در بیشتر کشورها جهت تامین مالی نیازهای عمومی و مشترک و کارکردهای دولت، مجبور به دریافت درصدی از درآمد یا سود و….. از مردم با عنوان مالیات میباشند. عدم موفقیت در پرداخت، فرار یا مقاومت در برابر پرداخت مالیات طبق قانون، جرم محسوب میشود و مجازات در پی خواهد داشت.
پس از اصول و قوانین مهم شهروندی، میتوان گفت، پرداخت به موقع مالیات به اداره مالیات میباشد که برای رفاه عمومی مردم پایه گذاری شده است.
مالیات ها دو دسته اند، که شامل مالیات مستقیم و غیرمستقیم میشوند.
مالیات انواع مختلفی دارد که شامل: مالیات بر درآمد، مالیات سهم کارفرما، بر املاک، مالیات فروش، بر ارزش افزوده و ….
افزایش نرخ مالیات در کشورهای مختلف میتواند منجر به بی انگیزگی در سرمایه گذاری و تولید، و زمینه را برای فرار مالیاتی فراهم کند.
تعریف فرار مالیاتی:
فرار مالیاتی را، به هر گونه تلاش یا راه در رو برای اشخاص و یا شرکت ها، جهت عدم پرداخت مالیات یا کاهش آن، تعریف می کنند.
فرار مالیاتی به دو صورت، قانونی یا غیر قانونی وجود دارد. البته باید توجه کرد که همیشه فرار مالیاتی به نفع اشخاص یا شرکت ها نیست و هزینه های پنهان زیادی در بر دارد.
چند مورد از انواع فرار مالیاتی عبارتند از: عدم درج دقیق اطلاعات یا کمتر نوشتن مقدار فروش یا درآمد در دفاتر مخصوص، ساختن کد اقتصادی جعلی و یا استفاده پنهانی از نام یا یک برند دیگر بدون مجوزهای لازم، تشکیل حساب های ساختگی، عقد قراردادهای سوری، فاکتورهای ساختگی، مشتریان جعلی، افتتاح حساب های اجاره ای به نام دیگری، اخذ کارت های بازرگانی یکبارمصرف یا اخذ کارت بازرگانی به نام دیگری و سواستفاده از آن، دستکاری در ترازو یا وسایل اندازه گیری جهت کم فروشی و سوءاستفاده و مواردی دیگر از این قبیل که هر یک به نوعی فرار مالیاتی محسوب می گردد. و با توجه به نوع و میزان این فرار، جریمه و مجازات های گوناگونی برای آنها در نظر گرفته میشود، که ممکن است، از پرداخت جرائم نقدی تا حبس از یک تا پنج سال برای آنها در نظر گرفته شود.
برای مطالعه مقاله بررسی مالیات بر شرکت ها در ایران از این لینک می توانید استفاده کنید.
هر شخص دلایل متفاوتی برای عدم پرداخت مالیات دارد، ولی با وجود پیشرفت جوامع و افزایش کسب و کار، عدم توانایی در شناسایی برخی کسب و کارهای پنهان، عدم فرهنگ سازی درست، بی توجهی به وضعیت و اقتصاد جامعه وکشور، نبود تکنولوژی های نوین و نبود ناظر در هر مرحله از پیشرفت کارهای مختلف را می توان از دلایل عمده فرار مالیاتی به حساب آورد. عموما قاچاقچیان یا وارد کنندگان غیر قانونی کالاها، از پرداخت مالیات فرار می کنند.
فرار مالیاتی در ایران:
بعضی از کارشناسان اعتقاد دارند که فرار مالیاتی در ایران، بیشتر از چیزی است که اعلام میکنند. که از جمله راه های فرار مالیاتی در کشور را میتوان به تشکیل شرکتهای صوری، صدور فاکتورهای صوری، حسابهای بانکی اجاره ای، اعلام صوری ورشکستگی، تنظیم اسناد و مدارک جعلی، اشاره کرد.
فرار مالیاتی پزشکان و وکلا:
عدم تمکین اقشاری، همچون پزشکان و وکلا از قانون و فرار از پرداخت کردن مالیات، نشانگر این است که هنوز فرهنگ مالیاتی در کشور جا نیفتاده، و ثبت نام تنها 40 درصد از آنها در سامانه مالیاتی، برای دریافت کارتخوان، و پس از دو ماه مهلت ثبت نام و سه بار تمدید و این موضوع که هنوز سه هزار از وکلا پرونده مالیاتی ندارند، بیانگر این موضوع است.
میزان فرار مالیاتی وکلا حدودا بین 6 تا 12 هزار میلیار تومان، و پزشکان حدود 7 هزار میلیارد تومان میباشد.
مجازات فرار مالیاتی:
بر اساس قانون مالیات مستقیم در ماده 201 همین قانون اعلام شده که هر گاه مودی مالیات به قصد فرار از پرداخت، عمدا به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات،ملاک هستند و برخلاف حقیقت تهیه شده، استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و تراز نامه و حساب سود وزیان خود داری کند، مجرم شناخته میشود.
مجازات افراد عادی که از پرداخت مالیات خود اجتناب میکنند:
- حبس، از 6 ماه تا 2 سال، جریمه نقدی بین 2 میلیون تا 8 میلیون، شلاق از 31تا 74 ضربه، محروم شدن از حقوق اجتماعی ازشش ماه تا پنج سال، انتشار حکم قطعی در روزنامه ها
- پرداخت اصل مالیات به همراه حریمه های قانونی
- جبران زیان و ضرر های وارده به دولت
فرار مالیاتی شرکتها، مجازات موسسات و شرکتهایی که از پرداخت مالیات اجتناب میکنند:
- ممنوعیت از یک یا چند ردیف شغلی از شش ماه تا دو سال
- ممنوعیت از صادرکردن بعضی از اسناد تجاری
برای مطالعه مقاله مالیات اشخاص حقیقی از این لینک می توانید استفاده کنید.
کلام پایانی
در پایان همان گونه که توضیح دادیم، پرداخت مالیات یک هزینه اجتماعی و جزو یکی از مهم ترین منابع درآمدی دولت ها، برای هزینه های عمومی و جلوگیری از نابرابری اجتماعی است. مردم باید بسته به توان مالی خود، برای استفاده از خدمات، امکانات و منابع کشور، پرداخت کنند.
فرار مالیاتی یعنی روش های گریز از پرداخت درصدی از درآمد یا دارایی که تحت عنوان مالیات تعیین می گردد. فرار مالیاتی از مصادیق فساد اقتصادی و اجتماعی می باشد که معمولا افراد با سندسازی و جعل، درآمد و دارایی خود را کمتر ازآنچه که هست بیان می کنند، که قانون با این گونه افراد برخورد خواهد کرد.
بهترین راهکار مقابله با فرار مالیاتی، ایجاد فضایی مناسب برای کسب و کارهای قانونی و فرهنگسازی است، به گونه ای که افراد خود را موظف بدانند برای پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جامعه، نقشی مثبت ایفا کنند و با پرداخت به موقع مالیات به دولت در تأمین هزینه های عمومی و کاهش فاصله طبقاتی کمک کنند.
و در پایان باید گفت که دولتها باید در وضع نرخ مالیاتی و قوانین آن، نهایت احتیاط را رعایت کنند، و تمام جوانب آن را بسنجند، تا با مشکل فرار مالیاتی مواجه نشوند.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اهمیت کد اقتصادی را به شما پیشنهاد می کنیم.