صندوق‌های سرمایه‌گذاری به نوعی نهاد مالی به حساب می آیند که فعالیت اصلی آنها سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است. مالکان آنها نسبت به سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان آن شریک می باشند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، به گونه ای غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس محسوب می شود.
کار صندوق ها جمع آوری مبالغ کوچک و سرمایه گذاری آنها در زمینه های مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است، و سود بدست آمده از این راه به نسبت سرمایه هر سرمایه گذار بین آنها تقسیم می شود.
مدیریت صندوق نیز بابت این کار حرفه ای که انجام می دهد درصدی کارمزد دریافت می کند. اصولا زمینه فعالیت این صندوق ها: طلا، ارز، اوراق بهادار و حتی ساختمان می باشد. برای اطلاع از اوضاع فعالیت و نظارت بر این صندوق‌ها، لازم است که سرمایه‌گذاران با مطالعه دقیق اساسنامه و امیدنامه مربوطه با تمام موارد آن آشنا شوند و با توجه به استراتژی‌ها و نیازهای خود از سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار در مورد خرید واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها تصمیم گیری درستی انجام دهند.
ویژگی های سرمایه گذاری در صندوق ها:
این صندوق‌ها می‌تواند جایگزین خرید سهامدر بورس شود:
شخصی که مجموعه ای از واحدهای سرمایه‌گذاری یک صندوق را در اختیار دارد، مالکیت سهام چند شرکت را بر عهده دارد که صندوق از محل دارایی‌های خود به عنوان سبد سرمایه‌گذاری خریداری کرده است. به این ترتیب سود یا زیان مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، تحت تأثیر مستقیم نوسان قیمت مجموعه سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری صندوق است.
امکان مدیریت حرفه‌ای:
می توان در این صندوق‌ها از مدیریت حرفه‌ای بهره برد که منظور از آن، مقایسه تخصص و توان مدیران با تجربه و کاربلد است که با سرمایه‌گذارانی است که تجربه لازم را ندارند و امکانات لازم برای تحلیل و خرید سبد سرمایه‌گذاری به صورت مستقل را ندارند کاملا متفاوت است.
نقدشوندگی:
از ویژگی‌های مهم سرمایه‌گذاری، قابلیت تبدیل به وجه نقد شدن آن در هنگامی است که سرمایه‌گذار تصمیم به تغییر موضع سرمایه‌گذاری خود یا تصمیم به خارج شدن بگیرد. قانون صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در هر زمان بخواهند با توجه به ارزش روز دارایی‌های موجود در صندوق و پس از کسر هزینه‌های مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به وجه نقد تبدیل کرده یا به اصطلاحی دیگر باطل کنند.
صرفه‌جویی نسبت به مقیاس:
با دقت به این نکته که صندوق‌های سرمایه‌گذاری از جمع آوری پول‌های کم ولی تعداد زیاد سرمایه‌گذار تشکیل شده اند، پس امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایه‌گذاری بزرگ برای اجزای تشکیل دهنده آن مهیا خواهد بود. مطمئنا امکان پرداخت هزینه‌های بالای مشاوره یا استفاده از نرم‌افزارهای مختلف اطلاع رسانی و تحلیل‌گری برای یک سرمایه‌گذار صرفه اقتصادی ندارد با این حال می توان با تجمیع سرمایه‌های اندک سرمایه‌گذاران خرد، به چنین امکاناتی دست یافت.
انگیزه مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری:
با توجه به ساختار طراحی شده صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام و ارتباطی که بین رشد ارزش دارایی‌های صندوق و نفع بردن مدیر و سایر ارکان صندوق می باشد، قابل پیش‌بینی است که مدیر انگیزه خوبی برای تشکیل بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را دارد، تلاش می کند تا خالص ارزش دارایی‌های صندوق را به بالاترین حد خود برساند.
برای مطالعه مقاله اوراق بهادار می توانید از این لینک استفاده نمایید.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
مزایای صندوق های سرمایه گذاری:
- مدیریت حرفه ای، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، توسط مدیران مجرب و تحلیل گران اداره می‌شود، بنابراین ریسک عملیات به کمک دانش و تجربه افراد متخصص کم می شود. این اشخاص، بطور مداوم تلاش می‌کنند تا با سرمایه‌گذاری روی اوراق مناسب، نتیجه خوبی را برای سرمایه‌گذاران بدست آورد.
- تنوع بخشی، در این روش سرمایه بزرگی جمع می‌شود، بنابراین امکان تنوع سازی در آن فراهم خواهد شد. متنوع کردن دارایی‌ها در یک سبد به کم شدن ریسک آن کمک می‌کند. متنوع سازی می‌تواند باعث کم شدن ریسک و دوام پرتفوی در دوره‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت شود.
- قابلیت نقد شوندگی بالا، واحدهای یک صندوق سرمایه‌گذاری، نقد شوندگی بالایی دارد. بخصوص اگر صندوق دارای یک ضامن نقد شوندگی مطمئن باشد. با وجود ضامن نقد شوندگی، در زمان فروش واحدهای صندوق، با مشکلی روبرو نخواهید شد. در حالیکه در بازار بورس، چنین ویژگی را ندارد.
- نظارت و شفافیت اطلاعات موجود، عملکرد صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک از طریق نهادهای مالی و در طی بازه‌های مشخصی بازبینی می‌شود. این نهادهای نظارتی مثل سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرس است که عملکردهای هر صندوق را به طور واضح اطلاع‌رسانی می‌شود. در این صورت سرمایه‌گذاران، رسانه‌ها و تحلیل گران عملکرد این صندوق را بررسی می‌کنند.
- صرفه جویی در هزینه‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک حجم بالایی از دارایی‌ها را به‌صورت معاملات بلوکی انجام می‌دهند. به همین دلیل این صندوق‌ها صرفه‌جویی قابل‌توجهی در کم کردن هزینه‌ها دارند.
- صرفه جویی در زمان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یک انتخاب مناسب برای افرادی است که زمان و مهارت و اطلاعات کافی ندارند. بنابراین سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها برای مانع از به هدر رفتن زمان خواهد شد.
- انتخاب درست با استفاده از مقایسه، در این صندوق ها سرمایه‌گذار می‌تواند بعد از مقایسه از میان ده‌ها صندوق سرمایه‌گذاری مناسب‌ترین را برگزیند. بنابراین مسلما انتخاب هر سرمایه‌گذار بر اساس رویکردهای خاصی که در نظر دارد، متفاوت است. سرمایه‌گذاران می‌توانند از میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، مختلط و درآمد ثابت یکی را انتخاب کنند.
- سرمایه گذاری آسان و اطمینان بالا، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، با نظارت مدیران و مشاوران حرفه‌ای انجام می‌شود. بنابراین، سرمایه گذاران از تنش‌های مستقیم در امان خواهند بود. همچنین اگر شخص اطلاعات و تجربه کافی از بازار نداشته باشد نیز امکان دارد که به راحتی در این روش کسب سود کند و متحمل ریسک زیادی نشود.
برای مطالعه مقاله اوراق مشارکت می توانید از این لینک استفاده نمایید.
معایب صندوق های سرمایه گذاری
معایب صندوق های سرمایه گذاری:
در هر بازار مالی علاوه بر مزایای زیادی که برای سرمایه‌گذاران وجود دارد، معایبی نیز هستند و گاهی بسیاری به دنبال پاسخ این پرسش باشند که معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟ ابتدا باید گفته شود که در رابطه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده از کلمه محدودیت بسیار مناسب‌تر از کلمه عیب است. زیرا تمامی مواردی که در ادامه گفته می‌شود محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری است نه عیوب آن. اصولا این محدودیت‌ها از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار به صندوق‌ها اعمال شده است.
محدودیت در تعداد کل واحدهای قابل صدور صندوق، از مشکلاتی که گاهی برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید، این است که ممکن است قصد خرید واحد از صندوقی را داشته باشند اما تعداد واحدهای صادرشده آن صندوق به سقف خود رسیده باشد در این صورت یا باید سرمایه‌گذار منتظر بماند که تعدادی از واحدهای صندوق باطل شوند تا برای او واحد سرمایه‌گذاری صادر شود یا اینکه خود صندوق با کسب مجوز از سازمان بورس سقف تعداد کل واحدهای قابل صدور خود رابیشتر کند. این حالت بیشتر در مورد صندوق‌های پر طرفداری اتفاق می‌افتد که عملکرد خوبی داشته‌اند و تقاضا برای خرید واحدهای آنها زیاد است.
ناشناخته بودن صندوق های سرمایه گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران در سال ۸۸ برای اولین بار کار خود را شروع کردند. اما هنوز هم بسیاری از افراد جامعه از وجود صندوق‌های سرمایه‌گذاری بی‌خبر هستند یا در مورد آن اطلاعات کافی ندارند. حتی ممکن است در مورد آن شنیده باشند اما بی‌توجه از کنارش رد شده باشند. اما اگر که شناخت کافی از صندوق‌ها و مزایای آنها باشید هرگز این موقعیت را از دست نمی‌دهید. اگر بتوانید از این موقعیت استفاده کنید و سرمایه خود را به دست صندوق‌ها بسپارید خواهید توانست سود زیادی را از این راه بدست آورید.
لحظه‌ای نبودن قیمت گذاری واحدهای سرمایه گذاری، از دیگر محدودیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوع قیمت‌گذاری آنها است به این صورت که در این صندوق‌ها قیمت گذاری ها لحظه‌ای نیست. این فاکتور فقط برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله صدق می‌کند ولی در صندوق‌های قابل معامله بورس قیمت‌ها به‌صورت لحظه ای به روز رسانی می‌شوند.
کمبود سامانه ای جامع برای پوشش اطلاعات صندوق ها و مقایسه آن ها، امروزه تعداد مراجع قابل اعتمادی که اطلاعات کامل صندوق‌ها را در کنار یکدیگر پوشش بدهند تا سرمایه‌گذاران بتوانند صندوق‌ها را با هم مقایسه و بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند، بسیار کم است.
خطرپذیری در بخش بازار، یعنی در صورت سرمایه‌گذاری بر روی بخشی خاص، در صورت عملکرد نادرست در آن بخش، این صندوق متحمل خساراتی خواهند شد.
موازنه با نرخ بهره، در صورت زیاد شدن نرخ بهره، بازدهی این نوع از صندوق‌ها کاهش پیدا می کند.
اشکالات معاملاتی، که منشأ آن نقص هایی در مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری بر روی سبد اوراق بهادار معین‌شده ایجاد می شود و به دلیل عدم هم‌خوانی عرضه و تقاضا، منجر به ریسک معاملاتی می‌شود.
امکان عدم تطابق با شاخص، عملکرد صندوق، باید دقیقا مطابق با عملکرد شاخص هدف باشد. در صورت عدم مطابقت ممکن است خطای پیروی از شاخص ایجاد شود.
سود تضمین شده، صندوق‌ها انواع گوناگونی دارند اما باید بدانیم صندوقی مطمئن و مناسب است که بانک اصل پول را در آن تضمین کرده باشد. این صندوق‌ها معمولا حداقلی از سود را تضمین می‌کنند تا خیال سرمایه گذار آسوده باشد. در صورت عدم وجود این ضمانت و در شرایط خاص که بازدهی صندوق کم شود، سود سرمایه گذار هم بالطبع کاهش پیدا می کند در حالی که بانک و صندوق سرمایه‌گذاری هم تعهدی در این زمینه ندارند.
نداشتن حق رأی در مجامع شرکت ها، اگر شخصی به طور مستقیم در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنید، مالک بخشی از آن شرکت شده، می‌تواند در مجامع آن شرکت کند و به نسبت سهام خود حق تصمیم‌گیری دارد. حتی اگر شرکت سود ده باشد و سود تقسیمی داشته باشد، سالانه به وی سود نقدی تعلق می‌گیرد. اما اگر صندوق سرمایه‌گذاری خریداری کند، حق شرکت در مجامع شرکت‌هایی که در قالب صندوق آنها را خرید، ندارد. و فقط در صورت داشتن واحد سرمایه‌گذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایه‌گذاری است.
کاهش قدرت اختیار سرمایه گذار بر سرمایه گذاری شخصی، در سرمایه‌گذاری مستقیم شخص اختیار کامل بر سبد دارایی خود دارد و می‌تواند بر خرید و فروش دارایی‌های خود نظارت کامل داشته باشد. ولی در این صندوق‌ها تصمیم گیری ها توسط مدیران صندوق انجام می‌شود. در نتیجه سرمایه گذار هیچگونه دخالت و نظارت در تصمیم گیری ندارد و فقط سود را دریافت می‌کند.
هزینه های اداره صندوق، از دیگر معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هزینه‌های نگهداری صندوق است. در حالی که سرمایه گذار از پرداخت این هزینه‌ها در صورتی که قصد انجام معامله به صورت مستقیم را داشته باشد، معاف می‌شود.
سخن پایانی:
درپایان همان گونه که مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری گفته شد، و با توجه به منافعی که از طریق این سرمایه گذاری کم ریسک و آسان برای افراد فراهم می‌شود، غالبا این سرمایه گذاری طرفداران زیادی دارد. بنابراین بهتر است با دیده اغماض به مشکلات و ایرادات این صندوق‌ها نگاه کنیم و با در نظر گرفتن مزیت‌های آن، این روش مطمئن و کم ریسک را برای سرمایه گذاری امتحان کنیم.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما پیشنهاد می کنیم.
