاتی است و این مهم با همکاری دستگاههای اجرایی و مراجع دارای اطلاعات محقق میشود.
یکی از مواد قانون مالیاتهای مستقیم که نگاه تخصصی و ویژه به ضرورت ارتباط بین نظام مالیاتی کشور و پایگاههای اطلاعاتی سایر دستگاههای اجرایی دارد، ماده ١۶٩ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم است.
در این ماده قانونی، لزوم وجود تعامل بین دستگاههای اجرایی و نظام مالیاتی کشور و ارائه اطلاعات اقتصادی و مالی افراد به سازمان امور مالیاتی کشور به صراحت بیان شده است.
براساس ماده ١۶٩ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، مبنای تشخیص مالیات، دسترسی به پایگاه اطلاعات اقتصادی مؤدیان است. به منظور شفافیت فعالیتهای اقتصادی و استقرار نظام یکپارچه اطلاعات مالیاتی، پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان مالیاتی شامل مواردی نظیر اطلاعات مالی، پولی و اعتباری، معاملاتی، سرمایه ای و ملکی اشخاص حقیقی و حقوقی در سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می شود و وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، شهرداریها، مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری ها، مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر اشخاص حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی، اطلاعات مورد نیاز پایگاه فوق از جمله اطلاعات معاملاتی اشخاص و همچنین اطلاعات مالی، پولی و اعتباری و سرمایه ای اشخاص را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می دهند.
ارسال صورت معاملات فصلی:
نظام مالیاتی کشور از طریق به کارگیری ساز و کارهایی چون اجرای طرح جامع مالیاتی، اصلاحیه ماده ١۶٩ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، جلب همکاری سایر دستگاه ها و نهادهای دولتی در ارائه اطلاعات اقتصادی افراد براساس قانون مالیاتهای مستقیم، مکلف نمودن صاحبان مشاغل به صدور صورتحساب برای انجام معاملات خود و الزام اصناف به ارسال صورت معاملات فصلی به صورت دوره ای به سازمان امور مالیاتی کشور و همچنین الزام به نصب و بهره برداری از “صندوق های مکانیزه فروش” توسط صاحبان مشاغل، زمینه بهره مندی از اطلاعات فعالان اقتصادی و تشخیص مالیات براساس این اطلاعات را فراهم آورده و بدین ترتیب دولت در مسیر تحقق شفافیت اقتصادی و برقراری هر چه بیشتر عدالت مالیاتی قرار می گیرد.
براساس قانون مالیاتهای مستقیم، سازمان امور مالیاتی کشور، امکان استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مربوط به سایر دستگاهها و مراجع و در اختیار داشتن اطلاعات موجود در قالب بسته های مشخص توسط صاحبان اطلاعات را داراست و کلیه سازمان های دولتی و غیردولتی (که اطلاعات مورد نیاز این ماده را در اختیار دارند و یا به نحوی موجبات تحصیل در آمد و دارایی برای اشخاص را فراهم می آورند) مکلف به همکاری کامل با سازمان امور مالیاتی کشور شده اند. این امر می تواند منجر به شفافیت در مبادلات اقتصادی، کمک به استقرار نظام یکپارچه مالیاتی و تسهیل در تشخیص درآمد مؤدیان مالیاتی شود.
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات مالیاتی می باشد.
صورت معاملات فصلی
ماده ١۶٩ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم و ارتباط بین دولت و جامعه:
طبق مفاد ماده ١۶٩ قانون مالیاتهای مستقیم، اشخاص مشمول رعایت تکالیف موضوع ماده ١۶٩ ق.م.م عبارتند از کلیه اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغلی که این اشخاص با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی قابل تغییر خواهند بود و اشخاص مذکور مکلفند فهرست معاملات خود را مطابق اقلام اطلاعاتی مندرج در سامانه معاملات تهیه و ارسال نمایند.
بر این اساس اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این ماده، مکلفند برای انجام معاملات خود صورتحساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان ارائه کنند.
همچنین عدم انجام هریک از تکالیف مقرر در ماده ١۶٩ قانون مانند عدم صدور صورتحساب فروش کالا یا ارائه خدمت، عدم درج شماره اقتصادی خود و… مشمول جریمه های مقرر در ماده مذکور می باشد. به طور مثال عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله با استفاده از شماره اقتصادی خود برای دیگران و یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود، حسب مورد مشمول جریمه ای معادل دو درصد مبلغ مورد معامله میشود. همچنین عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی کشور از طریق روشهایی که تعیین می شود مشمول جریمه ای معادل یک درصد معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است، می باشد.
فهرست معاملات حداکثر در مقاطع سه ماهه (فصلی) تهیه و تا یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل به صورت الکترونیکی از طریق درگاه اینترنتی سازمان برای سامانه معاملات ارسال و یا به صورت لوح فشرده در قالب اطلاعات در خواستی سازمان به اداره امور مالیاتی ارائه می شود. به عبارت دیگر ارسال صورت معاملات فصلی از دو روش آنلاین و آفلاین امکان پذیر است.
آنچه سهم نظام مالیاتی در ارتقای جایگاه مالیات در کشور است، تدوین قوانین و اجرای دقیق آن در جامعه است تا همگان آگاه باشند که در برابر قانون یکسان هستند و عدالت سرلوحه برنامه های نظام مالیاتی است و ماده ١۶٩ قانون مالیاتهای مستقیم از جمله ماده های قانونی است که به منظور ایجاد اعتماد و بهبود شرایط مالیاتستانی، در جامعه در حال اجراست.
به عبارت دیگر ارسال صورت معاملات فصلی به صورت آنلاین و از طریق سامانه ارسال فهرست صورت معاملات در هر ساعت از شبانه روز را ممکن کرده و ضمن صرفه جویی در وقت و هزینه ها، افزایش دقت و ضریب اطمینان و کاهش خطای انسانی و ایجاد اعتماد را در پی دارد.
اجرای ماده ١٢١ قانون برنامه پنج ساله پنجم:
در اجرای ماده ١٢١ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و با توجه به هماهنگی به عمل آمده با وزارت صنعت، معدن و تجارت و شورای اصناف کشور در خصوص تعیین اولویت صاحبان مشاغل برای نصب، راه اندازی و استفاده از سامانه صندوق فروش براساس قانون مزبور صاحبان مشاغل مشروحه ذیل :
- سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر
- فروشندگان آهن آلات
- فروشندگان لوازم صوتی و تصویری
- فروشندگان انواع رایانه و قطعات سخت افزاری
- فروشندگان ماشین های اداری و لوازم و قطعات و تجهیزات مربوط به آنها
- فروشندگان لوازم خانگی (شامل برقی، گازی و نفتی)
- تالار پذیرایی، رستوران ها، چلوکبابی ها و اغذیه فروشی ها
- هتل و هتل آپارتمان
- مشاوران املاک و مستغلات
- داروخانه ها
از ابتدای سال ١٣٩٢ ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش (pos مکانیزه فروشگاهی) یا رایانه دارای سیستم نرم افزار فروشگاهی و صدور الکترونیکی صورتحساب فروش (فاکتور) مطابق نمونه اعلام شده دردستورالعمل موضوع ماده ١٩ قانون مالیات بر ارزش افزوده و ١۶٩ قانون مالیاتهای مستقیم می باشند.
شایان ذکر است مؤدیان مالیاتی ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش (مکانیزه فروش) یا رایانه دارای سیستم نرم افزار فروشگاهی در صورت عدم استفاده از سامانه های مذکور از معافیت های مالیاتی مقرر در قانون برای سال مربوط محروم همچنین هزینه های انجام خواهند شده بابت خرید، نصب و راه اندازی دستگاه سامانه صندوق فروش (pos مکانیزه فروشگاهی) یا رایانه توسط صاحبان مشاغل مذکور (اعم از سخت افزار و نرم افزار) از درآمد مشمول مالیات مؤدیان مزبور در اولین سال استفاده قابل کسر می باشد.
بدیهی است در صورت نداشتن جواز کسب، نوع فعالیت مندرج در پرونده مالیاتی انان ملاک عمل خواهد بود.
برگرفته از کتاب مروری جامع بر گزارشات فصلی
مولفین: امیرحسین جعفری – زهرا علائی
انتشارات: تندیس نقره ای اندیشمند
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اهمیت کد اقتصادی را به شما پیشنهاد می کنیم.
