کارانه روشی از پرداخت است که سازمانها برای اعطای حقوق بیشتر به کارکنان خود از آن استفاده میکنند.
تعریف کارانه:
کارانه یا پاداش مبلغی است که برای پیشرفت کار به کارکنان و کارمندان تعلق میگیرد. در واقع کارانه نوعی تقسیم سود است که شرکتها بر حسب سود بهدستآمده از فروش، آن را میان کارکنان تقسیم میکنند.
کارانه مبلغی است که علاوه بر افزایش حقوق به کارمندان تعلق میگیرد. کارانه را نمیتوان به عنوان عیدی و افزایش سنوات دانست، کارانه در واقع پاداش بهرهوری و پیشرفت کار است.
شیوه تعیین میزان کارانه در شرکتهای مختلف:
برای محاسبه مقدار و زمان کارانه هیچ قانون خاصی وجود ندارد و سازمانها و ارگانهای بزرگ با توجه به بخشنامهها و دستورالعملهای خود نسبت به پرداخت کارانه اقدام میکنند. در شرکتهای خصوصی نیز همه چیز بستگی به صلاحدید کارفرماها دارد.
مدیر هر اداره بر اساس پارامترهای مانند اضافهکاری، تعطیل کاری، حق شیفت، حق کشیک و غیره میزان کارانه تعلق گرفته به کارمندان را مشخص میکند.
شرکتهای بزرگی که کارکنان زیادی دارند، برای محاسبه کارانه ممکن است دچار خطا شوند. پیشرفت تکنولوژی و ماشینی شدن کارها به کمک سازمان های دولتی و اداری آمده تا بتوانند با استفاده از نرم افزارها و کمترین خطا میزان کارانه هر کدام از کارمندان را در سریعترین زمان انجام دهند.
کارانه و پرداختیهایی که مشمول کسر بیمه تأمین اجتماعی نیستند:
مطابق آیین نامهای که هر ساله از سوی سازمان تأمین اجتماعی برای پرداختیهای مشمول حق بیمه صادر میشود، کارانه مشمول کسر بیمه تأمین اجتماعی نیست.
- علاوه بر کارانه بازخرید ایام مرخصی، هزینه عائله مندی
- هزینه سفر و فوق العاده مأموریت
- عیدی، مابه التفاوت کمک هزینه خواربار در ایام بیماری
- حق شیر
- پاداش نهضت سوادآموزی
- حق التضمین
- خسارت اخراج
- مزایای پایان کار
جزو دریافتی هایی هستند که مشمول کسر بیمه تأمین اجتماعی نیستند.
دلایل بستن قرارداد کارانه:
برای پرداخت کارانه نیز مانند کار بهتر است قرارداد بسته شود. این قرارداد را همراه با قرارداد اصلی میان کارگر و کارفرما بسته می شود. در این قرارداد نیز باید همه موارد روشن باشد و همهچیز به صورت کمی در آن مشخص باشد. بستن قرارداد ضمن آن که باعث روشن شدن وضعیت پرداختها می شود مزایای دیگری دارد:
- در صورتی که کارفرما قرارداد کارانه را به تأیید اداره کار برساند، مبلغ آن معاف از مالیات میشود.
- کارفرمایان با این روش در هزینه بیمه واحدها و تشکلهای صنفی صرفه جویی میکند.
- با پرداخت کارانه، کارگران هم انگیزه بیشتری برای انجام بهتر کارها پیدا میکنند.
بهترین شیوه پرداخت کارانه به کارگران:
هر شرکتی بر اساس میزان سودی که از فروش و مازاد تولید به دست آورده، کارانه را به کارکنان تقدیم میکند. همه چیز بستگی به عملکرد و تلاش کارکنان شرکت دارد، هر چه میزان بهرهوری شرکت بیشتر و متناسب با آن سود بیشتری نصیب شرکت شود، میزان کارانه دریافتی کارکنان نیز بیشتر خواهد بود.
- اگر کارانه بدون توجه به کیفیت، کمیت و بازدهی کار کارمندان به صورت ماهانه و با مبلغ ثابت و مشخص پرداخت شود، کارگران دیگر انگیزه کافی برای ادامه تلاش نخواهند داشت.
- از سوی دیگر اگر مبلغ پاداش ناچیز باشد و در فاصلههای زمانی طولانی باشد اصلاً به چشم کارمندان نمیآید.
- پرداخت کارانه بهتر است به صورت ماهانه، فصلی و یا حتی سالانه باشد.
با روشهای مختلف تقسیم کارانه آشنا شوید:
1) تقسیم کارانه به روش بیدو Bideau
در این روش پاداش کارانه میان کارگر و سایر همکاران مرتبط تقسیم میشود، طوری که مبلغ سود بهدستآمده را به میزان ۳ به ۴ به کارگر میدهند و به میزان ۱ به ۴ به سرپرستان و کارکنان ستادی پرداخت میشود.
2) روش استاندارد محور
در این روش بیشترین میزان کارانه به کسی تعلق میگیرد که
- تولید یا خدمت بیشتر
- در زمان مشخص
- با کیفیت بالاتری
- مطابق با شاخصهای استاندارد
ارائه دهد. به عبارت دیگر بیشترین میزان دریافتی، متعلق به کسانی است که کار با کیفیتتر ارائه دهد و کمترین پرداختی را کسانی دارند که محصول تولیدی شان فاصله زیادی با استانداردهای تولیدی دارد.
Halsey (3 روش هالزی
در روش هالزی، نیمی از مبلغ صرفهجویی شده از لحاظ زمان به کارگرها پرداخت میشود.
4) شیوه کارانه مدیران
در این روش مدیران هستند که بر اساس میزان سود یا درآمد کل سازمان و کاهش هزینه و ضایعات تصمیم میگیرند که به چه میزان مبلغ حقوق کارمندان را تحت عنوان کارانه افزایش دهند.
5) محاسبه کارانه به شیوه مقاطعه کاری
از شیوه مقاطعه کاری در کارگاههای صنعتی و صنایع خدماتی استفاده میشود. در این گونه شرکتها پرداخت پاداش بر اساس میزان تولید و نوع کار است. خوب است بدانید این روش به بهرهوری فردی منجر میشود.
6) پرداخت کارانه بر اساس تسهیم سود
از شیوه پرداخت کارانه بر اساس تسهیم سود، برای ایجاد حس مالکیت در کارکنان استفاده میشود. پرداخت کارانه بر اساس سود کلی سازمان است. این روش انگیزه زیادی برای کارکنان ایجاد میکند چون با افزایش سود کلی سازمان، میزان کارانه افزایش یافته و بر اساس ساعت کار هر فرد بین کارکنان تقسیم میشود. از شیوه کارانه براساس تسهیم سود در سازمانهای استفاده می شود که استراتژیشان بر اساس کار تیمی است.
7) روش پرداخت کارانه بر اساس تسهیم سهام چیست
در روش پرداخت کارانه براساس تسهیم سهام به جای پرداخت مبلغ، بر اساس افزایش میزان سود شرکت به کارگران سهام واگذار میشود. در این روش استراتژی شرکت افزایش سود است.
8) روش پرداخت کارانه با مشارکت در سود
در شیوه پرداخت کارانه با مشارکت در سود، تعیین کننده اصلی، عملکرد کلیه سازمان است. در این روش درصدی از سود حاصل از کار، میان همه کارکنان تقسیم میشود. سازمانهایی که مدیرانآن به دنبال افزایش کارآیی کارکنان هستند، بیشتر از این شیوه استفاده می کنند که یکی از متداولترین روشهای مشارکتی در سود است.
فایده دیگر این روش آن است که افزایش منافع شرکت مورد توجه و هدف همه بخشها قرار گرفته و تمرکز شرکت تنها بر روی یک بخش نخواهد بود.
9) سیستم پرداخت کارانه بر اساس دانش
در این شیوه پرداخت پاداش، بر اساس عملکرد افراد و دانش آنها در شغل فعلی یا شغل جدید در سازمان صورت میگیرد.
10) کارانه بر اساس سهم بهرهوری
تولیدات یا خدمات تیم در زمان مشخص که باعث سودآوری برای مؤسسه یا سازمان میشود، مبنای تقسیم سود و پرداخت کارانه براساس سهم بهرهوری است.
پرداخت کارانه بر مبنای شایستگی
پرداخت بر برپایی شایستگی، نوع استراتژی مشتری مداری است. این روش بر پایه دانش و مدارک افراد صورت میگیرد و تواناییهای ذهنی و شناختی نیز در محاسبه به میزان کارانه مؤثر است.
سؤالات متداول کارانه:
-
در گروههای تیمی کارانه چگونه پرداخت میشود؟
در کارهای تیمی و گروهی چون سهم هر یک از اعضای تیم قابل محاسبه به صورت جداگانه نیست از روش کارانه تیمی استفاده میشود و بر اساس افزایش کمیت، کیفیت، کاهش زمان و هزینه سهم هر فرد محاسبه میشود.
-
پرداخت کارانه به صورت حق العمل کاری یعنی چه؟
شیوه پرداخت پاداش یا کارانه بر اساس درصدی از فروش حق العمل کاری نامیده میشود.
-
آیا پرداخت کارانه بر اساس مهارت قابل اجراست؟
شیوه جدیدی است که براساس مهرات های جدیدی است که کارکنان یاد گرفته اند اینکار به نفع کارگر Skill-based ارائه پاداش و کارانه مطابق مهارت و سازمان است.
-
آیا پرداخت کارانه بر اساس پیشرفت کار انجام پذیر است؟
در روش پرداخت کارانه بر اساس پیشرفت کار، پرداختیها مطابق روند پیشرفت کار پروژه صورت میگیرد.
-
منظور از پرداخت کارانه بر اساس لیاقت چیست؟
ارزیابی میزان کارانه بر اساس عملکرد و لیاقت افراد را پرداخت کارانه مبتنی بر لیاقت می گویند.
-
پرداخت کارانه برای کارگر مفیدتر است یا کارفرما؟
پرداخت کارانه هم برای کارفرما مفید است هم برای کارگر، اهمیت کارانه برای کارگران به خاطر دریافتی بیشتر و برای کارفرمایان به خاطر کاهش هزینهها است.
موسسه مشاوران شما را به خواندن مقاله حساب ارزی چیست دعوت می نماید.
با سلام و عرض تشکر
مطالب بسیار مفیدی رو مطرح کرده اید. با سپاس
مطالب بسیار کاربرد یو مفید بودند . اگر مثالیهم وجود داشت بهترمیشد.