تمایل و علاقه به بهبود و اصلاح پایدار در ذهن و جان ژاپنی ها همیشه برقرار بوده است و معتقدند که:
“اگر شخصی را پس از سه روز دیدید، باید به دقت بررسی کنید که این مدت چه تغییراتی در او به وجود آمده است”.
این موضوع بیان گر آن است که هر شخص بایستی پس از سه روز حتما به گونه ای تغییر کرده باشد که بتواند توجه دوستش را به خود جلب نماید.
کایزن در واقع به مفهوم بهبود مداوم و مستمر می باشد که بر اساس مشارکت تمامی افراد در یک سازمان یا شرکت، تمامی عرصه های فردی و اجتماعی همچون اندیشه، آموزش و پرورش، تولید و … را در بر می گیرد. در این نوع از فرهنگ، کارگر از مدیر آموزش می بیند و مدیر نیز از ایده ها، افکار و نظرات کارگران بهره مند می گردد.
مفهوم کایزن:
کایزن برگرفته از فرهنگ ژاپن می باشد که از ترکیب دو واژه KAI به معنی تغییر و ZEN به معنی خوب ساخته شده است که مفهوم کلی کایزن یعنی تغییر به سمت بهتر شدن و یا بهبود مستمر و تدریجی.
بر اساس فلسفه کایزن، برای ایجاد بهبود در سازمان، تغییرات انفجاری مورد نیاز نمی باشد و هر نوع تغییری به شرط تداوم، باعث ارتقا و بهره وری می گردد. استفاده از این روش برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم در ژاپن صورت گرفت که پس از مدتی این روش در جهان شهرت یافت.
چتر کایزن:
کایزن همانند یک چتر عمل می کند که تمام فعالیت هایی از جمله مشتری گرایی، کنترل کیفی جامع، علوم و تکنولوژی ربات، سیستم پیشنهادها، اتوماسیون، نظم و مقررات محیط کار، سیستم جامع تعمیرات، بهبود کیفیت، تولید به موقع، تولید بی نقص، فعالیت های گروهی کوچک، همکاری متقابل مدیریت و کارگران، بهبود بهره وری و تولید محصول جدید را شامل می گردد.
ویژگی های کایزن:
- ریسک پذیری کمتر
- کاهش هزینه ها
- ایجاد تغییرات کوچک تر
کایزن بر مبنای حلقه های کیفیت اقدام می کند یعنی اعضای یک واحد یا سازمان دور هم جمع شده و اقدام به حل مشکلات کاری خود می کنند که این تعداد معمولا کمتر از 10 نفر نیست و در صورت نیاز، از متخصصانی خارج از سازمان نیز بهره مند می گردند.
این حلقه ها، در واقع همان تیم های کایزن هستند که از گروه کوچکی از پرسنل و کارمندان تشکیل شده است که این افراد تحت نظر رهبر و سرپرست خود، کار های مشابه انجام می دهند، تشکیل جلسه می دهند و اقدام به رفع مشکلات خود می نمایند.
اقدامات اساسی کایزن:
- Muda: حذف کردن تمامی فعالیت های هزینه زا که ارزشی تولید نمی کنند.
- Muri: تلفیق نمودن فعالیت هایی که به شکلی در جایی دیگر به صورت موازی انجام می گیرند.
- Mura: اضافه نمودن آن دسته از فعالیت هایی که برای بهبود سطح کیفی خدمات لازم هستند.
مبانی پایه برای اجرای کایزن:
- 5S: اجرای مراحل آماده سازی سازمان
- KSS: استقرار سیستم پیشنهادات
- QCC: استقرار تدریجی حلقه های کیفیت
- TQC: کنترل کیفیت فراگیر
- TPM: برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر
- JIT: تولید یا عرضه خدمات به موقع
موسسه مشاوران مطالعه مقاله مدیریت مالی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
کایزن و اقتصاد
کایزن و اقتصاد:
کایزن در اقتصاد، شامل تمامی اجزا و بخش های تجاری می گردد که چرخه های کنترل کیفیت، اتوماسیون، نظام پیشنهادات، عرضه نمودن به موقع کالا و خدمات و برنامه 5S را همگی در سیستم کایزن که چرخاننده چرخه اقتصادی می باشند، را داراست.
سیستم هزینه یابی کایزن:
سیستم هزینه یابی کایزن، به این منظور طراحی شده است که بتوان به وسیله آن برای محصول مشخص، عقب ماندگی ها را جبران نمود تا اهداف به طور کامل برآورده گردند. در واقع این سیستم هزینه یابی برای محصول مشخصی به کار می رود که در آن هدف سود آور کردن مدل های غیر سودده می باشد. همچنین هزینه یابی برای محصول مشخص با کمیته های واحد مشخص به کار برده می شود.
مراحل اجرای چتر کایزن:
- انتخاب ناحیه نمونه
- ایجاد و رهبری گروه بهبود (تیم کایزن)
- جمع آوری داده های آماری مورد نیاز را در ناحیه نمونه
- آشنا نمودن اعضای شرکت کننده با مفاهیم و ابزار های بهبود در کارگاه های آموزشی
- آغاز به کار نظام آراستگی 5S
- شناسایی اتلاف ها: خطا های ایجاد شده در برنامه ریزی، تولید کالای نامطلوب، مقادیر غیر ضروری از مواد خام، جا به جایی های بی مورد، دوباره کاری ها، زمان هدر رفته در فعالیت کارگران یا ماشین ها
- تحلیل دلایل رویداد اتلاف در ناحیه نمونه و یافتن راه حل های مناسب
- انتخاب راه حل های عملی و قابل اجرا
- انجام دادن هر نوع تغییر فیزیکی در آرایش ناحیه نمونه بدون هدر دادن زمان
- استاندارد سازی بهبود انجام گرفته
- اطلاع رسانی به همکاران در خصوص موفقیت حاصل شده
- ارزیابی نتایج به دست آمده و استفاده از آنها در مراحل بعدی
- رفتن به به سراغ مشکل و مسائل بعدی
منافع استفاده از چتر کایزن:
- به کار گرفتن و استفاده از تمامی کارکنان برای ایجاد اصلاحات
- شناسایی و حل و فصل مشکلات و تغییر استاندارد ها و اطمینان از مرتفع شدن آنها
- بهبود شرایط اخلاقی، رضایت کاری و تعدیل بار مسئولیت برای کارمندان
- کاهش اتلاف
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله تئوری قیمت گذاری آربیتراژ را به شما پیشنهاد می کنیم.
