روش های حسابرسی زیاد و مختلفی وجود دارد که یکی از مهم ترین کتاب ها در این مورد، کتاب نگرش جامعی بر حسابرسی نوشته آقای آرنز (Arens) می باشد که حسابرسی را به سه بخش مهم زیر تقسیم نموده است.
- حسابرسی عملیاتی
- حسابرسی مالی
- حسابرسی رعایت
انواع حسابرسی:
حسابرسی دارای انواع مختلفی است که بسته به نوع سازمان و شرکت می توان به طریق های مختلفی صورت گیرد.
در ادامه این مقاله انواع مختلف حسابرسی مورد بحث قرار می گیرد.
انواع حسابرسی از نظر تابعیت سازمانی:
انواع حسابرسی از نظر تابعیت سازمانی موارد زیر هستند.
حسابرسی مستقل:
حسابرسی مستقل، به وسیله افراد یا سازمانی صورت می گیرد که از شرکت مورد حسابرسی جدا هستند و پرسنل آن شرکت در این نوع حسابرسی دخالتی ندارند.
حسابرسی داخلی:
این نوع حسابرسی در موسسات و شرکت های بزرگ مورد استفاده می باشد. در این نوع حسابرسی در واقع ارکان سازمان مورد حسابرسی قرار می گیرند و در چارت سازمانی موسسه، جایگاهی دارند که مشخص کننده حدود وظایف و اختیارات آنها می باشد.
هدف اصلی در حسابرسی داخلی، ارزیابی و تجزیه و تحلیل وظایف محول شده می باشد که در آن معمولا پرسنل حسابرسی داخلی تحت نظر مدیر عامل یا یک مقام ارشد قرار دارند.
این نوع چینش باعث می شود که حسابرس به بیشتر واحد های موسسه مذکور دسترسی داشته باشد.
نکته: حسابرسان داخلی مستقل بایستی از روسای قسمت های مختلف و مدیرانی باشند که اعمال را حسابرسی می کنند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله گزارش حسابرسی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار
انواع حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار:
حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار، شامل انواع زیر است:
حسابرسی الزامی:
همچون حسابرسی شرکت های سهامی عام که بر اساس مقررات بورس اوراق بهادار تهران می باشد، صورت می گیرد.
حسابرسی اختیاری:
در این نوع از حسابرسی، یک کنترل اختیاری برای موسسه صورت می گیرد که حتی ممکن است توسط صاحبان سهام درخواست نشده باشد.
انواع حسابرسی از نظر نوع رسیدگی:
حسابرسی از نظر نوع رسیدگی، شامل موارد زیر می باشد:
حسابرسی صورت های مالی:
حسابرسی صورت های مالی یعنی اظهار نظر تخصصی نسبت به میزان مطلوبیت صورت های مالی در چارچوب اصول و استاندارد های حسابداری.
این نوع از حسابرسی به وسیله موسسات حسابرسی انجام می گیرد که موارد زیر را مورد بررسی قرار می دهد.
- ترازنامه
- صورت های سود و زیان یا صورت سود و زیان انباشته
- گردش وجوه نقد
- یادداشت های همراه
حسابرسی رعایت:
به حسابرسی که از جمع آوری و ارزیابی شواهد صورت می گیرد و هدف آن دست یابی به رعایت قوانین و دستور العمل ها می باشد. در این نوع حسابرسی، معیار سنجش از قبل تعیین می شود و می تواند در قالب قوانین مالیاتی جای گیرد.
حسابرسی ویژه:
این نوع از حسابرسی، موضوع مشخص و از پیش تعیین شده ای را مورد بررسی قرار می دهد که ممکن است بنا به درخواست صاحبان سهام موسسه حسابرسی شونده و یا غیر از آن صورت گیرد که شامل موارد زیر می باشد:
- کشف تقلب و تخلف و سو استفاده پرسنل و نیروی انسانی یا مدیریت شرکت
- تطابق صورت های مالی باقراداد های عقد شده
حسابرسی عملیاتی:
به فرآیند منظمی می گویند که به ارزیابی میزان کارایی، رعایت صرفه های اقتصادی و اثر بخشی سازمان می پردازد که در چارچوب کنترل های مدیریتی و گزارش نتایج ارزیابی صورت می گیرد.
در نتیجه این حسابرسی می تواند همراه با ارائه پیشنهادات و توصیه های اصلاحی باشد که منجر به بهینه سازی منابع سازمانی و ارتقای سطح کیفیت آن خواهد گشت.
معمولا در این نوع از حسابرسی، حسابرسان در مورد تمام عملیات شرکت اظهار نظر نمی کنند و فقط یافته های خود را در مورد عملکرد ها، فرآیندها و روش های کنترل داخلی بیان می کنند که باعث می شود به طور کاراتر و اثر بخش تری صورت پذیرد.
نکته: این نوع حسابرسی در ایران انجام نمی شود.
مزایای حسابرسی عملیاتی:
- شناسایی هدف ها، سیاست ها و روش های سازمانی که تاکنون کشف نشده اند.
- ارزیابی اثر بخشی سیستم های کنترل مدیریت
- ارزیابی میزان قابلیت اطمینان و فایده گزارش های مدیریت
- شناسایی توانایی ها و فرصت ها برای بهبود روش های سودآور، افزایش درآمد و کاهش هزینه ها
- ارزیابی میزان رعایت اهداف، سیاست ها و رویه های سازمانی
- شناسایی معیار های اندازه گیری در رسیدن به اهداف
- شناسایی راهکار های جایگزین
- ارزیابی مستقل و بی طرفانه عملیات ها
- شناسایی نقاط ضعف سازمان و دلایل بروز آنها
موسسه مشاوران مطالعه مقاله کاربرگ حسابرسی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
تحول در متدولوژی حسابرسی
حسابرسی مبتنی بر سیستم:
قابلیت اتکا بر سیستم کنترل داخلی برای حصول اطمینان از صحت اطلاعات، ویژگی اصلی این نوع حسابرسی به شمار می رود که در آن کنترل های داخلی به منزله یک منبع جدید شواهد در راستای آزمون های تفصیلی می باشد که نقش اساسی را ایفا می کند.
در این صورت، زمانی که کنترل های داخلی دارای ارزیابی موثری باشند، حسابرس می تواند به منظور بهبود آن کسب و کار به صحت سوابق حسابداری اعتماد نماید و با اتکا بر آنها بتواند به نتیجه درست دست یابد.
حسابرسی مبتنی بر ریسک:
حسابرسی مبتنی بر ریسک، روشی بر اساس آمار می باشد که میزان شواهد مورد نیاز برای ارائه اظهار نظر ها را تعیین می کند. همچنین می تواند با بررسی سطح اطمینان و پیش بینی هزینه و زمان مورد نیاز، استراتژی حسابرسی را پایه ریزی نماید.
استفاده از این روش دارای مزایایی همچون کاهش هزینه و زمان در عملیات حسابرسی می باشد که در ایران این روش به روش حسابرسی مبتنی بر سیستم معروف می باشد.
تحول در متدولوژی حسابرسی:
متدولوژی حسابرسی، همراه با شناخت روش ها و شناسایی کاستی های این روش ها در جهت بالا بردن اعتماد عمومی نسبت به گزارش های حسابرسی و قابلیت دفاع از آنها مورد استفاده می باشد که به دلیل پیچیدگی روز افزون فعالیت های مربوط به کسب و کار، تغییر پیدا کرده است.
این تغییراتی که در متدولوژی حسابرسی به وجود آمده است، اغلب در مقاطعی از زمان صورت می گیرد که نارسایی های روش های موجود را مورد پرسش قرار می دهد و دست اندرکاران این حرفه را به چاره جویی به منظور رفع این نوع نارسایی ها و اصلاح حسابرسی وادار می کند.
روش های تکامل حسابرسی:
در مسیر تکامل حسابرسی، روش های زیر وجود دارد.
حسابرسی مبتنی بر سندرسی:
حسابرسی مبتنی بر سندرسی که به آن حسابرسی رویداد های مالی نیز گفته می شود، سندرسی را مبنای اصلی کار قرار می دهد و معاملات را به طور نمونه یا کامل از نقطه نظر مستندات و شواهد اعتبار و دقت ثبت های حسابداری می سنجد که برخی از اعملا آن به شرح زیر می باشد:
- کنترل محاسبات
- بررسی طبقه بندی رویداد های مالی
- تطبیق صورت های مالی با دفاتر
حسابرسی مبتنی بر ترازنامه:
در این نوع از حسابرسی، حسابرس تلاش می کند که اقلام مندرج در ترازنامه اثبات شوند. فرض استفاده از این روش این است که وجود دارایی ها و بدهی ها موید وقوع معاملات و نقل و انتقالات مالی مربوط می باشد.
نکته: مزیت این روش، صرفه جویی در زمان حسابرسی و انجام آن در یک مرحله پس از پایان سال مالی است.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله حسابداری تعهدی را به شما پیشنهاد می کنیم.
