قرارداد کار برای هر فرد اعم از کارگر و کارفرما ضروری می باشد که سبب می شود نیروی کار، با انگیزه و اعتماد بیشتر وقت و انرژی خود را صرف انجام وظیفه نماید. متاسفانه در بسیاری از موارد، عقد قرارداد و یا اتمام قرارداد برای خیلی از افراد مشکلاتی را به وجود آورده است که در ادامه به شرح آن پرداخته شده است.
ضرورت بستن قرارداد برای کارفرمایان
می توان گفت که عدم عقد قرارداد کار موقت یا قرارداد سفید امضا، تنها به ضرر کارفرما می باشد و هر گونه پرداختی از طرف کارفرما به کارگر می تواند موضوع شکایت کارگر از کارفرما باشد. در واقع اگر کارفرما تمام حقوق، مزایا، اضافه کار، بن و… کارگر را به صورت کامل و بدون ثبت در قرارداد مشخص به حساب کارگر واریز نماید، کارگر می تواد ادعا کند که تمام واریزی های وی، تنها حقوق پایه او بوده است و در خصوص سایر مزایا طرح شکایت نماید. این موضوع تنها یک بخش کوچک از عواقب عدم عقد قرارداد بین کارفرما و کارگر می باشد.
مفهوم قرارداد کار
در تمام قرارداد های کاری، ۲ طرف وجود دارد. یک طرف این قرارداد کارفرما و دیگری کارگر است.
بر اساس ماده 2 قانون کار، کارگر شخص حقیقی یعنی یک انسان تعریف شده است که به دستور کارفرما کاری را انجام می دهد و در قبال آن کار، مزدی را دریافت می کند که این مزد می تواند روزانه، ماهانه و یا هفتگی باشد.
در این مقابل، کارفرما می تواند شخص حقیقی و یا حقوقی باشد به عبارتی لازم نیست حتما انسان باشد. رابطه بین کارگر و کارفرما، بر اساس قانون کار در صورت انعقاد قرارداد بین کارگر و کارفرما رسمیت می یابد.
بر اساس ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار را این گونه تعریف شده است:
“قرارداد کار” عبارت است از قراردادی کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق العمل، کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد.
پس با توجه به این که قرارداد کار در قانون تعریف شده است، این قرارداد معین محسوب می شود، از دیدگاه حقوقی، قرارداد معین، قراردادی است که شرایط و چارچوب آن در قانون تعریف شده است و برخلاف برخی شرایط آن نمی شود توافق کرد.
انواع قرارداد کار
دو دسته کلی قرارداد های استخدام در ادارات دولتی و در شرکت های خصوصی وجود دارند.
قرارداد های دولتی
مطابق قانون استخدام کشوری در دستگاه ها و ادارات دولتی 3 نوع استخدام رسمی، پیمانی و خدماتی یا قرارداد کاری در ایران مرسوم است.
کارمندان رسمی دولت مشمول قانون استخدام کشوری و قانون مدیریت خدمات کشوری هستند و مشمول صندوق بازنشستگی کشوری می باشند.
نیرو های کار پیمانی برای امور تصدی گری در ادارات استخدام خواهند شد و مشمول آیین نامه استخدام پیمانی و صندوق تامین اجتماعی می باشند.
گروه دیگری از کارکنان ادارات دولتی، عهده دار کار های خدماتی و پشتیبانی هستند.
قرارداد های شرکت های خصوصی
استخدام در بخش خصوصی تحت پوشش نظام استخدامی قانون کار می باشد که مشمول صندوق تامین اجتماعی نیز می گردد. با توجه به مواد قانونی، قرارداد کار در شرکت های خصوصی شامل دو دسته قرارداد می شود.
- قرارداد های کار از نظر مدت قرارداد
- قرارداد های کار از نظر ساعت کار
انواع قرارداد کار از نظر مدت
قرارداد کار از نظر مدت به سه دسته تقسیم زیر می شوند:
- قرارداد کار با مدت موقت
- قرارداد کار با مدت غیر موقت
- قراداد کار برای انجام کار معین
انواع قرارداد های کار از نظر ساعت کار
قرارداد ها از نظر ساعت کار به دو نوع تمام وقت و پاره وقت تقسیم می شوند.
قرارداد کار تمام وقت:
قراردادی است که طی آن کارگر متعهد می شود، به میزان ساعات کار مقرر در قانون به کار مشغول باشد. یعنی نهایتا کارگر در روز ۸ ساعت و در هفته ۴۴ ساعت کار می کند.
در واقع می توان گفت که منظور از ساعات کار مدت زمانی است که کارگر نیروی کاری خود و یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می دهد.
در صورت تمام وقت بودن کار، کارگر از مزد و مزایای کامل قانونی برخوردار خواهد شد.
قرارداد پاره وقت:
به استناد ماده ۳۹ قانون کار چنان چه ساعت کار از ساعت عادی کار ۷ ساعت و بیست دقیقه در شبانه روز یا ۴۴ ساعت کار در هفته کمتر باشد قرارداد پاره وقت می گویند.
نکته: کارکنان پاره وقت یا نیمه وقت، از هر نظر مشمول قانون کار هستند.
مزایای قرارداد دقیق بین کارگر و کارفرما
عقد قرارداد دقیق و تخصصی بین کارگر و کارفرما می تواند مزایای زیر را در بر داشته باشد.
- پیشگیری از دعوا
- جلوگیری از باخت در دعوا
- جلوگیری از طولانی شدن دعوا
- جلوگیری از اختلاف نظر های قضایی
- جلوگیری از اتلاف هزینه های مالی
موسسه مشاوران مطالعه مقاله حسابرسی مالیاتی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
شرط اساسی در انعقاد قرارداد کار
شرط اساسی در انعقاد قرارداد کار
تردیدی نیست که در نوشتن قرارداد کار، شرایط اساسی و نکات حقوقی صحت عقد باید رعایت شود.
در این خصوص قانون مدنی و قانون کار در مجموع دارای وجوه مشترکی مانند رعایت قواعد عمومی قرارداد ها و بعضا وجوه متفاوتی مانند اختلاف در سن قانونی هستند که به آنها اشاره می کنیم:
- قصد و رضایت طرفین قرارداد کار
- اهلیت طرفین قرارداد کار
- مشروعیت جهت قرارداد
- معین بودن موضوع قرارداد
بند ها و تبصره های موجود در قرارداد کار
کارگر و کارفرما هر دو موظفند که در هنگام نگارش و عقد قرارداد های حقوقی، نکات مهم قرارداد کاری را مد نظر داشته باشند.
نکات مورد نیاز برای درج در قرارداد کار
قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین باید شامل موارد زیر باشد:
- نام طرفین (نام کارفرما و کارمند/ کارگر و یا نام مدیر و داوطلب)
- تاریخ استخدام و انعقاد قرارداد
- مدت قرارداد
- میزان حقوق و یا نحوه محاسبه حقوق و مزایا
- نحوه پرداخت حقوق و شرایط پرداختی حقوق یا مزد
- قوانین و شرایط مربوط به ساعات کار
- قوانین مرخصی
- قوانین و شرایط مربوط به تعطیلات، از جمله تعطیلات رسمی و حقوق مرخصی و روزهای تعطیل رسمی
- عنوان کاری و شرح وظایف به صورت کلی
- محل انجام کار
- تعریف شرایط محرمانگی و عدم افشای اطلاعات
- تمدید قرارداد
- قوانین شرکت
- تسویه حساب
- موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل ایجاب نماید
- قوانین و شرایط مربوط به ناتوانی در انجام کار به دلیل جراحت و یا مریضی
- قوانین و شرایط مربوط به بازنشستگی
- شرایط فسخ قرارداد
- ذکر حقوقی که کارمند/ کارگر مربوطه در طی این ماموریت های کاری دریافت می کند
- روش پرداخت دستمزد
- مشخص کردن دائمی یا موقت بودن قرارداد
- بیمه
- اخراج و سنوات
