بیت کوین و رمز ارزها جزو جدیدترین مسائل دنیای تجارت امروز هستند که علیالخصوص در چند سال اخیر رواج بیشتری داشتهاند. شاید حدود 10 سال پیش هیچ قانونی درباره رمز ارز وجود نداشت، اما امروزه و در سال 2022 رمز ارزها مانند بیت کوین، روندی قانونی پیدا کرده است. در حال حاضر رمز ارزها حتی شامل مالیات هم میشوند. مالیات بیت کوین در ایران، چالشی است که در این مقاله به آن پرداختهایم.
بیت کوین چیست:
بیت کوین bitcoin که نماد اختصاصی BTC را دارد، نوعی ارز دیجیتال است که در رتبه اول بازار قرار دارد. این ارز دیجیتال اولین و شناختهترین ارز دیجیتال جهان است که ویژگیهای ممتازی دارد. بیت کوین نوعی ارز دیجیتال و پول مجازی است که بر اصول رمزگذاری برای اعتبار بخشیدن به تراکنشهای استفاده میشود. رمز ارز را میتوان نوعی پول دیجیتال به شمار آورد که به وسیله اینترنت منتقل میشود. این نوع پول الکترونیکی به وسیله کدهای پیچیدهای محافظت میشود. همه معاملات انجام شده رمز ارزها در دفتر دیجیتالی یا پایگاه داده ذخیره میشوند و به صورت الکترونیکی و دیجیتال قابل انتقال است. سهم این رمز ارز از کل بازار چیزی حدود 43 درصد بازار است.
چرا بیت کوین:
پس از بحران سال 2008 بود که اقتصاددانان به فکر ایجاد پولی افتادند که در بستر دیجیتال و به صورت الکترونیک قابل معامله باشد. ظهور بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال با اقبال افراد زیادی در جامعه روبرو شد؛ طوری که 10 سال پس از خلق این ارز دیجیتال در سال 2018 قیمت آن به 13 هزار دلار رسید و توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرد.
سال 2009 بود که با ظهور بیت کوین نوعی جدیدی ارز مجازی وارد بازار شد. این نوع رمز ارز به جای واسطه یا شخص ثالث از الگوریتم رمزنگاری و دفاتر کل توزیع شده استفاده میکردند.. بیت کوین به عنوان پول امن، سردمدار ارزهای دیجیتال شد طوری که سایر ارزهای دیجیتال تحت تأثیر این ارز قرار گرفت.
آیا استخراج بیت کوین در ایران قانونی است:
این که استخراج بیت کوین یا رمز ارز قانونی هست یا خیر بستگی به مقررات هر کشور دارد. با توجه به قوانین داخلی هر کشور است که وضعیت قانونی بودن رمز ارزها مشخص میشود. قوانین برخی کشورها درباره بیت کوین را با هم بخوانیم:
- مطابق قوانین داخلی کشور چین مؤسسات دولتی اجازه انجام تراکنشهای کریپتو را ندارند ولی افراد به طور خصوصی اجازه استخراج ارزهای پایهای در کشور را دارند.
- در ایالاتمتحده استخراج رمز ارز قانونی و شناخته شده است.
- در کشور ژاپن نیز بیت کوین قانونی است.
- ایران جزو کشورهایی است که بیت کوین در آن قانونی است.
2 شیوه فعالیت بیت کوین در ایران:
در ایران کسانی که به فعالیت در بیت کوین مشغول هستند به چندین روش این کار را انجام میدهند.
- رمز ارز خود را در سایت خارجی یا صرافی و به ارز خارجی مانند دلار و یورو بیت کوین خود را معامله میکنند.
- بیت کوینهای استخراجشده را در ایران و به ریال معامله میکنند.
مالیات استخراج ارز دیجیتال بیت کوین در ایران:
ارزهای دیجیتال در ایران نیز مانند سایر کشورها در چند سال اخیر رواج پیدا کرده و منابع مالی زیادی را به همراه آورده است. برای همین است کسانی که در این حوزه فعالیت دارند، نیز مانند سایرین موظف به پرداخت مالیات هستند. پرداخت مالیات رمز ارز بیت کوین نیز مانند سایر فعالیتهای اقتصادی باید پس از محاسبه سود و زیان و درآمد، محاسبه شده و توسط اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارائه شود.
خوب است بدانید مجوز ماینینگ در ایران به کلیه امور مربوط به بیت کوین در ایران پرداخته است. در ایران نیز افرادی که در حوزه ماینینگ یا رمز ارز فعال هستند مانند سایر مشاغل باید مالیات بپردازند. در بخشنامه مجوز ماینینگ از مزارع ماینینگ به عنوان واحد صنعتی یاد شده است. به عبارت دیگر کسانی که در مزارع ماینینگ مشغول به کار هستند، مانند سایر مشاغل موظف به پرداخت مالیات هستند. ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال نیز مانند ترید یا معامله آن کار پولساز و درآمدزایی است که مشمول پرداخت مالیات است. میزان درآمد این کار نیز بستگی به تلاش ماینر یا استخراج کننده آن دارد.
معافیت مالیاتی ماینرها:
از آنجا که استخراج ارز دیجیتال چه به صورت کامپیوتری و چه با تجهیزات و مزارع استخراج ارز دیجیتالی باشد، نوعی کسب و کار محسوب میشود، مشمول پرداخت مالیات است. جالب است بدانید مراکز ماینینگ و استخراج ارز دیجیتال، نوعی واحد تولیدی و صنعتی بوده که مشمول پرداخت مالیات نیز هستند.
طبق تبصره 2 بند 2 احکام مالیاتی، ارز حاصل از صادرات و استخراج و ماینینگ کردن ارز دیجیتال، مشمول مالیاتی با نرخ صفر درصد است.
بخشنامه مهم سازمان امور مالیاتی برای استخراج رمز ارز:
از نظر سازمان امور مالیاتی، استخراج رمز ارز مانند سایر فعالیتهای صنعتی و مشمول پرداخت مالیات است. از سوی دیگر سازمان امور مالیاتی با هدف بازگشت ارز حاصل از صادرات به داخل کشور برای آنها مالیاتی با نرخ صفر در نظر گرفته است. در بخشنامه شهریور 1398 که توسط سازمان امور مالیاتی اعلام شد موارد زیر مورد توجه قرار گرفت:
- اگر واحدهای ماینینگ محصول خود را صادر کرده و ارز به دست آمده از آن را به چرخه اقتصادی بازگردانند، باید مالیاتی با نرخ صفر درصد بپردازند.
- در بند 6 این مصوبه آمده مرکز استخراج رمز ارز نوعی واحد تولیدی است که مشمول مالیات خواهد بود.
- در نظر داشته باشید مطابق این قانون واحدهای استخراج رمز ارز که در محدوده 120 کیلومتری شهر تهران، 50 کیلومتری اصفهان و 30 کیلومتری مراکز استانها مشمول این قانون نیست.
- مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران کسانی که در حوزه رمز ارز مشغول به فعالیت هستند، مانند صادرکنندگان غیرنفتی بوده که معاف از پرداخت مالیات هستند.
چگونگی بازگشت منابع مالی به دست آمده از بیت کوین به چرخه اقتصادی کشور:
اگر این سؤال ذهنتان را مشغول کرده که چگونه میتوان منافع به دست آمده از بیت کوین را به چرخه اقتصاد کشور بازگرداند، باید برایتان بگوییم در صورتی که ماینرها یا استخراج کنندگان ارز دیجیتال تضمین دهند که درآمد ناشی از استخراج بیت کوین یا هر رمز ارز دیگر را به کشور بازگرداند معاف از پرداخت مالیات خواهند بود.
پرداخت مالیات بیت کوین در ایران:
سازمان امور مالیاتی برای همه کسانی که در رمز ارز فعالیت دارند راهکار ویژهای ارائه داده است:
- کسانی که بیت کوین را در صرافیهای خارجی و به ارزهای دیگر مانند دلار و یورو معامله میکنند، باید مانند کسانی که در کار صادرات فعالیت دارند؛ مالیات بپردازند. سازمان امور مالیاتی برای این دسته افراد مشوقهای مالیاتی در نظر گرفته است.
- کسانی که بیت کوین خود را در مرزها داخلی معامله میکنند نیز مشمول مالیات داخل کشور هستند و از معافیت های مالیاتی برخوردار میشوند.
در کدام کشورِ باید برای استخراج ارز دیجیتال مالیات پرداخت:
در بسیاری از کشورهای دنیا استخراج ارزهای دیجیتال کاری قانونی بوده و افراد فعال در این حوزه موظف به پرداخت مالیات هستند. کشورهایی که استخراج ارز دیجیتال در آنها قانونی است را با بشناسیم:
- ایران
- استرالیا
- انگلستان
- کانادا
- ایالات متحده آمریکا
- هند
- هنگکنگ
- چین
- روسیه
- نیوزیلند
- آلمان
مالیات بیت کوین در آمریکا:
در ایالات متحده آمریکا برای اولین بار در سال 2014 چگونگی وضع مالیات بر رمز ارزها مشخص شد. کسانی که ایالات متحده در این حوزه فعال هستند، باید پس از ثبت شرکت و ارائه اطلاعات کامل درباره فعالیت خود، اظهارنامه مالیاتی را به طور سالانه ارائه دهند.
ایالات متحده آمریکا در پی مبارزه با پولشویی نیز اعلام کرده است کلیه شرکتها و سازمانهای فعال در حوزه بیت کوین و رمز ارز باید سیاستهای احراز هویت مشتری (KYC) هستند تا از سازوکار پولشویی مطمئن شوند.
ارتباط ارز بیت کوین و پولشویی:
پولشویی کاری است که درآمد ناشی از فعالیت غیر مجاز و غیر قانونی را وارد چرخه سالم اقتصادی کرده و در ظاهر آن را تبدیل به دارایی میکند که از راه اقتصادی و مجاز به دست آمده است. هدف از فرآیند پولشویی پنهان کردن منشأ اولیه کسب درآمد و پول است.
از آنجا که خریداران و فروشندگان بیت کوین هویت مشخصی ندارند و دولتها نیز نظارت چندانی بر این کار ندارند، و مستندسازی بیت کوین عملاً امکانپذیر نیست میتوان از بیت کوین به عنوان ابزاری برای پولشویی استفاده میشود.
سؤالات متداول
-
آیا بیت کوین در ایران مشمول مالیات میشود؟
بله در ایران نیز مانند برخی کشورها بیت کوین امری قانونی و مجاز است که مشمول مالیات نیز میشود.
-
چگونه میتوان مالیات بیت کوین را مشخص کرد؟
برای محاسبه مالیات بیت کوین باید از روش هزینه پایه استفاده کرد. هر چند عوامل زیادی برای محاسبه مالیات دخیل هستند.
-
ارزهای دیجیتال در ایران واحدی از پول قانونی هستند؟
خیر ارزهای دیجیتالی واحدی از پول قانونی کشور ایران نیست، اما انجام این کار در کشور ایران غیر قانونی نیست.
-
استخراج ارز دیجیتال در ایران کسب و کار محسوب میشود؟
ارزهای دیجیتالی که توسط ماینرها به دست میآیند، نوعی کسب و کار محسوب شده و درآمد ناشی از آن باید ثبت شده و برایش مالیات پرداخت شود.
موسسه مشاوران شما را به خواندن مقاله هلدینگ چیست دعوت می نماید.