بخش خصوصی در کشور بسیار مهم و گسترده شده است و به همین دلیل باعث شده که این بخش در بسیاری از پروژه های دولتی فعالیت داشته باشد و دولت انواع پیمانکاری های بزرگ را به دلیل انجام کار به بهترین شکل ممکن و کمترین هزینه به این بخش واگذار کند.
این گسترش کاری باعث شده است، که حسابداری پیمانکاری هم بسیار مورد توجه قرار گیرد و مهمترین قسمت این حسابداری، ضمانت نامه هایی می باشد که پیمانکار برای شروع کار و به درستی انجام دادن آن کار به کارفرما می دهد.
این قسمت از شرایط کاری مورد توجه بانک ها نیز قرار گرفته است، زیرا بانک ها با صادر کردن انواع ضمانت نامه های بانکی، سود به دست می آوردند و مبادلات اقتصادی را راحت تر و بهتر انجام می دهند و در نتیجه باعث رشد اقتصادی بهتر برای کشور می شوند. بنا بر همین دلایل، صادر کردن این ضمانت نامه ها مورد توجه بسیاری از بانک ها می باشد.
به عنوان مثال در گذشته پاکیزگی و نظافت شهر را خود شهرداری به عهده داشت، ولی امروزه با برزگزاری مناقصه هایی مربوط به واگذاری، این مسئولیت را به شرکتهای پیمانکاری واگذار می کند و به همان نسبت هم حسابداری ضمانت نامه های بانکی برای شرکتهای پیمانکاری با موضوع ضمانت نامه شرکت در مناقصه بسیار مهم می باشد.
ضمانت نامه بانکی چیست:
این ضمانت نامه یک سند می باشد که به وسیله آن، پرداخت وجه نقد و یا حواله مبلغ مشخص شده ای را از سمت ضامن برای ذینفع مشخص می کند. همین دلیل باعث اهمیت بالای این سند برای بانک می باشد. بانک ها هم برای صادر کردن این ضمانت نامه ها بسیار دقت می کنند و اعتبار مشتری را در نظر می گیرند و بعد اقدام به صادر کردن این ضمانت نامه ها نیز می کنند.
نکته مورد توجه در ضمانت نامه ها این می باشد که، آن ها غیر قابل انتقال می باشند و فقط شخص ذینفع می تواند از متن مندرج شده در آن استفاده کند. بانک ها با صادر کردن ضمانت نامه، تعهد می نمایند که در صورتی که ضمانت خواه به تعهداتش عمل نکرد و از انجام به موقع آن اجتناب کرد، در صورت اعلام ذینفع، مبلغ ذکر شده در ضمانت نامه را به حساب ذینفع واریز کند.
برای مطالعه مقاله مالیات بر عایدی سرمایه می توانید از این لینک استفاده نمایید.
شرایط مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی
حسابداری ضمانت نامه های بانکی:
حسابداری ضمانت نامه های بانکی برای شرکت های پیمانکاری می باشد و این نوع از حسابداری مورد توجه تمام شرکت های پیمانکاری نیز می باشد. حسابداری این بخش از فعالیت، بسیار مهم است، زیرا کارفرما برای بخش دولتی می باشد و اجرا کننده کار و یا همان پیمانکار، برای بخش خصوصی می باشد. در مواردی هم وجود دارد که کارفرما شخص حقوقی و شرکت خصوصی و یا شخص حقیقی باشد و یا اینکه پیمانکار شخص حقیقی باشد.
یکی از سختی های حسابداری ضمانت نامه های بانکی سیستمی بودن این ضمانت نامه ها توسط بانک می باشد. زیرا با مرجعه به بانک و تقاضای اطلاعات این ضمانت نامه ها، متصدیان بانکی یک سری اطلاعات کلی از سیستم می دهند و اطلاعات جزئی مورد نیاز حسابداران که محاسبه کارمزد، بهره، سپرده بانکی و دیگر موارد مورد نیاز می باشند را نمی دهند، بلکه به صورت کلی ارائه می دهند. حسابداران هم مجبور به ثبت این اطلاعات به صورت کلی می شودند.
با توجه به اینکه، حسابداران باید این اطلاعات را به صورت کلی ثبت کنند، ولی باید به درستی محاسبات در سیستم اطمینان کامل داشته باشند و برای صدور ضمانت نامه کم هزینه ترین روش را به مدیریت شرکت پیمانکاری اعلام کند.
شرایط مطالبه وجه ضمانت نامه بانکی:
فرد ذینفع برای مطالبه ضمانت نامه از طرف بانک ابتدا باید تمام شرایط قید شده در ضمانت نامه را رعایت کند و تمام مدارک مورد نیاز آین ضمانت نامه را تهیه کند و آن را به بانک تسلیم کند.
فرد ذینفع و ضامن در این ضمانت نامه باید توجه داشته باشند که، ضامن این سند در برابر گم شدن، اشتباه موجود در اسناد و مدارک و تاخیر در تحویل دادن آن به بانک هیچ گونه مسئولیتی ندارد و اینکه اگر ذینفع این ضمانت نامه تقاضای مطالبه وجه ضمانت نامه را دارد باید تا قبل از رسیدن تاریخ سررسید ضمانت نامه، تقاضای خودش را به بانک اعلام کند، زیرا اگر بعد از تاریخ ضمانت نامه این تقاضا را داشته باشد، ضامن می تواند در برابر تقاضای او مخالفت کند و از انجام آن خودداری کند.
در واقع این ضمانت نامه ها، همان تعهدات قید شده می باشند که در زمان عقد قرار داد امضاء می شود. هر زمان که کارفرما بر اساس موارد قید شده در ضمانت نامه، درخواست کند، بانک بدون قید و شرط مبلغ ذکر شده را برای کارفرما واریز می کند. این واریز زمانی انجام می شود که فرد متعهد، به تعهداتش تا سررسید تاریخ قرار داد بنا به هر دلیلی عمل نکرده باشد.
برای مطالعه مقاله حسابرسی عملیاتی چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
ارکان تشکیل دهنده ضمانت نامه بانکی
اجزاء و ارکان تشکیل دهنده ضمانت نامه بانکی:
ضمانت نامه میزانی از پول نقد و رایج موجود در کشور می باشد که به عنوان مشخص برای تعهد حسن انجام کار به حساب بانکی شخص متعهد واریز شده و در برابر آن ضمانت نامه صادر می شود. در ضمانت نامه های بانکی یک سری موارد برای ضمانت و امضاء طرفین وجود دارد که در ذیل به آن ها توضیح می دهیم:
- ضمانت خواه: این شخص در واقع کسی است که بانک با توجه به اعتبار موجود در بانک توسط شخص، امضاء ضمانت نامه او را تضمین می کند.
- ذینفع: کسی است که بانک تعهدات خواسته شده او را برایش ضمانت می کند.
- ضامن: در واقع در این سند بانک هم ضامن می باشد.
- وجه الضمان: مبلغ و اعتباری می باشد که به وسیله متعهد، برای ضمانت در بانک موجود می باشد.
- سررسید: تاریخ اتمام ضمانت نامه می باشد و حتما در متن ضمانت نامه آورده شده است.
- موضوع ضمانت نامه: میزان وجه پرداختی و اعتبار موجود ضمانت کننده می باشد.
انواع ضمانت نامه بانکی:
- ضمانت نامه های مناقصه یا مزایده: این ضمانت نامه ها برای شرکت در مناقصه خرید و فروش کالاهای دولتی به عنوان ضمانت نامه می باشد.
- ضمانت نامه ریالی تعهد پرداخت: این ضمانت نامه همان اعتبار شخص متعهد می باشد، که بانک با توجه به این اعتبار شخص را تضمین می کند.
- ضمانت نامه گمرکی: این ضمانت نامه برای پرداخت حق گمرکی کالای وارد شده توسط شخص می باشد و در صورت نپرداختن حق گمرکی در زمان مشخص متحمل جریمه مشخص شده می شود.
- ضمانت نامه پیمان: این ضمانت نامه ها، همان ضمانت نامه های پیمان کاری می باشند که برای گرفتن پروژه ای کاری دولتی، به کارفرمایان برای ضمانت درست کار می دهند.
- ضمانت نامه حسن انجام تعهد: این ضمانت نامه برای انجام درست تعهدات پیمانکار در تاریخ و زمان مشخص شده به کارفرما می باشد.
- ضمانت نامه پیش پرداخت: در ابتدای کارهای پیمانکاری، مبلغی برای انجام کارهای اولیه از طرف کارفرما به پیمانکار داده می شود، این ضمانت برای پرداخت این مبلغ می باشد.
- ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان: این ضمانت نامه به این صورت است که توسط پیمانکار مبلغی معادل 10 در صد از صورت وضعیت پیمانکاری به کارفرما برای حسن انجام کار به کارفرما پرداخت می شود و کارفرما از این مبلغ نگهداری می کند.
- ضمانت نامه ریالی حسن انجام کار: بعد از به اتمام رسیدن یک پروژه پیمانکاری، ضمانت نامه توسط پیمانکار به کارفرما برای انجام درست و تضمین شده به کارفرما می دهد.
برای مطالعه مقاله حسابداری رستوران ها می توانید از این لینک استفاده نمایید.
انواع ضمانت نامه بانکی
نحوه محاسبه کارمزد ضمانت نامه های بانکی:
زمانی که شرکت های پیمانکاری برای تضمین انجام کارها و شرکت در مناقصات، وجه نقد، سفته و یا اموال غیر منقول را نزد بانک قرار می دهند، کارمزدی از طرف بانک محاسبه می شود. برای محاسبات این کارمزدها باید به بخشنامه ای که از طرف بانک مرکزی صادر شده است رجوع کنید.
این ضمانت نامه ها سفته و یا اموال غیرمنقول می باشد محاسبات کارمزد آن ها به شرح ذیل می باشد:
- ضمانت نامه حسن انجام تعهدات: ماهیت واقعی این ضمانت نامه ها غیر مالی می باشد و تاثیر ریالی برای بانک ها ندارد و ضمانت نامه ها شخص متعهد محسوب می شود.
- ضمانت نامه وجه نقد: در ضمانت نامه وجه نقد مقداری پول به حساب متعهد برای حسن انجام تعهدات، شرکت در مناقصه و تعهدات دیگر واریز می شود و مقداری از این مبلغ برای کارمزد بانکی نیز می باشد.
برای مطالعه مقاله حسابداری چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
وثایق لازم برای صدور ضمانت‌نامه بانکی
وثایق لازم برای صدور ضمانت‌نامه چیست:
وثیقه های لازم برای ضمانت نامه بانکی به شرح ذیل می باشد:
- انواع سپرده های بانکی مانند قرض الحسنه، سرمایه گذاری و …
- اوراق مشارکت تضمین شده توسط بانک مرکزی و دولت
- اوراق سپرده عام یا خاص بانک ها با مجوز بانک مرکزی
- تضمین های بانک های معتبر داخلی و یا خارجی، که این تضمین ها به نفع بانک باشد
- املاک مسکونی داخل تهران، مراکز استان ها و شهرستان های بزرگ
- املاک مسکونی سایر شهر ها با جمعیت کمتر از دویست هزار نفر
- سفته تضمین شده توسط ضامن معتبر
- چک های تضمین شده
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله تراکنش‌های بانکی معاف از رسیدگی مالیاتی را به شما پیشنهاد می کنیم.
