شاید نام هلدینگ تا به حال زیاد به گوشتان خورده باشد اما از چیستی و چگونگی آن اطلاعات دقیقی نداشته باشید، اگر میخواهید اطلاعات جامع و کاملی از شرکت هلدینگ داشته باشید، انواع شرکتهای هلدینگ را بشناسید، با مزایا و معایب آن آشنا شوید و شیوه مدیریت، ثبت شرکت هلدینگ و غیره را بدانید این نوشتار برای شما است. از آنجا که که شرکتهای هلدینگ نقش مهمی در مدل اقتصاد جهانی دارند کسب اطلاعات درباره شرکت هلدینگ کمک بزرگی به کسب و کارتان است، با ما همراه شوید.
معرفی هلدینگ:
هلدینگ شرکتی است که دارای چندین زیر مجموعه است و مالک داراییهای شرکتهای زیرمجموعه خود است. به شرکت هلدینگ شرکت مادر گفته میشود و شرکتهای زیر مجموعه شرکتهای فرعی، تابع یا وابسته نامیده میشوند.
معنای کلمه هلدینگ:
هلدینگ ترجمه کلمه انگلیسی holding به معنای پدر یا مادر است، شرکتهای هلدینگ مانند پدر وظیفه هدایت، حمایت و نظارت شرکت تابعه را بر عهده دارد.
هلدینگ واژه ای است در سالهای اخیر در ادبیات مدیریتی رواج پیدا کرده است.
ویژگیهای شرکت هلدینگ:
شرکتهای هلدینگ ویژگیهای مشترکی دارند:
- شرکت هلدینگ سهام چند شرکت را میخرد و آن را نگهداری میکند.
- هلدینگ شرکتی است که هیچ عملیات فعالیت و کسب و کاری انجام نمیدهد و تنها مالک داراییهای شرکت است.
- هودینگ شرکت مادر با مسئولیت و مشارکت محدود است.
- شرکتهای هلدینگ به واسطه مالکیت بالای سهام در شرکتهای دیگر قابلیت کنترل مدیریت و خط مشیهای آنها را دارند.
- شرکت هلدینگ فقط با هدف کنترل شرکت زیرمجموعه شکل میگیرد و هدف تولیدی و خدماتی ندارد.
نقش مدیریتی شرکت هلدینگ:
وقتی سهام خریداری شده حداقل ۵۰ درصد کل سهام شرکت باشد، شرکت هلدینگ میتواند نقش شرکت مادر را اجرا کرده و مدیریت شرکت مذکور را بر عهده بگیرد.
انواع شرکتهای هلدینگ:
میخواهیم 4 نوع شرکت هلدینگ را به شما معرفی کنیم:
- هلدینگهایی که از شرکتهای بزرگی به وجود آمدهاند، مثل ایران خودرو
- هلدینگهایی که اقدام به تولید یک محصول میکنند به آنها شرکت هلدینگ محصولی گفته میشود.
- هلدینگهای زنجیرهای که تمام مراحل تولید تا پخش را انجام میدهند.
- هلدینگ مختلط شرکتهایی هستند که برای فعالیتهای مختلف گرد هم جمع شده اند.
با 3 هلدینگ بزرگ ایران آشنا شوید:
هر چند شرکتهای هلدینگ زیادی در ایران وجود دارد ولی برای نمونه 3 هلدینگ قدرتمند ایرانی را به شما معرفی میکنیم:
- بنیاد تعاون ناجا
- بنیاد تعاون سپاه
- آستان قدس رضوی
وقتی هلدینگ زیر مجموعه شرکت اصلی است:
گاهی هلدینگها مدعی مالکیت مستغلات، ثبت اختراعات، امتیاز علائم تجاری، سهام و سایر داراییها را نیز دارند؛ در این حالت است که به شرکت هلدینگ شرکت زیرمجموعه شرکت اصلی گفته میشود. وقتی تجارت کسب و کاری کاملاً تحت مالکیت یک هلدینگ باشد صددرصد تابع نامیده میشود.
انواع شرکتهای تابعه هلدینگ:
شرکتهای تابعه هلدینگ را به چهار گروه میتوان تقسیم کرد.
- شرکت تابع مالی تلفیقی
- شرکت تابعه که از طریق تعیین بودجه مشخص میشود.
- شرکت تابعی که به وسیله هیئت مدیره تعیین میشود.
- شرکت تابعه دارای مالکیت محدود
روشهای مدیریتی شرکتهای هلدینگ آشنا شوید:
شرکت هلدینگ از چندین روش برای مدیریت شرکتهای تابع استفاده میکنند.
- روش اول برنامهریزی استراتژیک در این روش شرکت مادر یا هلدینگ برنامههای اصلی را تعیین کرده و برنامه ریزی میکند.
- روش دوم مدل کنترل مالی شرکت هلدینگ یا مادر تنها نقش سهامدار داشته و کنترل مالی شرکت تابعه را در دست دارد. کنترل مالی تنها در صورتی که توسط شرکت هلدینگ انجام میشود که سرمایه تخصیص یافته باشد.
- روش سوم مدل کنترل استراتژیک است و طبق توافقات انجام شده مدیریت و برنامه ریزیهای لازم انجام میشود. لازم است بدانید کنترل استراتژیک متداولترین سبک قابل استفاده در میان شرکت هاست.
مدارک لازم برای ثبت شرکت هلدینگ:
برای ثبت شرکت هلدینگ باید مدارکی را تهیه کنید:
- کپی و اصل همه مدارک شناسایی اعضای تیم مدیریت
- ارائه گواهی سوء پیشینه برای همه اعضا
- ارائه گواهی تأسیس شرکت
- نامه نمایندگی از شرکت مادر برای ثبت شرکت
مراحل ثبت شرکت هلدینگ 1400:
اگر قصد ثبت شرکت هلدینگ را دارید باید این کارها را انجام دهید:
- اولین کار برای ثبت شرکت هلدینگ تکمیل فرم تقاضای تبدیل شرکت مادر است.
- مرحله دوم کامل کردن پرسشنامهای است که مشخصات داوطلب مدیر عامل و هیئت مدیره در آن ثبت شده باشد.
- در مرحله بعد باید مدارک را برای مدیریت نظارت بر نهادهای مالی ارسال کنید.
- در صورت تکمیل مدارک و شرایط مورد نیاز به مجوز برای تشکیل شرکت هلدینگ صادر میشود.
- پس دریافت مجوز و تقاضا متقاضی میتواند شرکت خود را در مرجع ثبت شرکتها ثبت کند.
چرا دولت اقدام به تشکیل شرکتهای هلدینگ میکند:
گاهی دولتها وارد عمل شده و نقش هلدینگ را در شرکتها بازی میکنند دلیل اصلی این کار را میتوان در این موارد جستجو کرد:
- به خاطر افزایش بازدهی عملیاتی و مالیاتی شرکتها
- با هدف اعمال کنترل بر شرکتهای دولتی
- انتقال شرکت به بخش خصوصی
- نجات دادن شرکتهایی که در حال ورشکستگی هستند.
- ادغام و یکپارچه کردن بخشهای مختلف سازمان
تفاوت هلدینگ و ادغام:
همان طور که گفتیم گاهی دولت با هدف ادغام شرکت و سپردن آن به بخش خصوصی اقدام به تشکیل شرکت هلدینگ میکند.
- باید بدانید هلدینگ شرکت فرعی بوده و با حفظ هویت قانونی و حقوقی شرکت اصلی وارد گردونه میشود ولی در صورت ادغام داراییهای یکی از چند شرکت در هم ترکیب شده و استقلال حقوقی شرکت اولیه از بین میرود.
- تفاوت دیگر شرکت ادغامی با شرکت هولدینگ در ساختار بخشی آن است که شرکتهای ادغامی از نظر ساختار سازمانی با هلدینگ متفاوت هستند.
نامهایی که شرکت هلدینگ به آن معروف است:
شرکتهای هلدینگ با توجه به فضایی که در آن فعالیت میکنند، میتواند معناهای متفاوتی داشته باشد؛
- در سایت سازمان بورس از شرکتهای هلدینگ به نام شرکت مادر یاد میشود. در واقع شرکت مادر مجموعههایی هستند که مالکیت تمام شرکت و زیر مجموعه را در اختیار دارند که به آن شرکت تابع یا زیرمجموعه هم گفته میشود.
- شرکتهایی که از هلدینگ به عنوان شرکت مادر یاد میکنند میتوانند از عبارت شرکت مادر تخصصی نیز استفاده کنند.
- برخی نیز هلدینگ را شرکت نگهدار میگویند، منظور از این نام نوعی شرکت سهامی است که زیر مجموعههای زیادی دارد. کنترل شرکت و زیرمجموعههای آن زیر نظر مستقیم مدیران و هیئت مدیره است. در واقع هلدینگها با خریدن بخش عمدهای از سهام شرکت، حق نگهدارنده پیدا کرده و در واقع زیر شاخه یا شرکت فرعی محسوب میشوند، هویت اصلی شرکتهای فرعی یا زیر شاخهها وابسته به شرکت اصلی است.
- کسانی که مدیریت استراتژیک دارند از اصطلاح بنگاه برای هلدینگ در کسب و کار استفاده میکنند، بنگاه در اقتصاد مفهوم گسترده و عمیقی دارد و حتی یک نانوایی هم میتواند یک بنگاه اقتصادی کوچک باشد.
- شرکت کنترل کننده
- شرکت صاحب سهام
- شرکت اصلی تابعه
- شرکت دارنده
- شرکت مالک
با 2 نوع شرکت هلدینگ براساس فعالیت آشنا شوید:
شرکتهای هلدینگ براساس نوع فعالیت به دو دسته تقسیم میشود:
1- دسته اول شرکتهای مادر و حامی هستند که ضمن انجام عملیات بازرگانی بخشی از سرمایه خود را برای خرید سهام شرکتهای دیگر صرف میکنند به این گونه شرکتهای هلدینگ شرکت کنترل کننده میگویند.
2- نوع دیگر از شرکتهای مادر شرکتهای سهامی هستند که همه سرمایه خود را صرف خرید سهام شرکتهای دیگر میکنند و هیچ گونه فعالیت بازرگانی ندارند که این گونه شرکتها شرکت دارنده گفته میشود.
چگونگی فعالیت هلدینگها:
شرکتهای هلدینگ از طریق مالکیت در سهام، فعالیت شرکتهای تابع خود را کنترل میکنند. باید بدانید شرکتهای هلدینگ به خودی خود فعالیت تجاری ندارند. اگر شرکت هلدینگ فعالیت غیر از کنترل شرکت را انجام بدهد دیگر هلدینگ محسوب نشده و شرکت سرمایه گذاری نام میگیرد.
تفاوت شرکت هلدینگ شرکت سرمایه گذاری:
شاید در ظاهر شرکت هلدینگ و سرمایه گذاری با هم شباهتهای زیادی داشته باشند ولی باید بدانید این دو نوع شرکت ماهیت و هدف کاملاً متفاوتی دارند:
- هلدینگها با خرید بخشی از سهام شرکت، حق مدیریت و تصمیم گیری در سیاستهای داخلی شرکت را دارند. در واقع هلدینگها قصد اداره مستقیم شرکت تابعه را دارند، اما سرمایه گذاران صرفاً با هدف کسب سود سهامی را خریداری میکنند.
- میزان سرمایه اولیه برای ثبت شرکت هلدینگ با سرمایه گذاری متفاوت است، برای ثبت شرکت هلدینگ سهامی خاص نیاز به 50 میلیارد ریال سرمایه و برای شرکت هلدینگ سهامی عام باید 100 میلیارد ریال سرمایه داشته باشید، ولی شرکت سرمایه گذاری که در قالب شرکت خاص ثبت میشود با سرمایه 1 میلیون ریال قابل راه اندازی است.
- شرکتهای سرمایه گذاری در صورت کسب سود از سهام آن را به فروش میرسانند ولی شرکتهای هلدینگ سهام خود را مگر در مواقع خاص و ضروری نمیفروشند.
- هدف شرکت هلدینگ از خرید سهام کنترل شرکت است ولی شرکت سرمایه گذاری تنها به هدف کسب سود سهام را خریده و دخالتی در اداره آن ندارند.
چگونگی کنترل مدیریت شرکتهای سرمایه پذیر توسط هلدینگ:
در واقع شرکتهای هلدینگ از دو روش برای مدیریت شرکتهای تابع خود استفاده میکنند.
1- شرکتها هلدینگ با خرید سهام قابل توجه از یک شرکت و انتخاب یک یا چند نفر از اعضای هیئت مدیره میتوانند بر روی تصمیمگیریهای شرکت تاثیر گذار باشند.
2- شرکتهای هلدینگ پس از خرید سرمایه شرکت با مالکان مذاکره میکند و توافقنامه ای امضا میکنند که به ازای خرید بخش معینی از سهام، اختیار تصمیم گیری سیاست گذاری و حتی مدیریت بخشهای عملیاتی را نیز در دست بگیرند.
مزایای شرکتهای هلدینگ:
جذابیت شرکتهای هلدینگ برای صاحبان کسب و کار تا حدی است که آنها را به سمت ثبت شرکت هلدینگ سوق میدهد، امتیازات شرکتهای هلدینگ را با هم بخوانیم:
- افزایش سرمایه و تنوع داراییها، شرکتهای هلدینگ میتوانند با خرید سهام شرکتهای زیرمجموعه خود سبد سرمایه بزرگ و متنوعی داشته باشند و به این ترتیب ریسک سرمایه پذیری مشتریان خود را کاهش دهند.
- سادهتر شدن فرآیند دریافت وام، از آنجا که شرکتهای هلدینگ توانایی بازپرداخت وام از محل سرمایه و داراییهای شرکتهای وابسته به خود را دارند برای دریافت وام مشکلات کمتری دارند. به طور مثال شرکت هلدینگ برای خرید شرکت زیرمجموعه خود اگر نیاز به دریافت وام داشته باشد میتواند اقساط آن را از طریق سرمایه سایر شرکتهای زیرمجموعه بپردازد و مشکلی برای تامین مالی پرداخت وام نخواهد داشت.
- دسترسی به بازارهای جدید، شرکتهای هلدینگ میتوانند در عرصههای جدید وارد بازار شده و با تأمین مالی و سرمایهگذاری سهام شرکتهای فعال در هر حوزهای را خریداری کرده و به سرعت وارد بازار و آن فعالیت اقتصادی شوند، به طور مثال اگر یک شرکت هلدینگ بخواهد کار واردات اسباببازی را انجام دهد با خرید سهام یک شرکت تولید اسباببازی به سرعت و راحتی وارد این بازار میشود.
- کسب اعتبار بین المللی، شرکتهای هلدینگ اعتبار بین المللی زیادی در دنیا دارند به محض تشکیل شرکت هولدینگ به خاطر اعتبارات جاری بالا، به سرعت وارد بازارهای بینالمللی و فرامرزی شده و میتواند فعالیتهای تجاری را انجام دهد، ضمن آن که سرمایهگذاران نیز تمایل بیشتری به انجام معاملات با شرکتهای هلدینگ دارند.
- ریسک کمتر، شرکتهای هلدینگ ریسک کمتری برای سرمایهگذاری دارند، تنها ریسکس که آنها را تهدید میکند سرمایه است که ممکن است برگشت داده نشود
- استفاده از موقعیت شرکتهای زیرمجموعه، شرکتهای هلدینگ میتوانند از مزایای امتیاز شرکت تابعه خود استفاده کنند و با تجمیع سرمایه و توان شرکتهای کوچک دست به فعالیتهای اقتصادی و بین المللی بزرگ بزنند.
- بهرهمندی از معافیتهای مالیاتی
- دسترسی به مواد اولیه کمیاب و نایاب
- دسترسی به تسهیلات، امکانات و منابع مالی
- حفظ شخصیت حقوقی شرکتهای تابعه وقتی که شرکتهای هلدینگ سهامدار شوند، شخصیت حقوقی شرکتهای زیرمجموعه از بین نمیرود.
- صرفهجویی در هزینهها، شرکتهای هلدینگ به کمک شرکت زیرمجموعه خود میتوانند از نیروهای و امکانات آنها استفاده کرده و بدین ترتیب در هزینههای خود صرفهجویی کنند و کارها را با سرعت بیشتر و هزینه کمتر انجام دهند.
- مزیت محافظت در برابر ضرر و زیان، وقتی شرکت فرعی و شکسته شود شرکت هلدینگ دچار از دست دادن سرمایه و کاهش ارزش میشود ولی از نظر قانونی اجباری برای پرداخت مطالبات طلبکاران شرکت ندارد.
از معایب شرکت هلدینگ چه میدانید:
هر کاری همان قدر که مزایا دارد، با معایبس نیز همراه است. شرکت هلدینگ نیز خالی از ایراد نیست:
1- بزرگترین ایرادی که به شرکتهای هلدینگ وارد میشود، مالیات سنگینی است که مجبور به پرداخت آن هستند.
2- ایراد دیگر شرکتهای هلدینگ آن است که به سادگی مجبور به انحلال شرکت میشود.
چگونگی منحل شدن شرکتهای هلدینگ:
ماده ۱۹۹ قانون تجارت دلایل زیر را برای انحلال شرکتهای هلدینگ اعلام کرده است:
- انحلال به خاطر به پایان رسیدن زمان یا غیرممکن شدن فعالیت شرکت
- انحلال شرکت به خاطر انقضای زمان فعالیت آن
- منحل شدن شرکت به خاطر ورشکستگی
- انحلال به خاطر رأی مجمع عمومی فوقالعاده صاحبان سهام برای انحلال شرکت
- انحلال شرکت به خاطر رأی قطعی دادگاه
تاثیر انحلال شرکت وابسته بر شرکتهای هلدینگ:
باید بدانید وقتی شرکت وابسته یا تابعه منحل شود، چون شرکت هلدینگ شخصیت حقوقی مجزایی دارد دچار مشکل نمیشود. از آنجا که شرکت مادر از نظر مالی وابستگی خاصی به شرکت تابع ندارد تنها زیانی که متوجه شرکت هلدینگ میشود از دست دادن سهام و داراییهایی است که در شرکت وابسته دارد، اما منحل شدن شرکت وابسته باعث منحل شدن شرکت هلدینگ نمیشود.
تاثیر انحلال شرکت هلدینگ بر شرکت وابسته:
اگر به هر دلیلی شرکت مادر یا شرکت هلدینگ ورشکسته شود، طلبکاران میتوانند به داراییهای شرکت وابسته به مراجعه کنند برای دریافت طلب خود به شرکت هلدینگ یا شرکت وابسته مراجعه کنند. در صورت زیان شرکت هلدینگ، شرکت وابسته هم دچار ضرر و زیان شده و در صورتی که قادر نباشد طلب طلبکاران را پرداخت کند، شرکت وابسته هم دچار ورشکستگی و انحلال میشود.
سؤالات متداول
-
منظور از شرکت تابعه کاملاً متعلق شرکت هلدینگ چیست؟
شرکتهایی که کاملاً متعلق به شرکت هلدینگ هستند شرکت تابعه کاملاً متعلق نامیده میشوند.
-
مهمترین سهام به جهان متعلق به چه کسی است؟
مرغوبترین سهام جهان مربوط به شرکت جانسون است، شرکت جانسون مالکیت سهام ۲۶۵ کسب و کار مجزا را بر عهده دارد.
-
شرکتهای هلدینگ به چند دسته تقسیم میشوند؟
شرکتهایی که فعالیتهای بازرگانی داشته و سرمایه خود را صرف خرید سهام میکنند و شرکت کنترل کننده نامیده میشوند، شرکتهای تولیدی که سهامی هستند و همه سرمایه خود را صرف خرید سهام میکنند.
-
منظور از سهام مدیریتی چیست؟
سهام مدیریتی چیزی بین ۱۶ درصد تا ۵۰ درصد و اصولاً بیش از ۳۳ درصد از سهام را تشکیل میدهد.
-
در چه صو ت شرکت هلدینگ تبدیل به شرکت سرمایه ای میشود؟
اگر شرکت هلدینگ، فعالیتی غیر از کنترل شرکت را انجام بدهد دیگر هلدینگ محسوب نشده و شرکت سرمایه گذاری نام میگیرد.
-
هویت قانونی شرکتهای هلدینگ چگونه است؟
در مجموع شرکتهای هلدینگ ساختاری متشکل از چند شخصیت حقوقی مستقل است و شامل شرکت نمیشود هر چند فعالیتهای متنوعی داشته باشد.
موسسه مشاوران شما را به خواندن مقاله دوره تنفس وام چیست دعوت می نماید.