مالیات بر ارث نوعی مالیات بر ثروت و دارایی است که جزو مالیات های مستقیم به حساب می آید. پایه این مالیات دارایی فرد است به عبارتی این مالیات بر دارایی هایی تعلق می گیرد که فرد قبلا ذخیره کرده است.
هر وقت بعد از مرگ فردی، اموالی از فرد متوفی به ارث برسد، وراث یا قائم مقام قانونی آن ها باید طی مدت 6 ماه بعد از فوت شخص متوفی، به اداره امور مالیات نزدیک به محل سکونت متوفی مراجعه نمایند و با تحویل مدارک مورد نیاز اقدام به تهیه گزارش صورت اموال و بدهی های فرد متوفی کنند.
شیوه محاسبه مالیات بر ارث و روند آن:
مالیات بر ارث دارایی های شخص متوفی به شیوه تکی و یا موردی قابل پرداخت است و نیازی نیست تکلیف همه اموال به صورت یک جا مشخص شود.
به همین جهت اگر وراث بخواهند یک بخش از ماترک فرد متوفی را منتقل نمایند قادر خواهند بود این عمل را با پرداختن مالیات مربوط به نقل و انتقال و مالیات بر ارث همان بخش از دارایی انجام دهند و پروسه انحصار وراثت و تعیین تکلیف باقی دارایی ها را در زمان دیگری رسیدگی کنند.
به عنوان نمونه جهت محاسبه مالیات بر ارث یک ملک، اول به مقدار 5 درصد ارزش معاملاتی از ملک، مالیات نقل و انتقال آن تعیین می گردد و بعد از این که مالیات نقل و انتقال را یک و نیم برابر در نظر بگیریم، مالیات بر ارث مشخص می گردد.
به همین صورت مالیات بر ارث اموال فرد متوفی (ملک، حق واگذاری محل، اوراق مشارکت، سهام و دیگر دارایی های مالی فرد متوفی) به شیوه ای جداگانه و با ارزش مشخص آن در قانون احتساب می شود.
اساس محاسبه برای مالیات بر ارث:
اساس محاسبه برای مالیات بر ارث مثل دیگر منابع مالیاتی، “قانون مالیات های مستقیم” می باشد. روال این کار به گونه ای است که نخست وراث می بایست برای فرد متوفی پرونده تشکیل دهند و بعد از آن گواهینامه مربوط به تحویل اظهارنامه مالیات بر ارث صادر می گردد و به وراث تحویل داده می شود.
در گواهی مربوط به تسلیم اظهارنامه مقدار سهم الارث و اسامی وراث و حق هر یک از آن ها مشخص می شود.
بعد از کامل شدن اظهارنامه مالیات بر ارث، همه اموال شخص متوفی (چه منقول و چه غیر منقول) به واسطه ی بازرسان تشخیص مالیات، به نرخ روز ارزش گذاری می شود و بعد از کم کردن بدهی های شخص متوفی از قبیل وام، مهریه و… و با در نظر گرفتن سهم هر یک از وراث، مالیات بر ارث نیز محاسبه می گردد.
طبقه وراث و تاثیر آن بر مقدار مالیات:
طبقه بندی وراث از این قرار است؛
- وراث طبقه یک: پدر، مادر، شوهر، زن، فرزندان، فرزندان فرزندان.
- وراث طبقه دو: برادر، خواهر و فرزندانشان، اجداد.
- وراث طبقه سه: دایی، عمه، عمو، خاله و فرزندانشان.
(زمانی که در هر طبقه حتی یک شخص وارث وجود داشته باشد، به اشخاص سایر طبقات ارثی نخواهد رسید.)
طبق مقررات نسبت وراث با متوفی در مشخص نمودن مقدار مالیات تاثیر گذار است. یعنی هر چقدر وراث نسبت نزدیک تری با فرد متوفی داشته باشند، باید مالیات بیشتری پرداخت می کنند. به گونه ای که مقررات مالیات طبقه دو، 2 برابر و طبقه سه، 4 برابر طبقه یک است.
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات مالیات بر ارث می باشد.
مالیات بر ارث
معافیت برای مالیات بر ارث:
در قانون قبلی، هر فرد از وراث طبقه یک به میزان سی میلیون ریال و اگر کمتر از 20 سال داشته باشد یا معلول و ناتوان باشد، به میزان 50 میلیون ریال از سهم الارث خویش را معاف از پرداخت مالیات بود اما این معافیت ها در قانون کنونی حذف شده است.
شیوه محاسبه ارزش اموال:
اساس و مبنای ارزش اموال، قیمت روز انتقال به وارثان است. با در نظر گرفتن این موضوع، تعلل بعضی افراد در انجام پروسه انحصار وراثت به جهت کم شدن نرخ مالیات متعلقه در زمان های آینده بی فایده است.
مودی بعد از اخذ فرم ارزیابی دارایی ها و رسیدگی به تقاضای گواهی مفاصا حساب از سازمان امور مالیاتی مربوطه، ده روز فرصت دارد تا اقدام به پرداخت مالیات نماید.
اگر در زمان تعیین شده مالیات خویش را پرداخت نکند، سازمان امور مالیاتی مکلف است گزارش ارزیابی را اصلاح و به روز رسانی نماید.
احتساب مالیات برای دارایی های وقف شده:
قوانین برای دارایی هایی که متوفی آن ها را نذر، حبس و یا وصیت کرده باشد احکامی دارد اگر دارایی های فرد متوفی به جهت وصیت یا نذر به وارثان انتقال یابند، شامل مالیات بر ارث و اگر به غیر وارثان انتقال یابد شامل مالیات بر درآمد اتفاقی می شود.
طبق ماده 38 مقررات مالیات، اگر منافع به دست آمده از اموال فرد متوفی به جهت نذر یا وصیت به دیگران داده شوند، افرادی که از این اموال نفع می برند، هر سال شامل پرداخت مالیات خواهند شد.
نکته:
ادارات مالی و اعتباری، سازمان های ثبت اسناد، املاک، بانک ها و تمامی نهادهای مالی اجازه ندارند پیش از اخذ گواهی پرداخت مالیات بر ارث، دارایی های فرد متوفی را به وارثان منتقل کنند و اگر چنین خطایی رخ دهد، نهادهای ذکر شده و وارثان به مقدار 2 برابر مالیات جریمه خواهند شد.
مراحل اخذ گواهی مالیات بر ارث:
جهت اخذ این گواهی لازم است مراحل زیر یک به یک طی شوند:
- طبق ماده 26 از مقررات مالیات “وراث موظف اند تا 6 ماه بعد از فوت فرد متوفی اقدام به کامل کردن و تحویل اظهارنامه مالیات بر ارث نمایند”.
- صادر نمودن دستور به واسطه رئیس گروه مالیاتی و ثبت دفتر به واسطه ی دبیرخانه.
- صادر کردن فرم 18.
- فرستادن اظهارنامه به دفتر مرکزی که محل آن تهران است (ارسال به واسطه ی سازمان امور مالیاتی خواهد بود).
- تحویل حصر وراثت و اقدام جهت صادر شدن فرم 19 به واسطه ی وراث.
- صادر کردن دستور به واسطه رئیس گروه مالیاتی و اقدام به ثبت آن در دفترخانه.
- تنظیم نمودن گزارش بررسی ماترک متوفی به واسطه ی کارشناس مالیاتی.
- تایید شدن گزارش بررسی کارشناس مالیاتی به واسطه رئیس گروه مالیاتی.
- گرفتن مالیات (اگر وراث شامل مالیات بر ارث شده باشند).
مراحل کامل کردن اظهارنامه مالیات بر ارث:
- صادر کردن گواهی مربوط به فرم 19 و ارئه سایر مدارک مورد نیاز؛
- تحویل دادن اظهارنامه کامل شده.
- عکس از گواهی فوت از سازمان ثبت احوال، شناسنامه وراث و شناسنامه ی فرد متوفی.
- اسناد مربوط به دارایی ها و بدهی های فرد متوفی.
- وصیت نامه نهایی فرد متوفی.
- تحویل وکالت نامه اصلی ( زمانی که پرونده به واسطه ی موکل ورثه پیگیری شود).
پرسش و پاسخ متداول در مورد نحوه ارائه مالیات بر ارث:
-
مالیات بر ارث چیست؟
مالیات بر ارث از انواع مالیات های مستقیم بر ثروت و دارایی می باشد. پایه و اصول این مالیات بر میزان دارایی ذخیره شده فرد می باشد.
-
وراث فرد متوفی تا چه مدت زمانی می توانند به اداره امورمالیاتی مراجعه کنند؟
وراث و یا قائم مقام قانونی وی، به مدت شش ماه بعد از فوت متوفی، می تواند با مدارک لازم به اداره مالیات مراجعه کند و گزارش صورت اموال و بدهی های فرد متوفی را اطلاع دهد.
-
شیوه محاسبه مالیات بر ارث چگونه است؟
مالیات بر ارث هم به صورت تکی و موردی هم قابل پرداخت می باشد و نیازی نیست که شرایط همه اموال به صورت یک مرحله مشخص بشود.
-
اساس محاسبه مالیات بر ارث چگونه است؟
اساس مالیات بر ارث به این گونه می باشد که ابتدا باید برای فرد متوفی پرونده تشکیل دهید و بعد از صادر شدن گواهی مالیات بر ارث، اظهارنامه آن صادر می گردد و به وراث تحویل داده می شود. در اظهارنامه، مقدار سهم و حق هر وارث و اسامی آن ها مشخص شده است.
-
مالیات وراث در اظهارنامه به چه صورت تقسیم می باشد؟
همه اموال منقول و غیر منقول فرد متوفی، به وسیله بازرسان تشخیص مالیات، بر اساس نرخ روز، ارزش گذاری می شود و بعد از کم کردن بدهی های فرد از قبیل وام، مهریه و … با توجه به سهم هر وارث، مالیات آن هم مشخص می شود.
-
تقسیم بندی طبقه وراث برای میزان مالیات به چه صورت می باشد؟
طبقه بندی وراث برای پرداخت مالیات به شرح ادامه می باشد: وراث طبقه یک: پدر، مادر، شوهر، زن، فرزندان، فرزندان فرزندان، وراث طبقه دو: برادر، خواهر و فرزندانشان، اجداد و وراث طبقه سه: دایی، عمه، عمو، خاله و فرزندانشان
-
آیا زمانی که در یک طبقه وارث وجود داشته باشد، به طبقات دیگر هم ارث تعلق می گیرد؟
خیر، زمانی که در هر طبقه حتی یک شخص وارث وجود داشت باشد، به وراث طبقات دیگر ارثی تعلق نمی گیرد.
-
آیا میزان مالیات بر ارث تمام طبقات به یک اندازه می باشد؟
بر اساس قانون، نسبت وراث با فرد متوفی برای میزان پرداخت مالیات متفاوت می باشد، در واقع هر چه میزان نسبت وارث با متوفی نزدیکتر باشد، میزان مالیات پرداختی کمتر می شود. این میزان به این صورت می باشد که مالیات طبقه 2، دو برابر و میزان مالیات طبقه 3، چهار برابر طبقه 1 می باشد.
-
محاسبه مالیات بر ارث دارایی وقف شده به چه صورت می باشد؟
قوانین مالیات بر ارث نذر، وقف و یا حبس به این صورت می باشد که، اگر این دارایی به وسیله وصیت و یا نذر به وراث انتقال یابد، مشمول مالیات بر ارث می شود و اگر چنانچه به غیر وراث انتقال یابد، مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی می شود. همچنین بر اساس ماده 38 مقررات مالیات، منافع به دست آمده از اموال فرد متوفی برای نذر و یا وصیت به دیگران باشد، مشمول مالیات هر ساله می شود.
-
مالیات بر ارث را چه زمانی باید پرداخت کنید؟
ادارات مالی و اعتباری، سازمان ثبت اسناد، املاک، بانک ها و تمامی نهادهای مالی بعد از دریافت گواهی پرداخت مالیات بر ارث، دارایی فرد متوفی را به وارث انتقال می دهند و در صورت عدم انجام این کار، نهادهای مربوطه و وارثان به میزان دو برابر مالیات متعلقه جریمه می شوند.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله تشکیل پرونده مالیاتی را به شما پیشنهاد می کنیم.
