مالیات را پرداختی می دانند که اجباری و بلا عوض است. این تعریفی است که سازمان توسعه اقتصادی برای آن ارائه داده است و مالیات پرداختی ممکن است یک شخص حقوقی و یا شخصی حقیقی را در بر گیرد. یعنی پرداخت کننده مالیات می تواند یک شخص، شرکت، موسسه و … باشد.
در واقعی مالیات نوعی هزینه اجتماعی می باشد که بیشتر مدم برای استفاده از منابع کشور و امکانات آن ملزم به پرداخت آن می باشند. تا بتوان برای سرمایه کشور جهت تامین این امکانات جایگزینی پیدا نمود. در واقعیت هدف از پرداخت مالیات این است که درصدی از سود اقتصادی به دولت برسد زیرا که دولت فراهم کننده امکانات و منابع برای کشور است.
سیاست برخی دولت ها به گونه ای است که برای تولیداتی مانند سیگار مالیات های سنگین تری در نظر می گیرند تا تولید و در نتیجه مصرف آن کاهش یابد. در واقع می توان گفت مالیات راهی است تا دولت ها بتوانند از طریق آن، هزینه هایی که برای خدمات به مردم داده شده است را جبران نمایند. ناگفته نماند در برخی کشور ها هدف جبران این هزینه ها نمی باشد زیرا موجب افزایش نقدینگی در کشور خواهد شد.
تاریخچه پرداخت مالیات:
برخی تاریخچه مالیات در ایران را به زمان سلوکیان نسبت می دهندکه از آن تاریخ به بعد پرداخت مالیات در کشور انجام می گرفت تا منابع کشور تامین شود این در حالی است که قبل از آن مالیات معمولا به صورت هدایای در نظر گرفته می شد.
از جمله مالیات های آن زمان می توان به مالیات سرانه و اراضی بود که هم به صورت هدیه و هم ارئه اجناس این کار انجام می شد. حتی در زمان دوره هخامنشیان این مالیات ها بین بخش های مختلف کشور تقسیم می گردید و برخی شاهان سامانی را نماد عدالت در گرفتن مالیات می دانستند. می گویند یک بار انوشیروان 80 نفر از ماموران مالیات گیر را کشت زیرا به مردم در گرفتن مالیات تعدی کرده بوند.
در ابتدای اسلام مالیات هایی مانند مالیات مستغلات، ماهی گیری و کشت رانی و … نیز به انواع مالیات اضافه گردید و جالب این جاست عباسیان در گرفتن مالیات تلاش می کردند قشر ثروتمند را ملزم به پرداخت مالیات کنند.
دو قرن بعد از ظهور اسلام ایران از نظر پرداخت مالیات تحت سلطه حاکمان عرب بود و در دوره صفاریان، که کشور مستقل شد از نظر پرداخت مالیات به قشر کم در آمد توجه بسیاری شد و عدالت حکم فرما گردید. آن چه در تاریخ کشورمان آمده است نشان می دهد بیشترین مقدار مالیات به بخش های کشاورزی تعلق می گرفت. در ادامه با وجود اصول گمرکی در اوایل مشروطه، نمک، تریاک، دخانیان و … نیز مورد توجه قرار گرفتند. به مرور زمان قوانین مالیاتی تغییر کردند و امروز به شکل قانون مالیات در آمده اند که مرجعی برای تمام شرکت ها و موسسات شرکت ها می باشند.
برای مطالعه مقاله اطلاعیه مالیاتی بدلیل شیوع کرونا از این لینک استفاده نمایید.
پرداخت مالیات به چه افرادی تعلق می گیرد:
- تمامی مالکان که شامل افراد حقیقی و حقوقی می شوند و در ایران اموال یا املاکی دارند.
- هر ایرانی که مقیم ایران است و تمام درآمد های داخل و خارج از کشور برای او.
- هر ایرانی که مقیم خارج بوده و در ایران اموال یا املاکی دارد.
- اشخاص حقوقی که در ایران و یا خارج ایران درآمد دارند و ایرانی هستند.
- هر غیر ایرانی که در داخل ایران درآمد دارد و چه این شخص حقیقی باشد چه حقوقی به او مالیات تعلق می گیرد.
همچنین افراد حقوقی که مالیات نمی پردازند شامل: شهرداری ها، دستگاه های دولتی که بودجه خود را از دولت دریافت می کنند و موسسات دولتی و همچنین وزاتخانه ها.
مجازات عدم پرداخت مالیات:
فرار مالیاتی یا تمکین نکردن مالیات یکی از مسائلی هست که در سراسر دنیا پیش می آید. در واقع می توان گفت افراد از راه های غیر قانونی تلاش می کنند تا مالیات پرداخت نکنند. که این موارد می تواند دادن اطلاعات غلط و یا عدم پرداخت مالیات باشد. در ایران نیز مانند هر جای دیگر دنیا این مساله رخ می دهد که در صورت تخلف شخص به 3 ماه تا 1 سال، حبس تعزیری محکوم می گردد. اما در صورتی که کسی در هنگام انجام این جرایم آن ها را اصلاح کند پاداش کیفری به او تعلق نخواهد گرفت اما اگر بعد از جرم این کار انجام شود مورد پیگرد قانونی و مجازات قرار خواهد گرفت.
همچنین کسانی که به مجرمان کمک کنند و مانع دستگیری آن ها توسط ماموران گردند نیز مجرم شناخته شده و به اموال دولت آسیب رسانده اند. برخی نیز در تلاش هستند که مالیات را به هر طریقی پرداخت نکنند و از آن اجتناب می ورزند که این دسته خیلی بیشتر از افرادی هستند که تخلف مالیاتی انجام می دهند. که در واقع این خود نیز نوعی تخلف مالیاتی می باشد. برای مثال ممکن است شخصی نیروی کار را نیروی سرمایه تبدیل کند تا مالیات آن کم تر شود.
برای مطالعه مقاله مجازات فرار مالیاتی از این لینک استفاده نمایید.
انواع مالیات:
در کشور ما ایران مالیات در دو دسته قرار می گیرد. مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با این دسته بندی و انواع آن آشنا سازیم. تعاریف مختلفی برای این دو نوع مالیات با تفاوت هایی در این تعاریف وجود دارد اما می توان گفت کامل ترین و ساده ترین تعریف مالیات مستقیم این است که مالیات مستقیم مالیاتی است که توسط یک نفر پرداخت می گردد ولی در صورتی که این گونه نباشد، مالیات غیر مستقیم خواهد بود. خوب است بدانید به کسی که مسئولیت پرداخت مالیات را بر عهده دارد، مودی گفته می شود. در ادامه اگر می خواهید با انواع مالیات مستقیم و غیر مستقیم به طور کامل آشنا شوید با ما همراه باشید.
مالیات مستقیم شامل چه مالیات هایی است:
این نوع مالیات همناطور که از نامش پیدا است. مستقیما توسط مودی پرداخت می گردد و دو دسته کلی را در بر می گیرد. الف: مالیات بر دارای ها ب: مالیات بر درآمد.
مالیات بر دارایی ها چیست و شامل چه چیزهایی می گردد؟
این نوع مالیات به ثروت و دارای مودی اطلاق می گردد و شاید مهم ترین نوع آن که لازم است افراد در مورد آن آگاهی لازم را داشته باشند. مالیات بر ارث است که می توان گفت مالیاتی که از دارایی و اموال شخص بعد از مرگش وجودداشته و ورثه ملزم به پرداخت آن هستند و تا زمانی که این کار انجام نشود امکان انتقال اموال و سند وجود ندارد.
یک مقاله کامل در مورد مالیات بر ارث در سایت وجود دارد که می توانید به طور کامل با آن آشنا گردید. مالیات بر ارث بر اساس ماده 17 مالیات مستقیم تعیین می شود و ورثه موظف به پرداخت آن می باشند. این مقادیر به صورت درصدی از اموال است وقیما اموالی که مالیات بر ارث به آن ها تعلق می گیرد، توسط بازرس تعیین می گردد.
برای مطالعه مقاله تشکیل پرونده مالیاتی از این لینک استفاده نمایید.
مالیات بر درآمد و انواع آن:
در این نوع مالیات همان طور که از نام آن پیدا است. بخشی از درآمد و نه ثروت اشخاص حقیقی و حقوقی باید به عنوان مالیات توسط شخص پرداخت گردد و برخی آن را مهم ترین نوع مالیات ها در ایران می دانند. این نمالیات معمولا به دو روش تعیین می گردد یا مالیات از مجموع درآمد های شخص تعیین می شود و یا ممکن است مالیات هر درآمد جداگانه باشد و در کل درصدی از درآمد شخص به عنوان مالیات در نظر گرفته می شود. در قوانین کشورمان از هر دو روش استفاده می گردد که معمولا روش اولی بیشتر رایج است. این نوع مالیات خود دارای انواع مختلفی است که در ادامه قصد داریم شما را با آن آشنا سازیم.
الف: مالیات بر درآمد حقوق
ب: مالیات بر درآمد کشاورزی
ت: مالیات بر درآمد املاک
پ: مالیات بر درآمد مشاغل
ث: مالیات بر درآمد اتفاقی
ح: مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
الف: مالیات بر درآمد حقوق چیست؟
هنگامی که شخصی برایشخص و یا شرکت دیگری کار می کند، در ازای کار انجام شده حقوق دریافت می کند و بخشی از این حقوق به عنوان مالیات پرداخت می گردد که این مالیات کمک بسیار بزرگی برای دولت است. این مالیات را باید کارفرمایان از حقوق حقوق بگیران انجام دهند در واقعیت می توان گفت قبل از پرداخت حقوق شخص کارفرما موظف است میزان مالیات را از آن کسر کند تا بتواند در وقت مقرر به سازمان مالیاتی بپردازد که این کار معمولا سالانه یک بار انجام می گیرد و مالیات توسط کارفرمایان به خزانه دولت واریز می گردد.
ب: مالیات بر درآمد کشاورزی چیست؟
مالیات بر درآمد بخش کشاورزی به هر گونه فعالیت کشاورزی مانند زنبور داری، دامداری، شیلات و ماهیگیری و… اطلاق می گردد. که در حال حاضر این مالیات از اشخاص گرفته نمی شود.
پ: مالیات بر درآمد مشاغل یا مالیات ابزاری چیست؟
این نوع مالیات از دسته مالیات بر درآمد هایی است که برای اشخاصی که به کار خدماتی، پزشکی، تجاری و … مشغول هستند باید بپردازند و مالیات به درآمدی تعلق می گیرد که شامل تمام فروش و خدمات منهای هزینه ها است و به نوعی مالیاتی خود اظهاری می باشد که بر اساس اظهارنامه هایی محاسبه می گردد که در طی سال تکمیل گردیده و قبل از تیر ماه سال بعد ارسال می گردند.
اگر شخصی درآمد خود را صادقانه بیان نکرده باشد و این مساله اثبات شود، اداره مالیات اقدام به محاسبه درآمد شخص می کند و اظهار نامه مالیاتی را تکمیل نموده و در نهایت علاوه بر مالیات مبلغی به عنوان جریمه برای شخص در نظر گرفته می شود.
برای مطالعه مقاله مراحل اعتراض به مالیات از این لینک استفاده نمایید.
ت: مالیات بر درآمد املاک:
مالیات بر درآمد املاک زمانی معنی می یابد که ملکی به اجاره داده شود در این صورت ابتدا 25 درصد از هزینه اجاره کسر می گردد که برخی آن را به دلیل استهلاک می دانند و سپس برای مقدار باقی مانده مالیات در نظر گرفته می شود. اگر شخصی به جز از راه اجاره هیچ منبع درآمدی دیگری نداشته باشد، لازم نیست این مالیات را پرداخت کند و به او تعلق نمی گیرد. همچنین مالیات بر املاک شامل نقل و انتقال املاک نیز می گردد.
ث: مالیات بر درآمد اتفاقی چیست؟
درآمد اتفاقی در واقع به نوعی از درآمد اطلاق می گردد که به طور اتفای به دست آید برای مثال خانه ای که از طرف پدری به نام پسرش اتقال داده می شود. این نوع درآمد ها تکرار نمی پذیرند و خیلی اتفاقی به دست می آیند که اموالی که از این راه به دست می آیند مشمول پرداخت مالیات می گردند.
برای مطالعه مقاله تکالیف مالیاتی از این لینک استفاده نمایید.
ح: مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی یا مالیات انتفاعی چیست؟
همان طور که می دانید شرکت های تجاری ملزم به پرداخت مالیات هستند. این در حالی است که اگر شخصی کسب و کار را راه اندازی نماید که منجر به سود دهی شود که برخی آن را فعالیت انتفاعی می دانند نیز ملزم به پرداخت مالیات خواهد بود. که این مالیات در ماده 105 تا 118 قوانین مالیات های مستقیم آورده شده است. که می توانید بندها و تبصره های این قوانین را به دقت مطالعه نموده و نسبت به آن آگاهی یابید.
انواع مالیات غیر مستقیم:
مالیات غیر مستقیم نیز دارای انواع مختلفی است که برخی از آن ها عبارت اند از:
- مالیات بر واردات: مالیات بر واردات خود شامل مالیات حقوق گمرکی، مالیات سود بازرگانی، سی در صد از قیمت اتوموبیل هایی که وارد می گردند و حق ثبت می گردند.
- مالیات فروش و مصرف که این نوع مالیات شامل مالیاتی که به افزودنی های نفتی تعلق می گیرد، تولیدات الکل صنعتی و طبی، نوشابه هایی که فاقد الکل هستند، اتوموبیل و مالیات سیگار و… .
برای مطالعه مقاله حسابرسی مالیاتی از این لینک استفاده نمایید.
مهم ترین انواع مالیات غیر مستقیم در جهان
دو نوع از انواع مالیات غیر مستقیم در اغلب کشورهای از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار هستند که در تلاش هستیم تا شما را با این دو نوع آشنا سازیم.
الف: مالیات بر ارزش افزوده
این نوع از مالیات غیر مستقیم نوعی از مالیات است که بر مصرف مواد در داخل یک کشور وارد می گردد که به صورت چند مرحله ای از ابتدا تا انتهای تولید و تکمیل اعمال می گردد و در واقع می توان گفت یک نوع از مالیات است که چند مرحله ای بوده که واسطه ها و مصرف کنندگان در طی آن از پرداخت مالیات معاف می گردند. این نوع از مالیات عرضه خدمات، کالاها، صادارات و واردات را شامل می گردد و در واقع به نوعی قیمت بر روی اجناس و کالا کشیده می شود که مصزف کننده آن را پرداخت می کند.
ب: مالیات بر مصرف
نوع دیگر مالیات غیر مستقیم مالیات بر مصرف می باشد که بر روی کالاهایی که عموم از آن ها استفاده می کنند کشیده می شود و در نهایت از تولیدکنندگان کالا وصول می گردد پس در واقع می توان گفت جزئی از ارائه خدمات و قیمت کالا مالیات بر مصرفوفروش می باشد. و معمولا به اجناسی تعلق گرفته می شود که در برابر نوسانات بازار حساس نیستند. برای مثال: قند، سیگار، بنزین و … از این موارد هستند. و در واقع در این قانون مصرف کنندگان باید مبلغی را در هنگام خرید به عنوان مالیات بپردازند که در حال حاضر خوشبختانه این قانون در ایران وجود ندارد.
برای مطالعه مقاله مبانی اخذ مالیات های گمرک از این لینک استفاده نمایید.
پ: مالیات بر عوارض گمرکی
همان طور که پیش از این گفتیم حقوق یا عوارض گمرکی نوعی دیگر از مالیات ها غیر مستقیم می باشد که برخی آن را عنوان تعرفه گمرکی می شناسند و می توان گفت این مالیات به شرایط اقتصادی کشور و سیاست های بازرگانی آن وابسته است که منجر به درآمد زایی برای دولت ها گردیده و از کالای داخلی حمایت می نمایند و با استفاده از معیارهای مختلفی مانند ارزش کالا و قیمت آن و همچنین مشخصات کالا تعیین می گردند.
منظور از مالیات انتقالی چیست؟
در حسابداری مالیات به عنوان هزینه در نظر گرفته می شود بنابراین لازم است در محاسبات مانند یک هزینه در نظر گرفته شود. بنابراین هزینه مالیات با توجه به سود ناشی از حسابداری تعیین می گردد و تفاضل آن با ذخیره مالیات به عنوان مالیات انتقالی در نظر گرفته می شود. شما می توانیدمباحث مربوط به مالیات انتقالی را در استاندارد بین المللی حسابداری که با شماره IAS 12 ذکر شده است مطالعه نمایید که پیش نویسی از استاندارد شماره 35 قوانین حسابداری ایران است.
سخن پایانی
مالیات شامل هزینه هایی است که ملت در قبال امکاناتی که دولت برای آن ها تامین می کند، جهت جبران هزینه ها می پردازند و می تواند به اقتصاد یک کشور کمک کند. حسابداری انواع مختلفی دارد که در این مقاله تلاش کردیم شما را با آن آشنا سازیم. برای انجام امور مالیاتی توصیه می شود حتما از یک حسابدار یا کارشناس مالیاتی کمک بگیرید که در این زمینه تخصص داشته باشد و بتواند کارهای شما را به نحو احسنت انجام دهد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله انواع مشاوره مالیاتی را به شما پیشنهاد می کنیم.