پرداخت مالیات برای تمام افراد جامعه اجباری است، با این وجود قانون معافیت مالیاتی بخش از افراد جامعه را از پرداخت مالیات معاف کرده است. قانون معافیت مالیاتی در ایران دامنه بسیار گسترده‌ای دارد. با توجه به قوانین مالیاتی حدود 40 درصد از اقتصاد ایران معاف از پرداخت مالیات هستند. معافیت مالیاتی شرایط ویژه‌ای دارد که در این نوشتار به آن می‌پردازیم.
2 دسته مالیات در ایران:
در ایران مالیات به دو دسته مالیات مستقیم و غیرمستقیم تقسیم میشود.
- مالیات مستقیم همان‌طور که از نامش پیدا است، به‌طور مستقیم به درآمد و دارایی افراد بستگی دارد و به‌طور مستقیم از آن‌ها دریافت میشود. مالیات مستقیم انواع زیادی دارد.
- مالیات غیرمستقیم آن دسته از مالیاتی است که بر روی کالا و خدمات اعمال میشود، این مالیات به‌طور غیرمستقیم و با واسطه به حساب اداره امور مالیات واریز میشود.
معافیت مالیاتی چیست:
معافیت مالیاتی نوعی خروج قانونی و موقت از پرداخت مالیات است، معافیت مالیاتی یکی از سیاست‌های حمایتی دولت از مردم و برخی اقشار خاص و در برخی مناطق ویژه است. برای مثال دولت برای حمایت از سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعهیافته و یا برای رشد و پیشرفت شرکتهای دانش‌بنیان آن‌ها را از پرداخت مالیات معاف کرده است.
چرا معافیت مالیاتی شامل همه نمی‌شود:
از آنجا که دریافت مالیات یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد دولت است؛ با افزایش معافیت مالیاتی همه افراد جامعه، شاهد کاهش درآمد دولت و در پی آن کاهش ارائه خدمات دولتی خواهیم بود. وقتی دولت با معافیت مالیاتی که به اقشار مختلف جامعه اختصاص می‌دهد، با کاهش درآمد و بودجه روبرو شود مجبور است میزان مالیات‌های دریافتی از سایر اقشار را افزایش دهد، پیامد افزایش فشار بر روی مالیات‌دهندگان را به دنبال دارد و باعث بی عدالتی در جامعه میشود.
معافیت مالیاتی
قانون معافیت مالیاتی چیست:
همان‌طور که پرداخت مالیات یکی از پایه‌های اصلی چرخ اقتصاد است، معافیت مالیاتی نیز وزنه دیگری است که چرخ اقتصاد را به گردش دربیاورد. معافیت مالیاتی که در قانون تعریف شده است، نوعی سیاست حمایتی دولت برای کمک به افراد مختلف جامعه و برخی مشاغل است که شرایط خاصی دارند. هدف دولت از معافیت‌های مالیاتی هدایت نقدینگی به سمت فعالیتهای عام‌المنفعه و کم بازده است. درواقع دولت با وضع قوانین معافیت مالیاتی افراد را به سمت سرمایه‌گذاری در مناطقی هدایت می‌کند که قصد توسعه و آبادانی آن را دارد.
لازم است بدانید معافیت مالیاتی تنها مربوط به مالیات‌های مستقیم است و شامل مالیات غیرمستقیم مانند مالیات ارزش‌افزوده نمی‌شود.
انواع معافیت مالیاتی:
انتظار نداشته باشید که برایتان بگویم گروه‌های زیادی از مالیات معاف هستند! همه اشخاص حقیقی و حقوقی در شرکت‌ها و مؤسسات مشمول پرداخت مالیات هستند و باید در زمان مقرر مالیات مشخص شده را پرداخت کنند، اما در این میان گروه‌های نیز وجود دارند که از پرداخت مالیات معاف هستند.
برخی اشخاص حقوقی با شرایط خاص مانند سود سپرده بازنشستگان معاف از پرداخت مالیات است.
اشخاص حقیقی مانند شرکتهای تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی و غیره معافیت مالیاتی دارند.
برخی فعالیتهای اقتصادی در مناطق آزاد تجاری_صنعتی معاف از پرداخت مالیات هستند.
فعالیت در برخی از بخش‌های فرهنگی، گردشگری، انتشاراتی، صادراتی، صنایع‌دستی و غیره نیز معاف از پرداخت مالیات است.
16 فعالیت معاف از مالیات:
- فعالیتهای تولیدی و معدن
- بخش‌های کشاورزی، روستایی و عشایری معافیت مالیاتی دارند.
- فعالیتهای آموزشی و تربیتی ورزشی
- درآمد حاصل از تعلیم و تربیت در مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی، مهدکودک‌ها در مناطق کمتر توسعهیافته و روستایی، درآمد باشگاه‌ها و مؤسسات ورزشی که از سازمان تربیت‌بدنی مجوز دارند و غیره معاف از پرداخت مالیات است.
- مؤسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی نیز معافیت مالیاتی دارند
- وجوه پرداختی بیمه عمر و زندگی و غیره دارای معافیت مالیاتی هستند.
- هزینه‌های درمانی پرداختی بابت معالجه مؤدی، همسر، فرزند، پدر و مادر، خواهر و برادر در یک سال مالی، معاف از مالیات است.
- سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی نیز مشمول قوانین معافیت مالیاتی هستند.
- کسانی که برای تأمین مالی پروژه از طرح آورده نقدی استفاده میکنند، حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی‌شان، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف است.
- صد درصد درآمد حاصل از صادرات خدمات، کالاهای غیر نفتی و محصولات بخش کشاورزی و نیز ۲۰ درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول پرداخت مالیات با نرخ صفر هستند.
- درآمد کارگاه‌های فرش دستباف، صنایع‌دستی و شرکتهای تعاونی معاف از پرداخت مالیات است.
- سود متعلق به سپرده‌های بازنشستگان، کارگران و کارمندان و غیره نیز معافیت مالیاتی دارد.
- سود و جوایز متعلق به‌حساب پس‌انداز و سپرده‌های مختلف معافیت مالیاتی دارند.
- جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه معافیت مالیاتی دارند.
- سود پرداختی بانک‌های ایران به بانک‌های خارج از ایران، سپرده ثابت به شرط معامله متقابل معاف از پرداخت مالیات است.
- سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت نیز معافیت مالیاتی دارند.
نواع معافیت مالیاتی
شرط لازم برای برخورداری از معافیت مالیاتی:
مطابق حکم تبصره 2 ماده 119 قانون برای برخورداری از معافیت مالیاتی لازم است که کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی معاف از مالیات، وظایف مالیاتی مانند اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و اسناد مالی را ارائه دهند.
مالیات با نرخ صفر چیست:
مالیات با نرخ صفر نیز نوع معافیت مالیاتی است که مؤدیان را موظف می‌کند، اقدامات قانونی مانند اظهارنامه، دفاتر قانونی و اسناد و مدارک حسابداری را به صورت تمام و کمال و در موعد مقرر انجام داده و به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند تا پس از بررسی سازمان امور مالیاتی مالیات آن‌ها با نرخ صفر محاسبه شود.
واحدهای مشمول مالیات با نرخ صفر:
مالیات با نرخ صفر مشمول شرکت‌ها تولیدی و خدماتی میشود که دارای بیشتر از ۵۰ نفر کارگر باشد.
شرط دریافت معافیت مالیاتی با نرخ صفر، افزایش نیروی کار در هر سال به میزان ۵۰ درصد است.
لازم است شرکتهای تولیدی، افزایش نیروی شاغل خود را با ارائه اسنادی مانند فهرست بیمه تأمین اجتماعی به اطلاع وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی برسانند.
معافیت مالیاتی اشخاص خوش حساب:
مطابق قانون کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در سه سال متوالی، دفاتر و اسناد خواسته شده از سوی سازمان امور مالیاتی مانند ترازنامه و حساب سود و زیان و غیره را همراه با اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند؛ برگ تشخیص مالیات را نیز پذیرفته و بدون مراجعه به هیئت حل اختلاف مالیات مقرر را پرداخت نمایند، معادل ۵ درصد اصل مالیات در سه سال مذکور، جایزه خوش حسابی دریافت میکنند که این جایزه از پرداخت مالیات نیز معاف است.
معافیت مالیاتی سرمایه‌گذاران در مناطق کمتر توسعهیافته:
در مناطق کمتر توسعه یافته برخی اقدامات و خدمات به مدت ۱۰ سال با نرخ صفر به مالیات محاسبه میشود. این خدمات و فعالیت‌ها شامل فعالیتهای تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی، خدمات بیمارستان، هتل، مراکز اقامتی، گردشی و غیره است که دارای پروانه بهره برداری هستند.
معافیت مالیاتی مناطق آزاد تجاری صنعتی:
کسانی که در مناطق آزاد تجاری صنعتی اقدام به انجام فعالیتهای اقتصادی میکنند، لازم است بدانند که کلیه فعالیتهای اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی تا ۲۰ سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی معاف است.
مالیات با نرخ صفر
معافیت مالیاتی اسپانسرهای ورزشی:
یکی از باورهای غلط در بین بعضی از اهالی ورزش ایران این است که اسپانسر ورزشی معاف از پرداخت مالیات هستند، در حالی که خوب است بدانید اسپانسرهای ورزشی هیچ گونه معافیت مالیاتی ندارند.
تنها فعالیتهای خاصی آن هم تحت شرایط ویژه؛ مشمول معافیت مالیاتی میشود.
- تبلیغات
- نقل و انتقال یا معاوضه ورزشکار
- فروش لوازم با نشان و یا مشخصات باشگاه و مؤسسه ورزشی
- کمک‌هایی که از سوی دولت و یا مؤسسات دولتی برای انجام خدمات ورزشی دریافت میکنند.
غیر از این موارد مشخص، سایر فعالیتهای اقتصادی باشـگاه‌ها و مؤسسات ورزشی و نیز فعالیتهای ورزشی فاقد مجوز؛ مشمول مالیات می‌باشند.
میزان مالیات پرداختی در سال ۱۴۰۰:
مطابق جزء ۴ بند الف تبصره ۱۲ قانون بودجه، سقف معافیت مالیاتی در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۴۸ میلیون تومان تعیین شده است. جد. ل معافیت مالیاتی در سال 1400 به این شرح است:
درآمد مابین 0 تا 48 میلیون معاف از پرداخت مالیات است.
کسانی که درآمدی ما بین 48 میلیون تا 96 میلیون تومان دارند، 10 درصد باید مالیات بپردازند.
میزان مالیات پرداختی افرادی که بین 96 میلیون تا 144 میلیون درآمد دارند، 15 درصد است.
درآمد افراد از 144 میلیون تا 216 میلیون، مشمول مالیات 20 درصدی است.
مازاد درآمد 216 میلیون تا 288 میلیون، مشمول مالیاتی با نرخ 25 درصد است.
مازاد درآمد 288 تا 384 میلیون با نرخ 30 درصد محاسبه میشود.
درآمدهایی با نرخ بیش از 384 میلیون مشمول مالیاتی با نرخ 35 درصد میشوند.
سؤالات متداول معافیت های مالیاتی:
-
شرط اصلی معافیت مالیاتی چیست؟
شرط اصلی معافیت تسلیم اظهارنامه در زمان مقرر به سازمان امور مالیاتی است.
-
فرق مالیات با نرخ صفر و معافیت مالیاتی با کسانی که مشمول پرداخت مالیات نیستند، چیست؟
کسانی که مشمول عدم پرداخت مالیات هستند هیچگونه تکلیف قانونی به عهده ندارند، اما کسانی که مالیات به نرخ صفر دارند و یا مشمول استفاده از معافیت مالیاتی هستند با وصف ارائه فعالیتهای قانونی مانند تحویل سال نامه ارائه دفاتر و غیره هستند.
-
چگونه از فهرست مناطق کمتر توسعهیافته باخبر شویم؟
فهرست مناطق کمتر توسعهیافته در سه ماهه اول در هر برنامه پنج ساله به وسیله سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و وزارت امور اقتصاد و دارایی مشخص میشود.
-
چه عواملی در تعیین مناطق کمتر توسعه مؤثر است؟
برای تعیین مناطق کمتر توسعه یافته از شاخصهایی مانند نرخ بیکاری و سرمایه گذاری در تولید و غیره استفاده میکنند.
-
کدام دسته از شرکتهای تعاونی معافیت مالیاتی دارند؟
کلیه شرکتهای تعاونی روستایی، عشایری، صیادی، کارگری، کارمندی، دانشجویی، دانشآموزی و کشاورزی معافیت مالیاتی ۱۰۰ درصدی دارند.
-
برخورداری از مالیات با نرخ صفر تا چند سال ممکن است؟
برای واحدهای اقتصادی که در شهرکهای صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی هستند مالیات با نرخ صفر تا دو سال است و اگر واحدهای اقتصادی در مناطق کمتر توسعه یافته باشند، مالیاتشان تا سه سال به نرخ صفر محاسبه میشوند.
-
حداکثر حقوق سال 1400 که معاف از مالیات است، چقدر است؟
سقف معافیت مالیاتی در سال ۱۴۰۰ مبلغ 28 میلیون تومتن در نظر گرفته شده است.
موسسه مشاوران شما را به خواندن مقاله پیگیری و استعلام کد اقتصادی دعوت می نماید.
