کلمه چک در حقیقت واژه ای فارسی است و به همین صورت به زبان انگلیسی و با اندکی تغییر به زبان عربی راه یافته است. صکوک جمع صک، معرب کلمه چک است و از آنجا که در زبان عربی حرف چ وجود ندارد، چک را صک و چکها را صکوک میخوانند.
صکوک عموما به ابزارهای مالی اسلامی گفته میشود که بر پایه یک دارایی فیزیکی منتشر میشوند. بر این اساس دارندگان اوراق، مالکان دارایی محسوب میشوند. طراحی اوراق مبتنی بر یک دارایی فیزیکی، تحت تأثیر ممنوعیت خریدوفروش دین در فقه اهل سنت است. از آنجا که در تشیع خرید و فروش دین صحیح تلقی میشود، لذا می توان اوراق بهادار اسلامی (صکوک) را مبتنی بر دارایی عینی و همچنین مبتنی بر دین نیز طراحی کرد.
انواع اوراق بهادار اسلامی (صکوک)
یکی از مهمترین آنها تقسیم بندیهای صکوک، براساس نوع عقد اصلی است که صکوک براساس آن منتشر میشود. بر این اساس اوراق بهادار اسلامی به ١٢ نوع تقسیم می شود:
- اوراق اجاره
- اوراق مشارکت
- اوراق سفارش ساخت (استصناع)
- اوراق خرید دین (اوراق رهنی)
- اوراق مرابحه (فروش اقساطی)
- اوراق سلف
- اوراق جعاله
- اوراق مساقات
- اوراق مضاربه
- اوراق مزارعه
- اوراق وقف
- اوراق قرض الحسنه
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات مالی می باشد.
سرمایه گذاری اسلامی
براساس تحقیقات منذر قحف، تقسیم بندی دیگری نیز بر اساس بازدهی اوراق بهادار اسلامی (صکوک) ارائه شده است :
- اوراق بهادار با بازدهی ثابت
- اوراق بهادار با بازدهی متغیر
- اوراق بهادار قابل تبدیل
همچنین طبق نظر آیت االله تسخیری نیز ابزارهای مالی را با توجه به بازدهی صکوک و نوع قرارداد منعقد شده برای آن و با توجه به دارایی پایه میتوان تقسیم کرد.
طبق این نظریه، سه گروه عمده ابزارهای مالی وجود دارد:
- اوراق مبتنی بر خرید و فروش دین : اوراق سفارش ساخت ( استصناع) و مرابحه (فروش اقساطی)،
- اوراق مبتنی بر خرید و فروش دارایی فیزیکی : اوراق اجاره،
- اوراق مبتنی بر مشارکت در سود طرح اقتصادی: اوراق مشارکت، مضاربه، مزارعه و مشارکت
تقسیم بندی ابزارهای مالی در قالب ذیل از تقسیم بندیهای پیشین کاملتر است. این تقسیم بندی مبتنی بر هدف سرمایه گذار است.
- اوراق بهادار غیرانتفاعی
- اوراق بهادار انتفاعی
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله محاسبه وام را به شما پیشنهاد می کنیم.
