گرفتن مالیات و تامین منابع مالی کشورها جهت ارائه خدمات به شهروندان مسئله مهمی است. دولت ها قادرند با کاستن و افزودن به مقدار تعیین شده ی مالیات، نقدینگی را کنترل و مردم را به سمت خرید برخی کالاها سوق دهند.
حسابرسی مالیاتی اهمیت زیادی دارد که یکی از وظایف مدیران می باشد زیرا که روشن نبودن حساب ها می تواند موجب جریمه های زیادی شود.
افراد با هر نظر و اعتقادی در مورد مالیات، ملزم به پرداخت آن خواهند بود. در ادامه به تشریح حسابرسی مالیاتی و شیوه های انجام آن خواهیم پرداخت.
توضیحی بر حسابرسی مالیاتی:
پروسه ای است که در طی آن صحت اسناد مالی و چگونگی رعایت مقررات، بررسی می شود. در این پروسه مالیات بر درآمد بنگاه ها محاسبه و چگونگی پرداخت آن روشن می شود.
زمان انجام حسابرسی اهمیت زیادی دارد زیرا این عمل می بایست در همان زمانی که در قانون تعیین شده است، انجام گیرد. در طی پروسه ی حسابرسی، مدیران می بایست موارد مختلفی را مورد بررسی قرار دهند.
از جمله مواردی که در سیستم حسابرسی مورد رسیدگی قرار می گیرند:
- مقدار درآمد
- مقدار هزینه
- صورت تمامی صادرات و واردات
- دارایی های ثابت
- صورت تمامی گردش کالا و مواد اولیه
- مالیات تکمیلی
- حقوق
- مبادلات صورت گرفته با اشخاص ثالث
- تعدیلات سنواتی
- ارزش تمام شده خدمات و کالاها
- هماهنگی و تراز حساب ها و دفاتر مالی
اسنادی که لازم است در اختیار حسابرس قرار بگیرد:
پیش از آغاز فعالیت، حسابرسان یک نامه رسمی می نویسند و از اداره اسناد مدارکی را تقاضا می کنند تا فعالیت های مالیاتی با شفافیت بیشتری انجام شود.
این مدارک عبارت اند از:
- نسخه ای از صورت سود و زیان، اظهارنامه ها، ترازنامه ها و تاریخ تحویل آن ها
- لیست دفاتر حسابداری مربوط به سال مالی مدنظر
- لیست تمام صادرات و واردات با قید ویژگی ها شامل؛ اسم فروشنده، اسم خریدار، مبلغ دریافت شده و پرداخت شده، تاریخ پرداخت ها و دریافت ها، نوع کالا، تاریخ پروانه مربوط به گمرک
- لیست معاملات مضاربه ای که با افراد انجام شده و تمامی اطلاعات مرتبط به آن مثل؛ مقدار سود و زیان و مقدار مالیات مشخص شده برای آن
- تمامی مدارکی که به عنوان اسناد حسابرسی به سازمان امور مالیاتی ارسال شده است
- جزئیات مرتبط به مالیات تکلیفی و معافیت های مالیات بنگاه
- لیست قراردادهای اجاره یا خرید با قید جزئیات مثل مبلغ، تاریخ و طرف قرارداد
- مدارک مرتبط به حقوق، مالیاتی که برای حقوق تعیین شده است به همراه تاریخ پرداخت بیمه و مالیات و شماره قبوض پرداختی
شیوه اجرای حسابرسی مالیاتی:
حسابرسی مالیاتی در مراحل زیر خلاصه می شود:
نخست بازرس رسیدگی می کند که آیا انجام فعالیت حسابرسی از راه رسیدگی به دفترهای روزانه، دفتر دارایی و دفترکل امکان پذیر است یا باید راه دیگری انتخاب کنیم.
در مرحله بعدی بر اساس حجم معاملات بنگاه و مقدار حساب ها، بررسی می شود که چند نفر نیروی کار و چه میزان زمان برای این کار مورد نیاز است و پس از اختصاص زمان و نیروی کار کافی، پروسه ی حسابرسی آغاز می شود.
نتایج حاصل از رسیدگی دفترهای قانونی مانند دفترکل، دفتر دارایی و دفتر روزنامه به همراه توضیح شرایط در کاربرگ های مخصوصی ثبت می گردد.
در زمان رسیدگی به دفاتر و به صورت کلی نظام داخلی شرکت، بازرسان به این نتیجه می رسند که آیا موارد ذکر شده در دفترها صحیح است یا لازم است برای مشخص کردن حساب ها از راه دیگری وارد عمل شوند.
در آخر نتیجه فعالیت ها باید به مدیر شرکت گزارش شود و شیوه حسابرسی طبق نظر وی انتخاب گردد و بعد از آن گزارش های پایانی نوشته می شود، در مرحله ی پایانی همه ی هزینه ها و ساعت های صرف شده جمع بندی می شود.
موسسه مشاوران ارائه دهنده انواع خدمات حسابرسی شرکتها می باشد.
مزیت های حسابرسی مالیاتی
مزیت های حسابرسی مالیاتی:
با این که حسابرسی مالیاتی یک ضرورت قانونی به حساب می آید اما مزایایی دارد که به برخی از آن ها خواهیم پرداخت:
گردآوری داده های معتبر از شرایط مالی بنگاه ها و شرکت ها:
جدا از امور حسابرسی، این داده ها قادراند به مدیران شرکت کمک کنند تا به دید کاملی از وضعیت شرکت برسند و بنابر آن برای آینده شرکت تصمیم بگیرند.
در پروسه ی حسابرسی مالیاتی:
مقدار و کیفیت دقت داده های مالی که در کسب و کار موجود هستند تعیین می گردد، با انجام پروسه حسابرسی به پیشگیری از مشکلات ناشی از دیر پرداخت مالیات می پردازند و در صورت نیاز راه حل های قانونی ارائه می شود.
علاوه بر این، متخصصان حسابرسی وضعیت شرکت را جهت استفاده از تخفیف ها و معافیت های مالیاتی مورد بررسی قرار می دهند.
دستور کار حسابرسی مالیاتی:
اداره امور مالیاتی ایران دستور کار حسابرسی را از طریق وب سایت سازمان امور مالیاتی خویش در اختیار افراد حسابرس گذاشته است و هر بخشنامه ای که در خصوص پروسه ی حسابرسی تصویب شود، در این وب سایت قرار می گیرد.
خلاصه ای از بندها با اهمیت دستور کار مالیاتی:
درآمد مشمول مالیات:
بر اساس مقررات مالیات و قوانین مرتبط به آن مشخص می شود. در شرایط لازم مقررات دیگری هم مثل مقررات تجارت و مقررات محاسبات عمومی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
زمان مشخص کردن درآمد مشمول مالیات:
اگر مقررات مالیات در برخی مواقع نسبت به موضوع روشن نباشد اما سایر مقررات حکم مشخصی برای آن موضوع داشته باشند، حکم سایر مقررات که مشخص است به عنوان ملاکی جهت انجام، مورد استفاده قرار می گیرد.
اگر مقررات در مورد موضوعی فرعی ابهام داشت یا سکوت اختیار کرده باشد لازم است از دستور کارهای اداره امور مالیاتی و آراء شورای عالی مربوطه پیروی شود.
همه درآمدهایی که به واسطه ی کارشناسان حسابرسی شناخته می شوند:
این درآمدها مشمول پرداخت مالیات خواهند بود مگر این که دلیلی برای معافیت تمام یا قسمتی از آن ها موجود باشد.
تمامی بستانکارهای حساب تعدیلات سنواتی:
این حساب ها می بایست به درآمدهای مشمول مالیات اضافه شود مگر در شرایطی که معافیت مالیاتی به آن تعلق گرفته باشد و یا هزینه ای باشد که به واسطه ی مامورین مالیاتی قابل پذیرش تلقی نشود و جزو حساب هزینه بازگشت محسوب شود.
بدهکار حساب تعدیلات سنواتی هم در شرایطی می تواند جزو هزینه های مورد قبول قرار بگیرد که پیش تر جزو حساب هزینه قرار نگرفته باشد.
درآمدهای معاملاتی که بر اساس قانون، معاف از مالیات هستند یا به صورت جداگانه نرخ مالیات دارند، نمی تواند از درآمد شرکت کسر شود و نباید شامل هزینه های مورد قبول باشد.
اکثر رسیدگی هایی که در حسابرسی مالیاتی اعمال می شود:
در حسابرسی عمومی مربوط به صورت های مالی هم اعمال می شوند به همین جهت لازم است حسابرسی صورت های مالی به شیوه ای انجام پذیرد که در حین انجام آن حسابرسی مالیاتی هم اعمال شود و گزارش آن ارائه گردد.
کاربرگ مربوط به حسابرسی مالیاتی می بایست در پرونده های مخصوصی بایگانی شوند و هر ساله یک سری از موضوعات مهم در مورد شرایط مالیاتی، در پرونده جاری و دائمی نگه داری شود.
نسخه حسابرسی که بر اساس فرم نمونه نوشته شده است باید با سایر مدارک لازم و گزارش های مالی به مودی مالیاتی ارائه و به واسطه ی او به سازمان امور مالیاتی تحویل داده شود و در آخر نسخه ی دوم گزارشات نزد فرد حسابرس حفظ گردد.
نکات با اهمیت در رابطه با حسابرسی مالیاتی:
- اگر می خواهید به حساب های کسب و کار کوچکی که دارید رسیدگی کنید، می توانید از جزوه ی مربوط به حسابرسی مالیاتی و جزوه های الکترونیکی منصوب به استادهای مختلف و دانشگاه های متفاوت استفاده کنید.
- خواندن مقاله های حسابرسی مالیاتی نیز کمک کننده خواهند بود و با جست وجوی عنوان مقاله حسابرسی مالیاتی در اینترنت می توانید به پژوهش های زیادی در این رابطه دسترسی پیدا کنید.
- با داشتن این اطلاعات خواهید توانست اظهارنامه مالیاتی خویش را با دقت بیشتری تکمیل کنید.
- توجه داشته باشید که مالکان کسب و کارهای کوچک هم به کمک گرفتن از افراد متخصص نیاز دارند اما در مورد کسب و کارهای بزرگ موضوع فرق دارد، در این موارد امور حسابرسی و حسابداری می بایست به افراد متخصص واگذار شود.
- موضوعات مربوط به شرایط اقتصادی و مالیات از مهم ترین موضوعات مورد بحث در هر کسب و کار محسوب می شوند.
- افراد متخصص در این زمینه ها از تمامی قوانین و تبصره های مربوط اطلاع دارند و به پیچیدگی پروسه ی حسابرسی واقف هستند بهتر است شرکت های معتبر با حسابرسانی به همکاری بپردازند که تجربه کافی دارند.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اهمیت حسابرسی را به شما پیشنهاد می کنیم.
