به بخشی از سود کسب شده واحد تجاری و یا سازمان، اندوخته گفته می شود که با توجه به الزامات قانونی یا تصمیمات مجمع عمومی برگزار شده توسط صاحبان سهام نسبت به آن اقدام صورت می گیرد و با هدف حمایت از منافع بستانکاران و سهامداران در نظر گرفته می شود. اندوخته های در نظر گرفته شده معمولا برای ایجاد منابع لازم برای طرح های توسعه آینده صورت می گیرد که در طول دوره محدودیت، نمی توان آنها را بین سهامداران توزیع نمود.
لازم به ذکر است که اندوخته ها به صورت مصوبه در هیئت مدیره مورد تایید قرار می گیرند و یا این که در اساسنامه شرکت درج می گردند و پس از بستن حساب های موقت و داشتن زیان، نمی توان آن را اجرا نمود. در ادامه این مطلب به شرح قوانین مربوط به اندوخته ها پرداخته شده است.
اندوخته ها در حسابداری:
اندوخته به حسابی با ماهیت بستانکار گفته می شود که جز گروه حقوق صاحبان سهام قرار دارد و اگر در پایان دوره مالی، سود کسب شود، این اندوخته از حساب سود جاری حاصل می شود. اندوخته ها دارای دو نوع قانونی و اختیاری می باشند که در ادامه به شرح آنها پرداخته شده است.
اندوخته اختیاری:
این نوع از اندوخته به منظور تقویت بنیه مالی موسسه مورد استفاده قرار می گیرد که از پرداخت مالیات معاف می باشند و شامل دو نوع زیر است:
- اندوخته احتیاطی سرمایه ای برای مصارف عمومی و احتیاطی و افزایش سرمایه
- اندوخته توسعه و تکمیل به منظور پیشبرد اهداف خاصی شامل توسعه برنامه های سازمان و افزایش توان تولید و تشویق کار و ایجاد روحیه کاری
اندوخته قانونی:
هیئت مدیره شرکت بایستی سالانه 5 درصد از سود خالص شرکت را به عنوان اندوخته قانونی در نظر بگیرد و آن را ذخیره نماید که این اندوخته برای تقویت بنیه مالی شرکت مورد نظر می باشد. بنابراین زمانی که این اندوخته قانونی به میزان 10 درصد کل سرمایه شرکت رسید، می توان آن را به صورت اختیاری ذخیره نمود.
- اندوخته احتیاطی سرمایه ای: این نوع از اندوخته، برای یک پشتوانه به منظور باز پرداخت تعهدات به اشخاص ثالث و بستانکاران در نظر گرفته می شود.
- اندوخته توسعه و تکمیل: این نوع از اندوخته، مهم ترین نوع از اندوخته اختیاری به شمار می رود که اگر با مجوز وزارت صنایع انجام شود، از پرداخت مالیات نیز معاف می شود.
بر اساس قانون مالیات های مستقیم ماده 138 شرکت های صنعتی می توانند تا 50 درصد از سود ابرازی خود را برای توسعه و ایجاد واحد های صنعتی جدید به شرط کسب مجوز از وزارت صنایع و معادن و تصویب مجمع عمومی سالانه اختصاص دهند و از پرداخت مالیات معاف می باشد.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله نحوه استعلام شماره ثبت شرکت را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
نکات مورد توجه اندوخته ها
نکات مورد توجه اندوخته ها:
با توجه به ماده 239 اصلاحیه قانون تجارت، سود قابل تقسیم، به سود خالص سال مالی شرکت منهای مانده زیان انباشته سنوات قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته های اختیاری گفته می شود.
همچنین طبق ماده 240 ق.م.م، توزیع هر گونه سود بدون رعایت اصلاحیه مزبور، توزیع منافع موهوم محسوب می شود. بنابراین باید گفت که در نظر گرفتن هر گونه مبلغ به منظور اندوخته های اختیاری یا توزیع سود بین صاحبان سهام، پس از پوشش مانده زیان انباشته سنوات قبل و همچنین وضع اندوخته قانونی مجاز می باشد.
لذا اگر این موارد رعایت نشود، طبق مواد قانونی گفته شده، در گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی، به عنوان انحراف از استاندارد های حسابداری گزارش می شود و اگر که آثار مالی موضوع با اهمیت نباشد، ثبت آن در گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی کافی می باشد.
نحوه محاسبه اندوخته قانونی:
طبق ماده 140 اصلاحیه قانون تجارت، یک بیستم سود خالص هر سال باید به عنوان اندوخته قانونی ثبت گردد. از طرفی، طبق ماده 238 اصلاحیه مذکور، مبنای محاسبه اندوخته قانونی، سود خالص پس از وضع زیان های وارده در سال های قبل تعیین شده است.
در شرایطی که شرکت زیان انباشته (سنواتی) داشته باشد، تنها رقم سود خالص سال جاری نباید مبنای محاسبه اندوخته قانونی قرار گیرد بلکه لازم است جمع زیان سنواتی از رقم سود خالص سال جاری کسر شده و یک بیستم مازاد محاسبه و به عنوان اندوخته قانونی در نظر گرفته شود.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله حسابرسی مالیاتی را به شما پیشنهاد می کنیم.
عالی بود خدا خیرتون بده