بدترین و تلخ ترین پایانی که بتوان برای تاجران یا شرکت ها در نظر گرفت، ورشکستگی آنهاست. و از عواملی که کمک به ورشکستگی می کند ناتوانی مدیریت، پرداخت نکردن بدهی ها و اوضاع بد اقتصادی است. در این گونه مواقع با قوانین و حمایت هایی که قانون از سازمان یا شخص ورشکسته انجام می دهد، سبب کاهش مشکلات آن می شود.
در واقع زمانی که شخص یا شرکت نتواند بدهی های خود را پرداخت کند یا به بیانی دیگر دارایی های او از مبلغ بدهی هایش کمتر است، می توان گفت که ورشکسته شده است. البته گاهی ممکن است که دارایی هایش بیشتر باشد ولی به دلیل در رهن بودن یا در گردش بودن آنها، نتواند از آن دارایی ها بابت پرداخت بدهی هایش استفاده کند، به چنین وضعیتی ورشکستگی می گویند و چنانچه این وضعیت بیشتر از سه روز طی شود مدیران وظیفه دارند که با رعایت قوانین اعلام ورشکستگی کنند.
انواع ورشکستگی:
- ورشکستگی عادی: اگر ورشکستگی به دلایلی مثل تحریم ها یا حوادث غیر پیش بینی شده به وجود بیاید یعنی هیچ گونه تقلب و تقصیری در آن نباشد، ورشکستگی بصورت عادی تلقی می شود.
- ورشکستگی به تقصیر: در این نوع از ورشکستگی از آن جهت که مقصر اصلی فرد تاجر است و به دلیل اشتباهاتی نظیر نداشتن دفتر تجاری یا کامل نبودن اسناد دارایی و تعهدات و همچنین قبل از صورت های مالی تعهدات را انجام و بصورت غیر عمد به وجود آمده است، به تقصیر نامیده می شود.
- ورشکستگی به تقلب: در شرایطی که شخص تاجر با هدف تقلب و برای مخفی کردن میزان دارایی ها، معاملات غیر واقعی همچنین برای بیشتر نشان دادن بدهی ها، اعلام ورشکستگی کند، مجرم شناخته می شود.
بعد از اینکه حکم ورشکستگی سازمان یا تاجر قطعی شد، سازمان به خودی خود انحلال پیدا می کند و دادگاه تا 5 روز از حکم قطعی، شخصی را به عنوان مدیر تصفیه برمی گزیند تا دارایی های سازمان را به وجه نقد تبدیل کند و مراحل تصفیه را انجام دهد.
برای مطالعه مقاله نظریه های بنیادی حسابداری می توانید از این لینک استفاده نمایید.
انواع ورشکستگی
شرایط اعلان ورشکستگی:
برای آنکه شرکت ها بتوانند اعلان ورشکستگی کنند باید شرایط زیر را داشته باشند:
- داشتن حکم ورشکستگی شرکت از طرف دادگاه. از نظر دیدگاه های حقوقی، حکم ورشکستگی یک نوع حکم اعلامی می باشد که باید این حکم از سوی دادگاه صادر و اعلام شود.
- ماده های 413 و 414 قانون تجارت در مورد ورشکستگی، از قوانین آمره قانونی محسوب می شوند که حتما باید موافق و هم جهت با آنها عمل کرد.
- صدور حکم ورشکستگی شرکت نمی تواند از جانب داور باشد زیرا ورشکستگی یک موضوعی می باشد که ارتباط مستقیمی با نظم اقتصادی و نظم عمومی جامعه دارد، پس داور نمی تواند آن حکم را صادر، بلکه حتما باید دادگاه آن را صادر کند.
- مدیران سازمان موظفند که تا مدت 3 روز از تاریخ توقف در پرداخت بدهی ها یا تعهدات نقدی، به دادگاهی که محل سکونت سازمان در آنجاست مراجعه کند و ورشکستگی سازمان را اعلام کند.
- مدیران باید اعلان ورشکستگی خود را بصورت دادخواست به دادگاه ارائه دهند.
- چنانچه مدیران سازمان خواستار اعلان ورشکستگی می باشند، باید در هنگام ارائه دادخواست، صورتحساب دارایی های خود و دفاتر تجاری سازمان را به دادگاه ارائه دهند.
- مدیران باید صورتحساب دارایی هایی که برای رسیدگی به دادگاه ارائه می دهند، دارای امضای مدیران و تاریخ داشته باشند.
برای مطالعه مقاله کارایی اقتصادی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
شرایط اعلان ورشکستگی
اعلام ورشکستگی:
هنگامی که ورشکستگی برای دادگاه اثبات شود و حکم آن را صادر کند، ورشکستگی رسمیت پیدا می کند. مطرح کردن ادعا از جانب تاجر یا چندین نفر از طلبکاران شروع می شود و در دادگاه مورد ارزیابی قرار می گیرد. مهم ترین عواملی که سبب ورشکستگی تاجران می شود:
- برگشت سفته و چک بلامحل توسط تاجر
- فروش اجناس و دارایی های سازمان به قیمتی پایین تر از قیمت اصلی آنها.
- حوادث و بلایای طبیعی ازجمله، زلزله، آتش سوزی و … که باعث از بین رفتن دارایی های تاجر می شود.
- بسته و تعطیل شدن محل کار یا تجارت تاجر.
- ناتوان بودن در پرداخت وام.
- بر اساس گزارش حسابداران و حسابرسان و اعتراف شخص تاجر.
- صادر شدن اجراییه های گوناگونی بر خلاف شرکت یا تاجر.
برای مطالعه مقاله تاییدیه ها در حسابرسی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
اعلام ورشکستگی
نتایج و عواقب ورشکستگی:
چنانچه تاجر، هرگونه معامله ای را بعد از صدور حکم ورشکستگی انجام دهد، آن معاملات باطل اعلام می شوند بجز معاملاتی که تاجر ثابت کرده باشد که به سود طلبکاران قبلی انجام شده و مدیر تصفیه آن را تایید کرده باشد.
وضعیتی که پس از صادر شدن حکم ورشکستگی برای تاجر به وجود می آید عبارتند از:
- ناتوانی در دخل و تصرف در اموال خود، شخصی که ورشکسته می شود نمی تواند در امور و اداره اموال خود مداخله کند و توسط مدیر تصفیه این کار صورت می گیرد.
- ناتوانی در دخالت در دعاوی طرح شده، همه ادعای طلبکاران به وسیله مدیر تصفیه شرکت برطرف می شود.
- چنانچه مدیر تصفیه تایید نکند، همه معاملات بعد از صادر شدن حکم ورشکستگی باطل می شوند.
- با ورشکستگی اعتبار تاجر از میان می رود.
- عدم تعقیب انفرادی تاجر توسط طلبکاران: همه طلبکاران یک ادعا باید حقوق خود را بر علیه تاجر مطالبه کنند.
- حال شدن دیون موجل، به این معنی است که بدهی هایی که هنوز موعد آنها نرسیده، باید در زمان رسیدگی به ادعای ورشکستگی، ارزیابی و نحوه پرداخت آنها نیز اعلام شود.
- موعد پرداخت بدهی طلبکاران
در این گونه مواقع بهتر است که تاجر از یک وکیل حرفه ای یا مشاور حقوقی تخصصی کمک بگیرد، زیرا با اعلام ورشکستگی همه طلبکاران از ترس از دادن اموالشان به سراغ تاجر می روند و اوضاع نابسامانی را برای او به وجود می آورند.
سخن پایانی:
در پایان همان گونه که اشاره شد زمانی که یک شرکت یا تاجر نتواند بدهی های خود را با استفاده از اموال و دارایی ها پرداخت کند و به تعهدات خود عمل کند، به او ورشکسته می گویند. پس از اعلام ورشکستگی و تا زمانی که حکم دادگاه صادر نشده، ورشکستگی نیز اثبات نمی شود و زمانی که حکم دادگاه صادر شد می توانند با دستور دادگاه که مدیر تصفیه را انتخاب می کند، نسبت به فروش اموال و پرداخت بدهی ها اقدام کنند. و در زمان تقسیم دارایی ها نیز هیچ کدام از طلبکاران نسبت به دیگری حق قدمی ندارند.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله مالیات ثبت کردن شرکت را به شما پیشنهاد می کنیم.
