مهم ترین مسئله در دنیای اقتصاد امروز شفافیت مفهومی سیال و منعطف بوده و شفافیت اقتصادی است و در واقع اطلاعات کامل از دارایی های شرکت ها، مردم، سرمایه داران، دولت مردان و … چشم اندازی از وجود شفافیت اقتصادی در جامعه می باشد.
این شفافیت، در واقع دادن اطلاعات صحیح به دیگران است و در زمان دادن اطلاعات باید به مختصات آن توجه داشته باشید. این اطلاعات در صورتی شفاف و مفید می باشد که در زمان مناسب، در قالب شایسته و مفهوم، با کیفیت مطلوب و در محل مناسب به مخاطب ارائه شود در این صورت با عبارت شفاف سازی به طور کامل معنا دارد.
در واقع این شفافیت به معنای افشای اطلاعات نمی باشد و ارائه اطلاعات صحیح، در زمان و مکان مناسب است و دقت داشته باشید که شفافیت، سریعترین، کم هزینه ترین، ساده ترین، ابتدایی ترین و قابل اعتمادترین شیوه برای مبارزه با فساد اقتصادی محسوب می شود.
شفافیت اقتصادی در کل دنیا
تا کنون این قانون به وسیله ی، ۱۴۰ کشور امضا شده است و ۹۵ کشور آن را تصویب کرده‌اند و به صورت رسمی در کنوانسیون ۲۰۰۵ سازمان ملل متحد علیه فساد (UNCAC) مورد توجه قرار گرفته است.
همه ی این کشورها از دولت‌های خواهان شفافیت عمومی، توانایی اقدامات آزادانه توسط کارمندان دولتی و بودجه برای نامزدهای انتخاباتی، همچنین شفافیت در تدارکات عمومی و امور مالی را می خواهند و هدف از این اقدامات ترویج پیشگیری، کشف و تحریم فساد محسوب میشود.
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا، میزان حق دسترسی شهروندان به اطلاعات داخلی هر سازمان که باید دامنه، دقت و به موقع بودن این اطلاعات باشد و دیگر اینکه به این امر می‌پردازد که اگر افراد درون سازمانی به اندازه کافی برای ارائه این اطلاعات در دسترس نباشند، در این هنگام افراد برون سازمانی می توانند که چه اقداماتی را انجام دهند.
دقت داشته باشید که رازداری بیش از اندازه، کیفیت تصمیم گیری عمومی را کم می کند و شهروندان را از بررسی و تشخیص سوء استفاده از قدرت عمومی بازمی‌دارد و این باعث تأثیرات مخربی بر تمام جنبه‌های جامعه و حکومت می باشد.
شفافیت و یا همان افشا و انتشار اطلاعات و دسترسی به منابع صحیح تصمیم‌گیری، بسیار مهم می باشد و باعث می شود که جامعه ی مدنی در زمینه ی مورد بازخواست قرار دادن دولت و یا تصمیم گیرندگان کلیدی، ترویج حکمرانی خوب و مناسب، بهبود سیاست‌های عمومی و کارایی آن‌ها و مبارزه با فساد قوی تر عمل کند.
شفافیت اقتصادی در کل دنیا
مزایای شفافیت اقتصادی
در وهله اول شفافیت باعث افزایش دموکراسی، مسئولیت‌پذیری و مشارکت می باشد و اگر مردم در مورد فعالیت‌ها و سیاست‌های دولت اطلاعاتی داشته باشند قادر به مشارکت واقعی در روند دموکراتیک می باشد و زمانی که متوجه باشند که از چه مزایا و خدماتی برخوردار هستند و آیا آنچه را که انتظار میرود دریافت می‌کنند یا خیر، می‌توانند به مشارکت بپردازند.
آگاهی از کارکرد دولت و دیگر نهادها یک عنصر قدرت بخش برای مردم در راستای بهبود روش عملکرد آن‌ها می باشد و عدم دسترسی به این طلاعات معمولا حس ناتوانی، بی‌اعتمادی و سرخوردگی به وجود می آورد و از طرفی دیگر هم، دسترسی به اطلاعات مرتبط و به روز یک مبنایی برای تبادل طبیعی آن‌ها ایجاد می کند و به مقامات و عموم اجازه می دهد که به تصمیمات گرفته شده و سیاست های اجرا شده دسترسی بهتری داشته باشند.
شفافیت به چه چیزی منتهی می شود
در مرحله ی بعدی، شفافیت به حکمرانی خوب و مناسب منتهی میشود و به صورت جدایی ناپذیری با آن پیوند می خود و از راه همکاری نمایندگان دولت، بازار و جامعه مدنی در شبکه‌های مختلط عمومی و خصوصی راهی برای اجرای سیاست ها ایجاد می شود.
یکی از اصول حکمرانی درست، شفافیت است و حتی میزان اندکی از وضوح و شفافیت در مورد روش ایجاد به ایجاد ظرفیت افراد فقیر و یا به ایفای نقش در تدوین و اجرای سیاست‌ها کمک می کند و بر تصمیمات تأثیرگذار بر زندگی آن‌ها اثر می گذارد.
تصمیم‌گیرندگان و سیاست‌گذاران به وسیله ی شفافیت و با استفاده از قدرت خود برای کسب منافع بیشتر، مفید عمل میکند.
افزایش کارایی و اثربخشی یکی دیگر از مزیت های شفافیت اقتصادی می باشد و هرچقدر که بیشتر باشد مستقیم یا غیرمستقیم برای دولت دارای منافع می باشد و یکی از اجزای کلیدی سیاست گذاری و کارایی عمومی به حساب می آید.
مزایای شفافیت اقتصادی برای کل دنیا
شفافیت و مهار فساد
دسترسی به اطلاعات برای مهار فساد و کنترل تأثیر بسیار زیادی دارد و دسترسی آزاد و تضمین شده به اطلاعات، شهروندان، رسانه‌ها و سازمان‌های مجری قانون باعث می شود که از سوابق رسمی به عنوان یک ابزار برای کشف موارد فساد و سوء مدیریت استفاده کنند و با بالا رفتن شفافیت خطر کشف اقدامات فاسد افزایش پیدا می کند و باعث می شود که به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر فساد در آینده عمل کند.
فواید شگفت انگیز شفافیت اقتصادی
عدم وجود شفافیت، ریشه ی اصلی تمام مشکلات اقتصادی در جامعه می باشد و در جامعه ای که شفافیت وجود نداشته باشد احتمال وقوع جرم و خطا بسیار بالا می رود و راه کشف آن غیر ممکن می شود. زیرا شفافیت اقتصادی مثل یک چراغ است که راه را روشن میکند و به صورت یک چشم انداز آینده را نمایش می دهد.
- با وجود شفافیت، پروژه و برنامه ها علنی و در معرض دید همگان قرار می گیرد و رانت و رانت خواری از بین میرود و همه ی افراد جامعه به فرصتهای اقتصادی دسترسی پیدا می کنند و باعث ایجاد عدالت اجتماعی در جامعه میشود.
- در واقع شفافیت باعث کاهش، اقدامات و هزینه های غیر ضروری می شود و استخدامات غیرضروری، قوانین غیر ضروری، جلسات، همایش ها، تصمیمات و خریدهای غیر ضروری از بین می روند.
- شفافیت، زمینه ی مشارکت عمومی، به طور گسترده، فعال و سازنده برای همه ی مردم فراهم می کند و باعث میشود مسئولین جامعه همیشه در برابر مردم پسخگو و مسئول باشند و نسبت به افعال و قول هایی که به مردم داده اند عمل کنند.
- شفافیت باعث افزایش سرمایه گذاری خارجی در کشور میشود و هر زمان که شفافیت در جامعه حاکم باشد، مردم در کارها و امور دولتی بیشتر مشارکت می کنند.
- با وجود شفافیت اقتصادی، اثربخشی دولت بهبود می یابد و حتی شایسته ترین و صادق ترین تصمیم گیرندگان نیز به بازخورد در مورد نحوه عملکرد سیاست‌ها به شفافیت نیاز دارند و در اطلاعات، کارایی در تخصیص منابع نیز بهبود ایجاد می شود و رشد دوباره توزیع میشود و تحت تصرف عده‌ای خاص قرار نمی گیرد.
- باعث صرفه‌جویی خالص قابل توجهی در منابع عمومی و بهبود شاخص‌های اجتماعی واقتصادی و توسعه انسانی می شود.
ذره بینی بر روی پول های اسیای شرقی
در ذیل چند نمونه دیگر از این شفافیت ها را بیان می کنیم:
- شفافیت تراکنشهای بانکی
- شفافیت اقتصادی بر بازار
- شفافیت بر دسترسی به سرمایه
- شفافیت در بازپرداخت وام ها
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا کاملا با مفهوم شفافیت آشنایی پیدا کرده این و دیگر می دانید که با وجود شفافیت در جامعه چه پیامد های مفیدی همراه می شود و هر کس در جایگاه خود به فعالیت مفید و موثر لازم می پردازد.
سؤالات متداول
-
شفافیت اقتصادی چیست؟
شفافیت اقتصادی یک واژه در اقتصاد می باشد و مفهوم گسترده ای را به همراه دارد و در واقع همان شفافیت اوضاع اقتصادی، درآمد و حقوق مسئولان، اطلاعات موجود در بازار و قوانین حاکم بر آن، اطلاعات بازار بورس و غیره می باشد.
-
مزیت شفافیت برای شهروندان چیست؟
شهروندان به چرایی، چگونگی و مقدار هر مبادله و عمل اقتصادی مخصوصاً در بخش عمومی و دولتی، دسترسی و آگاهی پیدا می کنند.
-
در صورت وجود شفافیت در جامعه چه چیزهایی پیش می آید؟
در صورتی که در جامعه شفافیت اقتصادی وجود داشته باشد، مردم به اقدامات دولت و مقامات رسمی و کارکنان و مدیران و اعضای هیات دولت اعتماد پیدا می کنند و مسئولان دولتی هم، خود را پاسخگوی مردم می دانند و برای هر کاری که انجام می دهند، دلیلی و برهان بیان می کنند.
-
عدم وجود شفافیت چه پیامدهایی را به همراه دارد؟
در صورت عدم شفافیت، فعالیتهای دولتی و دسترسی عمومی به پشت صحنه می رود و زمینه های بروز و ظهور فساد و بی عدالتی در جامعه فراهم میشود و هزینه های اجتماعی دولت به جای آن که صرف اکثریت جامعه شود به سمت و سوی اقلیت محدودی راه پیدا میکند.
