از کار افتادگی به معنای کاهش قدرت و توان بیمه شده یا کارگر است، طوری که در شرایط جدید نتواند به میزان یک سوم در آمد قبلی خود را به دست بیاورد. از کار افتادگی به معنای بیماری یا نقص نیست، بلکه اگر کارگر به دلیل کهولت سن قادر به انجام فعالیت و کسب درآمد نباشد نیز شامل قانون از کارافتادگی می شود. اصل 29 قانون اساسی می گوید:
برخورداری از خدمات تامین اجتماعی، خدمات بهداشت، درمان و مراقبت پزشکی برای بازنشستگان، بیکاران، افراد پیر، از کار افتاده، بی سرپرست، در راه مانده، حادثه دیده و کسی که دچار سانحه شده حقی همگانی است.
انواع از کار افتادگی
از کار افتادگی در قانون کار به سه دسته تقسیم شده است که شامل موارد زیر است:
از کار افتادگی کلی:
طبق تعریف ارائه شده از کار افتادگی کلی، شخص از کار افتاده نمیتواند مانند سابق به فعالیت های اقتصادی قبلی یا جدید بپردازد. در این شرایط درآمد فرد کمتر از یک سوم درآمد قبلی است. در این نوع بیمه گذار 66 درصد از کارافتادگی برای کارگر تعیین می کند و حقوق ماهیانه ای که برایش معین میشود، شیبیه حقوق بازنشستگی است. این میزان از کارافتادگی بالاترین درجه از کارافتادگی محسوب میشود.
از کار افتادگی جزئی:
کاهش قدرت کارگر به نحوی که فقط بخشی از درآمدش را از دست بدهد، از کار افتادگی جزئی نامیده میشود. این نوع از کارافتادگی مربوط به حوادث ناشی از کار است و شامل بیماری های عادی نمیشود. در این صورت برای فرد 33 تا 66 درصد از کارافتادگی در نظر میگیرند و فرد چون می تواند به فعالیتهایش ادامه دهد، حقوق کامل دریافت نمیکند و فقط مبلغی به عنوان مستمری برایش تعیین شده و پس از تسویه، باید به کار برگردد.
غرامت نقص مقطوع:
چنانچه فرد حادثه دیده از 10 تا 33 درصد دچار آسیب دیدگی شده باشد میتواند از غرامت نقص عضو استفاده کند. این حالت کمترین میزان از کارافتادگی است و به صورت مقطعی و کوتاه مدت است.
برای مطالعه مقاله بیمه کارکنان چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
عوامل از کار افتادگی
از کار افتادگی میتواند بر اثر حوادث ناشی از کار یا غیر کار باشد و یا بر اثر بیماری باشد. برای تعیین درصد از کار افتادگی باید گواهی پزشک متخصص را به سازمان تامین اجتماعی برد و پس از تایید و تشخیص کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی میزان از کارافتادگی را مشخص کرده و شرایط پرداخت غرامت یا مستمری را مشخص میکند. این فرآیند نیاز به تشکیل جلسات پزشکی و تایید تیم پزشکی مورد تایید سازمان تامین اجتماعی را دارد.
چه بیماری و حوادثی شامل مستمری از کارافتادگی می شود
هر گونه بیماری جسمی یا روحی که باعث کاهش توانایی ها و قدرت فرد برای انجام کار می شود در لیست از کار افتادگی قرار میگیرد. حادثه نیز شامل اتفاقاتی است که خارج از کنترل بوده و تحت تاثیر عوامل خارجی یا داخلی میافتد و باعث آسیب دیدن جسمی یا روحی فرد میشود. این بیماری ها به دو دسته بیماری های عادی و حرفه ای تقسیم میشود.
بیماری عادی:
بیماری هایی که به خاطر حوادث ناشی از کار اتفاق افتاده است. این بیماری ها میتواند منجر به ناتوانی کامل، جزیی یا مقطعی فرد شود که شامل قطع عضو، جراحت، شکستگی و…میشود. بخش عمده ای از بیماری در این لیست قرار میگیرد.
بیماری حرفه ای:
بیماری هایی که ربطی به کار نداشته ولی باعث کاهش توانایی فرد برای انجا کار می شود، که شامل بیماری سرطان، ام اس، بیماری های اعصاب و روان، قلبی و عروقی می شود.
برای مطالعه مقاله بیمه بیکاری چیست می توانید از این لینک استفاده نمایید.
تفاوت از کار افتادگی و بازنشستگی
برای بازنشسته شدن طبق قانون باید به سن مشخصی رسید. چون با وجود افزایش سن توانایی های فرد نیز کاهش یافته و دیگر توان انجام کار را ندارد. برخلاف بازنشستگی، از کارافتادگی سن مشخصی ندارد و فرد بیمه شده در هر سنی می تواند از خدمات از کارافتادگی استفاده کند.
محاسبه سوابق بیمه شخص از کار افتاده کمی آسان تر از سایرین است طوری که اگر شخص از کار افتاده در طول ده سال گذشته فقط یک سال را سابقه بیمه داشته باشد، کافی است. البته ناگفته نماند که 90 روز بیمه باید در سال آخر باشد تا بتواند از حق بیمه استفاده کند.
از کارافتادگی ناشی از حوادث یا بیماری است که با توجه به نوع آن دریافتی فرد متفاوت است اما بازنشستگی یک حق قانونی برای بیمه شدگان است و هر کسی به سن قانونی برسد، میتواند به طور یکسان از خدمات آن استفاده کند.
برای مطالعه مقاله شکایت حادثه ناشی از کار می توانید از این لینک استفاده نمایید.
شرایط و چگونگی محاسبه مستمری از کار افتادگی
طبق ماده 31 قانون کار برای محاسبه مستمری از کار افتادگی کلی، کارفرما باید بر اساس آخرین مزد کارگر نسبت به هر سال سابقه خدمتی 30 روز مزد به او پرداخت کند. سازمان تامین اجتماعی برای محاسبه مستمری افراد از کار افتاده نسبت به سنواتی که بیمه پرداختی داشته محاسبه و پرداخت میشود.
نکته مهمی که برای حمایت از کارگر و افراد بیمه شده است برای پرداختی مستمری، آخرین مزد دریافتی کارگر ملاک است نه مزدی که به سازمان تامین اجتماعی اعلام شده است.
محاسبه مبلغ مستمری از کارافتادگی کلی
برای محاسبه میزان از کار افتادگی کلی از این فرمول استفاده میشود، یک سی ام حقوق ماهانه ضرب در سنواتی که حق بیمه را پرداخت کرده است. این میزان نیابد از 100 درصد حقوق دریافتی ماهانه کارگر بیشتر و از 50 درصد حقوق ماهانه اش کمتر باشد.
افرادی که سرپرست خانواده هستند و افرادی چون همسر، فرزند، پدر یا مادر تحت تکفل خود دارند در صورتی که دریافتی شان از 60 درصد حقوق متوسط شان کمتر باشد از 10 درصد استحقاقی نیز برخوردار می شوند.
محاسبه مبلغ مستمری از کار افتادگی جزئی:
برای محاسبه مبلغ از کار افتادگی جزئی باید درصد از کارافتادگی را ضرب در مبلغ مستمری کرد.
محاسبه مبلغ غرامت از کار افتادگی
اگر طبق تشخیص کمیسیون پزشکی از کار افتادگی از 10 تا 33 درصد باشد، برای دریافت غرامت باید 36 برابر مستمری استحقاقی مندرج در بند الف ماده 70 ضرب در درصد از کار افتادگی شود تا بتوان مبلغ غرامت را محاسبه کرد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله شرایط و دلایل قطع بیمه بیکاری چگونه است را به شما پیشنهاد می کنیم.