ترازنامه (بیلان) وضعیت مالی شرکت را در یک محدوده زمانی مشخص نشان می‌دهد، که معمولا در پایان دوره مالی توسط یک نهاد حسابرسی ارزیابی می‌گردد. تهیه ترازنامه از حیاتی ترین و مهم ترین کارهای یک شرکت محسوب می‌شود.
ترازنامه از 3 بخش مهم دارایی، بدهی و سرمایه تشکیل شده است. ترازنامه در واقع میزان دارایی های شرکت اعم از وجه نقد موجود در صندوق، زمین، ساختمان، اثاث های موجود و غیره را نشان می‌دهد. ترازنامه به سرمایه گذاران شرکت، میزان دارایی ها، بدهی ها و میزان سرمایه گذاری انجام شده در شرکت را نشان می‌دهد.
معادله ترازنامه:
(داشته ها) دارایی ها = بدهی ها (دیون) + حقوق صاحبان سهام (سرمایه)
در این معادله حقوق صاحبان سهام و بدهی ها در یک طرف و دارایی های شرکت در طرف دیگر معادله قرار دارد که باید بین دو طرف معادله تعادل وجود داشته باشد. دارایی های شرکت از بدهی‌ها (پول های قرض گرفته شده از بانک ها و موسسات به اضافه سرمایه کسب شده از صاحبان سهام که به کسب و کار علاقه مند می‌باشند) تشکیل شده است.
با افزایش آورده نقدی از سرمایه گذاران، افزایش سرمایه را خواهیم داشت و به همان میزان دارایی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت نیز افزایش می‌یابد. سود منافع بدست آمده از فعالیت های شرکت به حساب صاحبان سهام می‌رود که دارایی‌های خالص صاحبان شرکت را نشان می‌دهد.
از دیگر دارایی‌های شرکت می‌توان به بدهکاران اشاره نمود که در واقع با پرداخت پول یا چک (بدهی) خود به صندوق باعث افزایش دارایی‌های شرکت می‌شوند. در ترازنامه میزان بدهی شرکت به افراد مختلف (حساب بدهکاران) مشخص شده است.
سرمایه موجود در موسسه به دلیل بدهی شرکت به صاحبان سرمایه جزء بدهی‌های شرکت محسوب می‌شود، پس میزان بدهی و سرمایه دیون به افراد، هر دو در ترازنامه مشخص می‌گردد. با ترازنامه می توان ساختار سرمایه شرکت و نر‌خ های بازگشت را محاسبه و ارزیابی نمود.
دارایی ها ، بدهی‌ها و سرمایه هر کدام از حساب های کوچکی تشکیل شده‌اند که مشخصات مالی شرکت را نشان می‌دهند. این حساب‌ها در صنعت های مختلف فراوانی متفاوتی با هم دارند، پس برحسب نوع صنعت یا کسب و کار اقتضائات متفاوتی می توانند داشته باشند.
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات حسابداری می باشد.
ترازنامه (بیلان)
انواع دارایی ها در ترازنامه:
دارایی ها در ترازنامه از دو قسمت دارایی های جاری (دارایی هایی که در طول یک سال یا کمتر به پول نقد تبدیل می شوند) و دارایی های غیر جاری یا بلندمدت (که در مدت زمان بیش از یک سال تبدیل به پول نقد می‌شوند) تشکیل شده است.
دارایی های جاری:
- پول نقد یا معادل نقد: موجودی نقدی شرکت به صورت ریالی و ارزی در صندوق و حساب بانکی می‌باشد.
- سرمایه گذاری کوتاه مدت: اوراق بهادار قابل فروش
- حساب‌های قابل نقد
- موجودی کالا : شامل کالای ساخته، نیمه ساخته شده و مواد اولیه خریداری شده می‌باشد.
- مخارج پیش پرداخت شده: بیعانه پرداختی به کارفرما یا پیمانکار قبل از انجام کار می‌باشد.
- دریافتی های تجاری (طلب های شرکت از مشتریانی می‌باشد که محصولات شرکت را خریداری کرده اند.)
- دریافتنی های غیر تجاری (طلب های شرکت از کسانی می باشد که خریدهایی غیر از محصولات شرکت داشته اند.)
دارایی هایی غیر جاری:
سرمایه‌گذاری های بلند مدت: مانند خرید سهام عمده یک شرکت
دارایی های ثابت مشهود و نامشهود:
- دارایی های مشهود قابل رویت می‌باشند (مانند: ماشین آلات، زمین و ساختمان)
- دارایی های نا مشهود قابل رویت نمی باشند (مانند: حق امتیاز و سرقفلی)
بدهی‌ها در ترازنامه دیونی است که شرکت باید بپردازد.
بدهی‌ها در سمت چپ ترازنامه نمایش داده شده اند و از 2 دسته بدهی های جاری و بدهی‌های غیر جاری تشکیل شده است.
بدهی های جاری:
- بخش فعلی بدهی های بلند مدت
- سود قابل پرداخت (اجاره، مالیات، تسهیلات)
- بدهی بانکی (پرداختی های تجاری و غیرتجاری): بدهی های شرکت به تأمین کنندگان مواد اولیه و دستگاه ها و تجهیزات شرکت
- دستمزدهای قابل پرداخت
- پیش پرداخت به مشتریان
- سود سهام قابل پرداخت: سود سهامی (DPS) که در مجمع تقسیم می‌شود و هنوز به حساب سهامداران واریز نشده است.
- تسهیلات مالی دریافتی: وام و تسهیلات دریافتی شرکت از بانک می‌باشد.
- پیش دریافت ها
- مالیات پرداختی: بدهکاری شرکت به سازمان مالیات بابت عملکرد و غیره
بدهی های غیر جاری:
- دیون بلند مدت
- بدهی های مالیاتی تعلیق شده
حقوق صاحبان سهام در ترازنامه:
پولی که به صاحبان سهام اختصاص می‌یابد که به آن دارایی خالص نیز گفته می‌شود، چون معادل همه دارایی‌های شرکت منهای پرداخت بدهی غیرصاحبان سهام می‌باشد.
اگر شرکت بدهی های خود را با استفاده از دارایی هایی که دارد تسویه کند، پول باقی مانده از آن که حقوق صاحبان سهام است به دست می‌آید.
سرمایه:
مالکین و سهامداران سرمایه شرکت را مشخص می‌‌کنند. تعداد سهام موجود در شرکت ضربدر هزارریال که ارزش اسمی هر سهام می‌باشد، سرمایه شرکت را نیز مشخص میکند.
اندوخته قانونی:
طبق قانون، 5 درصد سود خالص، در هر دوره کاری شرکت، به اندوخته قانونی تعلق پیدا میکند، تا زمانی که میزان آن حداقل به میزان 10 درصد سرمایه افزایش پیدا کند.
سود یا زیان انباشته:
برابر با مجموع سودهای خالص شرکت ها در دوره های قبل منهای سودهای تقسیم شده در مجامع عمومی عادی (تقسیم سود) می‌باشد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله صورتهای مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.
