اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی یکی از اقسام مالیات است در کشورهای زیادی اجرا می شود. در ایران نیز تاکنون چندین بار پرونده دریافت مالیات از حساب هایی که به منظور سرمایه گذاری جهت برداشت سود افتتاح شده است، توسط دولت به جریان افتاده است.
نرخ سود بانکی مدت هاست که به عنوان یک رقیب قدر برای سرمایه گذاری در بخش تولید شناخته شده است که این امر باعث شده بسیاری از افراد، مغازه های خود را تعطیل کرده و بدون دغدغه بیمه و مالیات، از بانک سود دریافت کنند.
اخذ مالیات 25 درصدی از سود سپرده های بانکی:
مرکز پژوهش های مجلس پیشنهاد خود را طی گزارشی ارائه داد که در این گزارش به بررسی لایحه بودجه سال 98 پرداخته و دریافت مالیات از سود سپرده های بانکی به آن اضافه شد.
در این لایحه، دریافت مالیات 25 درصدی از سود سپرده های بانکی ارائه شده است که پیش بینی می شود درآمدی بالغ بر 10 هزار میلیارد تومان برای دولت داشته باشد.
در چه کشورهایی سود سپرده ها، معاف از مالیات است؟
طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس از 84 کشور مورد بررسی شده، تنها 3 کشور مالیات سود سپرده های اشخاص حقوقی و 14 کشور مالیات سود سپرده های اشخاص حقیقی را معاف اعلام کرده و سایر کشورها مالیات این نوع سپرده ها را دریافت می کنند.
همچنین در کشورهای عضو گروه 20 تنها کشوری که برای سود سپرده ها معافیت مالیاتی اعلام گردیده عربستان سعودی می باشد. با این حال می توانیم بگوییم ایران نیز به همراه کشورهایی نظیر گرجستان، هنگ کنگ، عربستان و استونی، پرداخت مالیات را برای سود سپرده ها معاف کرده است.
در ایران بر اساس ماده 145 ق.م.م سود سپرده های بانکی معاف از مالیات هستند. در این راستا ولی اله سیف رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت که نرخ سود بانکی در مقابل تورم رشد چندانی ندارد و افزود، در حال حاضر برنامه ای برای دریافت مالیات ندارد.
مرسوم ترین روش اخذ مالیات از سود سپرده ها:
طبق بررسی های صورت گرفته توسط مرکز پژوهش های مجلس، احتساب سود سپرده ها بعنوان درآمد، متداولترین راه اخذ مالیات از این سپرده هاست که به صورت های زیر اتفاق می افتد:
- اعمال مالیات تکلیفی: رایج ترین روش برای اخذ مالیات از اشخاص حقیقی می باشد.
- احتساب سود سپرده ها: با عنوان درآمد مشمول مالیات برای اشخاص حقوقی مورد استفاده قرار می گیرد.
- رویکرد ترکیبی
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات مالیات بر ارزش افزوده می باشد.
روش اخذ مالیات از سود سپرده ها
مزایا و مضرات اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی:
از جمله مزایای اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش نرخ بهره
- کاهش تقاضای تسهیلات بانکی از طرف فعالان اقتصادی و استفاده از منابع داخلی شرکت جهت تامین مالی
- کاهش حجم سپرده های هزینه دار برای بانک ها و کاهش هزینه تمام شده
- زمینه سازی برای رشد بازار سرمایه توسط تغییر در سبد دارایی اشخاص
- بوجود آمدن بازار وسیع برای خرید اوراق مالی دولتی
- تغییر در روند پس انداز و مصرف و افزایش میل نهایی به مصرف
- افزایش درآمد مالیاتی برای دولت
- شفافیت در سپرده های بانک ها
- ایجاد بستر سرمایه گذاری مالی در بخش تولید
- ایجاد عدالت در نظام مالیاتی
با این حال، این موضوع دارای معایب و مضراتی نیز می باشد که در زیر به مواردی از آنها اشاره می کنیم:
- اخلال در بازارهای موازی به دلیل ورود سپرده های بانکی
- کاهش منابع مالی بانک ها
- کاهش پرداخت تسهیلات از سوی بانک ها
- افزایش هزینه تمام شده توسط انتقال بار مالیاتی به بانک ها
- افزایش نرخ سود تسهیلات بانکی
لایحه بودجه 98 چیست؟
طی پیشنهاد مرکز پژوهش های مجلس برای الحاق لایحه بودجه 98، به منظور ایجاد تمایل فعالان اقتصادی به استفاده از منابع داخلی شرکت برای تامین سرمایه خود، مصوب شد که بند 2 ماده 145 ق.م.م اصلاح شود.
در طی این حکم مقرر شد که سود جوایز اعلام شده برای حساب های پس انداز و سپرده های اشخاص حقوقی، مشمول مالیات 25 درصد گردد. همچنین بانک ها و موسسات غیر بانکی موظف شدند در زمان پرداخت سود و جوایز، مالیات 25 درصدی را کسر نموده و تا مهلت 15 روز به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند.
اگر نرخ سود پرداختی به سپرده گذار بیشتر از نرخ سود تایید شده توسط شورای پول و اعتبار باشد، نرخ مالیات آن 50 درصد خواهد شد. تخلف و اجرا نکردن این حکم، طبق ماده 199 ق.م.م مشمول جریمه خواهد شد.
درآمد به دست آمده از اخذ سود سپرده های بانکی اشخاص حقوقی می تواند کمک بسیار زیادی به اصلاح وضعیت دولت و نظام بانکی نماید. درآمد حاصله صرف پرداخت بدهی های دولت به بانک ها و همچنین افزایش سرمایه دولت می گردد.
اما با فشار 85 درصد از صاحبان سپرده های بانکی باعث خروج اخذ مالیات از سود سپرده های بانکی شد. در این لایحه، مالیات بر سپرده های بانکی لغو شد و تنها بر 4 بخش مسکن، سکه، ارز و خودرو اجرا می شود.
یوسف کاووسی، کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه می گوید:
اگر دولت برای این موضوع، یک برنامه سازماندهی شده تدارک ببیند خوب است اما اجرای این طرح در کشور ایران پرمخاطره خواهد بود زیرا ممکن است بانک ها برای جذب و حفظ سپرده ها، سود بالاتری بپردازند و یا اینکه باعث شود سرمایه از کشور خارج گردد.
ضرورت ارائه حساب های بانکی به سازمان امور مالیاتی کشور و جریمه عدم تمکین:
طبق قانون بودجه سال 98، اگر بانک ها تکالیف خود را در قانون مالیات رعایت نکنند، باید جریمه ای معادل 2 درصد حجم سپرده های اشخاص بپردازند. در این قانون، بانک ها موظفند که حساب ها و اطلاعات کلیه تراکنش های بانکی مودیان خود را هر ماه در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار دهند.
از دلایل اصلی این اقدام می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش شفافیت تراکنش های بانکی
- مبارزه با پولشویی
- جلوگیری از فرار مالیاتی
تورم و رابطه آن با مالیات سود سپرده های بانکی:
تورم و سپرده های بانکی، دو متغیر کلان اقتصادی هستند که از اهمیت بالایی برخوردارند. رابطه بین نرخ تورم و نرخ سود سپرده ها یک رابطه مثبت است که به شکل های گوناگونی تعریف و محاسبه می شود. اگر نرخ نورم بالا باشد، منجر به کاهش نرخ سود می گردد و نرخ پس انداز را پایین می کشاند. نرخ پس انداز پایین باعث افزایش تورم می شود که تاثیرات منفی زیادی بر جامعه دارد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله مالیات دستمزد را به شما پیشنهاد می کنیم.
